Zie ik je komende zondag in Rotterdam? Daar is om 14.00 uur de Woonopstand, het tweede landelijke protest tegen de woningnood. Het volgt op de demonstratie op 12 september in Amsterdam.

Naar aanleiding van dat eerdere protest Ik vond het fantastisch dat er zo veel mensen waren, maar merkte ook dat het protest me een beetje ongeduldig maakte. Wat nu? vroeg ik me af. Wat is de oplossing voor de wooncrisis?

Totdat ik besefte dat de oplossingenmodus waar ik inschoot deel is van het probleem. Eerst is een politiek debat nodig over wat wonen betekent. Want wonen is meer dan een dak boven je hoofd. Het gaat ook over kansen die je krijgt, over zekerheid, gemeenschap en autonomie. Al die aspecten moeten een plek krijgen in het woonbeleid.

De beeldredactie plaatste prachtige beelden van fotograaf Joanna Piotrowska bij het stuk, zoals deze twee foto’s:

Uit de serie 'Shelters' van Joanna Priotrowska
Uit de serie ‘Shelters’ van Joanna Piotrowska.
'Shelter' van Joanna Piotrowska
Uit de serie ‘Shelters’ van Joanna Piotrowska.

Wat ik ook frustrerend vind, is dat er nog steeds geen nieuw kabinet is. Het bestrijden van de woningnood (en van een heleboel andere problemen) is een enorme opgave, maar er zijn geen verantwoordelijke politici die we daarop aan kunnen spreken. En een nieuw kabinet dat uit dezelfde partijen bestaat, belooft ook geen radicale veranderingen.

De komende tijd wil ik daarom onderzoeken of het mogelijk is een aanpak van de woningnood af te dwingen.

Nieuwbouw maakt wonen niet automatisch goedkoper

Collega Jesse Frederik stoorde zich ondertussen aan het manifest van het woonprotest, en meer in het algemeen aan de ‘linkse diagnose’ van de wooncrisis. De woningnood is niet de schuld van beleggers en van politici die inzetten op marktwerking, schreef hij De échte oorzaak is het tekort aan woningen. De oplossing ligt dus in nieuwbouw.

Wie mijn stukken volgt, weet dat ik het met dat laatste niet eens ben. Ook als er nieuwe huizen bij komen, wordt wonen niet automatisch goedkoper. Dat komt onder andere doordat er nog meer factoren zijn die de huizenprijzen beïnvloeden. De lage rente en de belastingvoordelen voor huizenkopers maken het makkelijker een huis te kopen, waardoor de vraag stijgt Bovendien wordt het aantrekkelijk huizen te kopen om te verhuren.

Die hoge huizenprijzen hebben ook invloed op de huren, bijvoorbeeld doordat de WOZ-waarde meetelt in het puntenstelsel voor sociale huurwoningen. Daardoor stijgen de huren, en kunnen woningcorporaties hun huizen ook makkelijker overhevelen naar de vrije sector.

En er zijn meer redenen waarom nieuwbouw niet automatisch leidt tot goedkopere huizenprijzen en huren. zet Alastair Parvin, directeur van het Open Systems Lab, helder uiteen dat mensen die het zich kunnen veroorloven, groter gaan wonen als er meer woningen bij komen. Bovendien geldt: hoe meer huizen erbij komen op een gewilde plek, hoe meer mensen ernaartoe zullen verhuizen. Nieuwbouw leidt dus tot een toename van de vraag, en niet tot lagere prijzen.

Hier valt nog veel meer over te zeggen, wat ik niet allemaal in deze nieuwsbrief zal doen. Jesse en ik hebben al veel gediscussieerd over de voor- en nadelen van nieuwbouw, en publiceren binnenkort een weergave daarvan op De Correspondent.

Om te lezen, kijken en luisteren

  • De hoge gasprijzen houden de maatschappij – en dus ook onze redactie – flink bezig. Ik leerde veel van in The Financial Times. Terwijl de energietransitie onze afhankelijkheid van gas heeft vergroot, heeft die het ook onaantrekkelijker gemaakt om in de gaswinning te investeren.
  • Behalve de 'jubelton' (de 100.000 euro die ouders belastingvrij aan hun kinderen mogen geven om een huis te kopen) is nu ook de 'leenjubelton' in opmars. Steeds meer ouders verhogen hun eigen hypotheek, om het geld vervolgens aan hun kinderen te schenken, schrijft Met de bijbehorende financiële risico's tot gevolg.
  • En nog even over de hoge huizenprijzen. is al een paar jaar oud, maar dat doet niets af aan de inhoud. Er staat heel helder in uitgelegd hoe het huidige kabinetsbeleid de problemen op de woningmarkt juist erger maakt, in plaats van ze te verhelpen.

Tot de volgende!

Josta