Waarom Nederland KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houdt

Luisteraars! Dit keer een podcast met concurrent en collega Ties Joosten van Follow the Money. Ties schreef een boek getiteld De blauwe fabel: Waarom we de KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houden.

Vlak na de corona-uitbraak vond er een debat plaats in de Tweede Kamer over KLM, dat in zwaar weer verkeerde. Kamerleden tuimelden over elkaar heen om hun lof uit te spreken over KLM.

PVV: ‘Vriend en vijand zijn het erover eens dat we de blauwe trots, de blauwe zwaan, moeten redden.’ FVD: ‘De KLM staat voor alles wat goed is aan Nederland: degelijkheid, betrouwbaarheid, efficiëntie en klantvriendelijkheid.’ Het CDA: ‘Doe alstublieft wat nodig is in het belang van Nederland.’ De PvdA vond KLM belangrijk ‘voor de Nederlandse economie in den brede’ en 50PLUS had het over ‘onze extra afgetrainde blauwe zwaan’. En natuurlijk, minister Cora van Nieuwenhuizen, die aangaf dat ‘het succes van KLM het succes van Nederland is’.

Ties Joosten laat in zijn boek zien dat dit een patroon is dat zich al zo’n honderd jaar herhaalt: KLM dreigt zo’n beetje elk decennium failliet te gaan, waarna de overheid haar te hulp schiet. Onze verhouding met KLM lijkt al een hele tijd meer op een liefdesrelatie dan op een gezonde zakelijke band.

En het is helaas niet alleen KLM dat steeds gered wordt door de overheid. In Europa is er een soort half-markt, waarin we enerzijds de luchtvaart hebben geliberaliseerd, maar anderzijds overheden hun nationale luchtvaartmaatschappijen ondersteunen met subsidies. Vliegen is zo goedkoper dan gerechtvaardigd.

De negatieve effecten van de luchtvaart zijn ook steeds duidelijker. Als je alle vluchten van KLM bij elkaar optelt, dan is het bedrijf de grootste uitstoter van CO2 in Nederland, aldus Joosten. En de vliegtuigen die over dichtbevolkt Nederland heen vliegen, veroorzaken grove geluidsoverlast. Joosten legt in de podcast uit dat de baten van Schiphol consequent worden overdreven, waarbij bijvoorbeeld al het toerisme wordt toegerekend aan de nationale luchthaven.

Moet de luchtvaart dus wel blijven groeien of is het tijd voor krimp?

Leesvoer bij deze aflevering:

• Ties Joosten schreef voor Follow The Money eerder over het dierenleed in de bio-industrie: 'Het restafval van de zuivelindustrie: drie kalfjes per minuut'.^*
• Het nieuwe boek van Joosten, over de Nederlandse luchtvaart: De blauwe fabel: Waarom we de KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houden.
• En hoe komt het eigenlijk dat we zo goedkoop kunnen vliegen? We hadden het al even over de subsidiëring hierachter, maar hier vind je het hele verhaal: 'Een goedkoop vliegticket komt niet uit de lucht vallen'.^*

Als altijd zijn wij bereikbaar op rudienfreddieshow@decorrespondent.nl voor al jullie vragen en opmerkingen!

Meer lezen of luisteren?