Deze week: De wegwerpmaatschappij, erfenisverhalen en absurd grondbezit

Afgelopen dinsdag 2 november was het Allerzielen, de dag dat katholieken hun doden herdenken. Die datum verscheen ook mijn boek Wat doen we met de spullen? Een portret van Nederland in één nalatenschap.

Hierin volg ik de zeven kinderen van een overleden hoogbejaarde moeder, de Brabantse Jo van Overdijk, bij de afwikkeling van haar erfenis. Ze hebben hun moeder begraven. Daarna laten ze haar tienduizend spullen door hun handen gaan. Wie wil wat? De rest wordt geruimd.

Het is een familieverhaal over een hoogst verwarrende periode die meestal wordt doodgezwegen. Het geeft ook een beeld van hoe Nederland tijdens het leven van deze moeder ingrijpend veranderde. Hoe het land ontkerkelijkte en individualiseerde. Hoe welvaart een hoge vlucht nam. Van armoede in de crisisjaren tot wegwerpmaatschappij.

Dit boek gaat iedereen aan. Want iedereen verliest ooit een laatste ouder, tenzij je zelf eerder overlijdt. En iedere ouder is een potentiële laatste ouder. We kunnen ons allemaal spiegelen aan een van de zeven kinderen van Jo van Overdijk.

Tegelijkertijd verloopt de afwikkeling van een nalatenschap in geen enkele familie hetzelfde. Elke familie heeft haar eigen eigenaardigheden, haar eigen gezinsverhoudingen, haar eigen hoogst particuliere erfenis.

Daarom riep ik twee weken geleden op: deel je erfenisverhaal, deel wat jou het meest is bijgebleven. Uit de 66 ontroerende en aangrijpende verhalen die Correspondentleden en -lezers instuurden destilleerde ik zeven inzichten:

Ik verheug me op de reacties van lezers van mijn boek. Tijdens de online boekenclub op 24 november, van 20.00 tot 21.00 uur, ga ik daarom graag met (boeken)leden van De Correspondent in gesprek. Ik ben benieuwd naar hun vragen, naar de verhalen die het boek bij hen oproept. Want de afwikkeling van de nalatenschap van een laatste ouder druppelt een leven lang na.

Verder deze week op De Correspondent:

In het klimaatakkoord ontspringt een door en door vervuilende sector de dans: scheepvaart. En de organisatie die verantwoordelijk is voor verduurzaming houdt actief en effectief klimaatmaatregelen tegen, schreven correspondent Migratie Maite Vermeulen en redactiechef Maaike Goslinga.

Hoe gaat het nou precies met het klimaat? Wat klopt er van alle buitengewoon sombere voorspellingen over de klimaatverandering, welke maatregelen zijn absoluut nodig om het tij te keren? En in hoeverre kan #COP26 voor verandering zorgen? Correspondent Goede gesprekken Lex Bohlmeijer liet klimaatwetenschapper Detlef van Vuuren antwoord geven op de prangendste vragen.

Stervende ecosystemen, uitbuiting, ruimtegebrek: de grote problemen van de mensheid zijn bijna allemaal ontsprongen aan het idee dat ‘land’ iets is dat je privé kunt bezitten. Willen we de planeet leefbaar houden en een écht democratische samenleving, dan moeten we beginnen bij de grond onder onze voeten, beargumenteert de Britse journalist George Monbiot.

Meer dan de helft van de jongeren voelt wanhoop of verdriet over het klimaat – met Greta Thunberg als bekendste voorbeeld. Correspondent Modern Leven Nina Polak vroeg zich af: is dat voer voor psychologen, of zijn juist de mensen die hun schouders ophalen over de toekomst van de wereld gek?