Podcast: Voor de generatie 30-plus is de hel de blik van de anderen

Veertig jonge podiumkunstenaars schreven een brief aan minister Bussemaker, waarin zij oproepen om toch vooral goed te luisteren naar deze nieuwe generatie makers. Ze hebben behoefte aan ruimte en structuur en vertrouwen, anders stagneert hun ontwikkeling en zou een hele lichting kunstenaars wel eens verloren kunnen gaan voor de toekomst. En dat zou doodzonde zijn, want juist deze aanstormende talenten zijn bezig vorm te geven aan de tijdgeest.

In haar behoefte de voorstelling te verdedigen en Freriks van repliek te dienen ontstond als vanzelf een apologie van haar generatie

Neem bijvoorbeeld Naomi Velissariou (Genk, 1984). Onlangs klom zij ook al in de pen vanwege een negatieve recensie van Kester Freriks in NRC Handelsblad. Het ging om een voorstelling van het jonge collectief Urland. Zij had sterk het idee dat hier sprake was van een misverstand, een generatiekloof; in haar behoefte om de voorstelling te verdedigen en de criticus van repliek te dienen ontstond bijna als vanzelf een apologie van haar generatie.

Volgende week gaat in Frascati Amsterdam een nieuwe voorstelling van haar hand in première: I see you - een goede gelegenheid om haar nader te leren kennen. De tekst is geschreven door Rik van den Bos. Op de achtergrond is het beroemde toneelstuk van Jean-Paul Sartre aanwezig, Huis Clos, oftewel, de hel, dat zijn de anderen.

Velissariou ervaart dat tegenwoordig niet meer zo. De hel is nu de blik van de anderen. Een kleine doch fundamentele verschuiving: wij kunnen alleen nog maar bestaan in de ogen van anderen, en zijn voortdurend bezig om het beeld van onszelf te manipuleren. En dat is allerminst eenduidig.

Opvallend: de voorstelling sluit naadloos aan bij het essay dat Rob Wijnberg deze week publiceerde over de waarheid die is geworden tot een product om behoeften te bevredigen. Precies zo is ook identiteit een constructie geworden, een verhaal dat je vertelt. Is dat iets waar jonge mensen onder lijden, of spelen ze er een geraffineerd spel mee? Of is het ambivalent?

Andere teksten die aan de orde komen: Tragedy/simplified, over de geschiedenis van haar familie. Naomi Velissariou is de kleindochter van een man die Griekenland verliet om in de Belgische mijnen te gaan werken, totdat die gesloten werden. En ten slotte de door Davy Pieters geregisseerde solo-voorstelling The truth about Kate, die genomineerd is voor het Theaterfestival in september.

Ik sprak haar op de dag van Hemelvaart, nadat ze een bijeenkomst had meegemaakt ter ere van acteur, regisseur en theaterdocent René Lobo. Hij heeft afscheid moeten nemen van de Toneelschool in Maastricht, omdat hij ongeneeslijk ziek is. Lobo was jarenlang studieleider en heeft in die functie een gigantische invloed gehad op talloze acteurs. En dus ook op Naomi. Een goed startpunt voor een gesprek over haar drijfveren en de zoektocht naar de kern der dingen.