Help een vogel uit z’n woningnood
Ook kleine pluisvogels kennen een woningtekort. Dus plant wat bomen in je tuin, of beter nog: plant een heg. ‘Nederlandse landschap verloor 225.000 kilometer heg, roep om herstel groeit’, kopte NU.nl laatst.
Duizenden kilometers heg hadden we, overal groene kavelbegrenzing. Tot de uitvinding van prikkeldraad. Toen ruimden heggen het veld.
Help de aarde leefbaar te houden, plant heggen
Zonde. Al die meidoorn, sleedoorn, wegedoorn, sporkehout, hondsroos of egelantier zijn ideaal vastgoed voor zangvogeltjes en nog drie- à zevenduizend soorten flora, fauna en fungi, schrijft NU. ‘Help de aarde leefbaar te houden, plant heggen’ is niet voor niks de slogan van stichting Hoopheggen.
En staat die heg eenmaal, wees er dan goed voor. Eerbiedig heggen zoals Jake Fiennes, beheerder van het Holkham Estate in Norfolk, Engeland. Geweldig fragment uit The New Yorker:
Gelukkig hebben we Maasheggen nog, op de grens van Brabant en Limburg, door de Romeinen al beschreven om diens hegpracht en nu Werelderfgoed.
Maar ik dwaal af. Wat ik zeggen wilde: het is Nationale Week van de Nestkast. Vogels bezichtigen nu massaal locaties voor eitjes. Dus pak dit moment – bij gebrek aan boom en heg – voor de installatie van een nestkast, aldus de Vogelbescherming.
Of maak er eentje schoon. Echt, schrob die kastjes. Mijn handen jeuken. Al maanden zie ik een koolmees uit Capelle aan den IJssel slapen in z’n eigen poep...
Een koolmees genaamd Sleepy Joe.
Vrouw ruimt schijt wel op
Joe slaapt in een kastje met camera. Een groot geluk voor mensen met toegang tot de tit cam. Weinig is zo rustgevend als ’s nachts gluren naar een zacht ademend bolletje veer. En toch. Die poep.
Zelf slaap ik niet graag op de wc, dus mailde ik bioloog Bernice Sepers die promoveert op karaktervorming in koolmezen. Wat te doen?
De poep is geen punt, mailt ze terug. Het koolmeesvrouwtje ruimt dit meestal op voor ze een nieuw nest inricht. Sepers: ‘Wel raad ik aan de nestkast schoon te maken na het broedseizoen, als de kuikens gevlogen zijn. Er zitten veel parasieten in een oud nest.’
Wil een koolmees de kast nog wel na reiniging? Jazeker. Een brutale koolmees zal in een boom verderop even alarmerend piepen. Een verlegen mees niet. Maar beide blijven hun kast trouw, weet Sepers. ‘Alleen als je een koolmees echt úít de nestkast jaagt komt hij of zij mogelijk niet terug.’
In hoeverre is zo’n houten doosje nou een nestkast? Sleepy Joe gebruikt de ruimte meer als mancave dan als kraamkamer. Sepers: ‘Vaak slaapt het mannetje ’s winters in de nestkast, maar vanaf het begin van het voorjaar laat hij zijn vrouwtje in de kast toe zodat ze aan de nestbouw begint en eieren legt.’
Aha, het geheim van een goed huwelijk: gescheiden slaapkamers in de winter. Wel fijn als er dan meerdere nestkasten in de tuin te hangen, oppert Sepers. Anders slaapt zij nochtans op straat.
Gestoord weer
Goed ook dat Sleepy Joe een veilig onderkomen had aan zijn robuuste camkast tijdens drielingstorm Dudley-Eunice-Franklin. Mijn dak waaide mooi weg. (Deels.)
Al deed dit wonderen voor m’n interesse in ‘het weer’ – of: wat zit er zoal in de atmosfeer en wat doet het daar. Twee kijktips voor iedereen die weinig kan met al te algemene duiding als ‘extreem weer komt door klimaatverandering’:
- Een recent PBS-filmpje over drastisch weer als gevolg van verplaatsende straalstromen; meanderende winden met windkracht 11 of meer die op 10 kilometer hoogte waaien.
- De miniserie Wild Weather uit 2014 met Top Gear-automan Richard Hammond op Amazon Prime.
Interessant ook met het oog op verhalen over aerosolen waar ik aan werk – een weinig populair onderwerp helaas. Ik lees nu stukken uit het boek Atmospheric Aerosols: Properties and Climate Impacts (2015) door Olivier Boucher en wat een bezoeking. Als iemand prettiger naslagwerk weet, ik hoor graag!