Deze week: Een eerlijk gesprek over Indonesië

Na de Tweede Wereldoorlog was Indonesië het eerste land dat de onafhankelijkheid van zijn kolonisator, Nederland, uitriep. Het werd een voorbeeld voor vele andere landen. In de vijfdelige podcastserie Revolusi, die we in samenwerking met de Vlaamse omroep Klara maakten, neemt David Van Reybrouck je mee terug naar die roerige periode, en herschrijft hij de geschiedenis van Indonesië vanuit het perspectief van de laatste ooggetuigen.

Van Reybrouck vroeg zich af hoe we deze geschiedenis onderdeel kunnen maken van ons collectieve geheugen. Gespreksredacteur Gwen Martèl had een idee: wat als we met jullie, onze leden, hierover verder zouden praten? Samen zetten wij een evenement op touw: ‘Een eerlijk gesprek over Indonesië’, dat op zaterdag 20 november plaatsvond met David Van Reybrouck, schrijvers Reggie Baay en Karin Amatmoekrim, voormalig minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker en moderator Yanti Danoekoesoemo. 

Tijdens dit gesprek werd al snel duidelijk dat er ontzettend veel factoren zijn die de inbedding van de Indonesische geschiedenis in Nederland belemmeren:

1. Nederlandse leerlingen krijgen sinds onderwijshervormingen in de jaren negentig relatief weinig geschiedenisles. De lessen worden bovendien nog vaak gegeven aan de hand van lesmateriaal waarin morele waarden als vrijheid en tolerantie centraal staan – hiermee voorbijgaand aan een aantal belangrijke zwarte bladzijden in onze geschiedenis.
2. Nederlandse historici publiceren al decennia goed en uitputtend onderzoek naar de Nederlandse geschiedenis, maar deze kennis komt niet vaak terecht bij het publiek. 
3. De Indonesische geschiedenis is meer dan alleen de Indische geschiedenis. Eerder dit jaar is een commissie in het leven geroepen die 20 miljoen euro krijgt om onder andere de Indische identiteit en het Indische erfgoed zichtbaarder te maken in Nederland.^* De Indonesische geschiedenis omvat echter ook de levens van ruim 70 miljoen Indonesiërs – het risico is dat hun perspectief onderbelicht blijft. 
4. Veel Nederlanders schamen zich voor Nederlands-Indië. Als iedereen daarmee in het reine komt, kunnen we samen werken aan een toekomst waarin erkenning en herinnering van deze geschiedenis centraal staat.

Iedereen die niet bij ‘Een eerlijk gesprek over Indonesië’ aanwezig kon zijn, kan de opname van de avond bekijken. Deel ook zeker jouw inzichten onder het artikel dat David Van Reybrouck naar aanleiding van de avond maakte . Zoals altijd gaan we graag met je in gesprek.

Heb je de podcast gemist? Hier vind je de hele vijfdelige serie:

Verder deze week op De Correspondent:

In een maatschappij waarin alles altijd beter en sneller moet is het soms lastig om met beide benen op de grond te blijven staan. Correspondent Onderwijs Johannes Visser ging langs bij therapeuten die mensen leren ‘naar hun lichaam te luisteren’, in plaats van zich te laten leiden door prikkels en meningen om hen heen. En wat blijkt? Dat is zo zweverig nog niet.

Mensen hebben de neiging om zichzelf in bijna alles te vergelijken met anderen: knapper, slimmer, zieliger, ongelukkiger. Ook verlies en rouw plaatsen we op een leedladder: welke nabestaande mag het verdrietigst zijn, wie verdient de meeste compassie? Maar verdriet is complex, je kunt niet zomaar het ene leed boven het andere plaatsen.

Waarom is een gesprek over slavernij zo lastig? Terwijl de nazaten van slaafgemaakten al gewend zijn aan het bespreken van de complexe erfenis van deze geschiedenis, begint de rest van de samenleving dit gesprek nu pas te voeren. Maar dankzij de unieke en rijke intellectuele traditie van de Afro-Atlantische diaspora ligt er een eerlijker verhaal voor het oprapen, ziet historicus Karwan Fatah-Black.

Eerder dit jaar verbood de rechter de antizuivelcampagne van de stichting Dier&Recht – de postercampagne zou Nederlandse boeren een slechte naam bezorgen. Vreemd, want de posters verkondigden geen onwaarheden en legden alleen maar bloot wat allang bekend was. Aanleiding voor Rutger Bregman en Jesse Frederik om in gesprek te gaan met Frederieke Schouten, directeur van Dier&Recht en de stichting Varkens in Nood, en een van de prominentste dierenactivisten van Nederland.