Maak kennis met de sympathiekste community op internet: gamers met peper in hun reet
Beautygoeroes, schaakvloggers, drama channels, politieke livestreamers. Wie de weg weet op YouTube kan een hoop leren. Van tijd tot tijd deel ik een opmerkelijke vondst die mij anders deed kijken. Deze keer: Summoning Salt, die de allersnelste gamers ter wereld documenteert.
Als mijn broertje en ik op maandagmiddag uit school kwamen, dan kregen we een tijd lang heuse game-demonstraties van mijn vader.
Maandag was zijn vrije dag. En die besteedde hij door zijn huishoudelijke taken zorgvuldig maar snel af te ronden, om daarna ongestoord Donkey Kong Country te kunnen spelen op de Super Nintendo.
Die Nintendo was een tweedehandsje, overgekocht van de gameshop waar mijn broertje en ik normaal altijd pakjes Pokémonkaarten haalden. Waarom we hem kregen, weet ik niet zo goed meer. Geen van ons was jarig, en volgens mij hadden we er ook niet voor gespaard. Toch gek, want een spelcomputer was in de jaren negentig zeker geen cadeau voor zomaar.
Maar inmiddels durf ik wel te raden waarom die Nintendo er toch kwam. Mijn vader – fervent puzzelaar en al langer verslingerd aan videospelletjes op de pc – stond volgens mij stiekem te springen voor de overstap naar een game console. Zijn kroost diende als handig excuus. ‘Leuk toch, die Nintendo? Voor de kinderen.’ De smiecht.
Niet dat we er niet mee mochten, hoor. Zát mee gespeeld. Maar in de avonduren, als wij in bed lagen, dan was de Nintendo van papa.
En op maandag dus. Als broer en ik goed en wel geïnstalleerd waren op de bank, met een glas sap en een stuk fruit, dan bracht mijn vader verslag uit van zijn vorderingen. En dat vond ik eigenlijk het leukst: kijken hoe hij eindelijk dat level had uitgespeeld waar hij steeds niet doorheen kwam, of waar die bonus-ton verstopt zat die hij al dagen achter elkaar zocht.
Het is een liefhebberij van me gebleven: toeschouwen terwijl een ander gamet. Maar waar mijn vader er weken over deed om Donkey Kong van begin tot het einde uit te spelen, zijn er inmiddels mensen op YouTube die het in 30 minuten lukt.
Speedrunning, heet deze hobby. En het is geweldig.
Een simpele premisse waarachter een labyrintische online subcultuur schuilt
Het idee achter speedrunning laat zich moeiteloos in één zin uitleggen: talentvolle gamers proberen videospelletjes – n’importe quels – zo snel mogelijk uit te spelen.
Voilà, c’est ça.
Maar een uitleg van het ‘fenomeen’ speedrunning, daar zul je toch even voor moeten gaan zitten, vrees ik. Want uit die simpele premisse is een even veelzijdige als labyrintische online subcultuur ontstaan, een complexe gemeenschap van gamers en liefhebbers met hun eigen taal en eigen regels. En voordat we door de definities van RNG, FPS, IGT, TAS, AGDQ en RTA heen zijn, zijn we heel wat uurtjes verder.
Om alvast een goed begin te maken zou je een paar video’s van Summoning Salt kunnen kijken, een YouTube-kanaal dat geheel aan speedrunning gewijd is. Misschien is het niet de snelste manier om je het jargon van de community eigen te maken, maar zeker wel de vermakelijkste.
Alleen al als je door de video’s van Summoning Salt scrolt, wordt de enorme verscheidenheid van games die gerund worden duidelijk. Voor zijn kanaal besprak hij niet alleen speedruns van klassiekers als Super Mario Bros., Pokémon Red/Blue en Sonic the Hedgehog 2, maar maakte hij ook video’s over runs van Half-Life 2 (een first-person shooter waarin de hoofdpersoon de aarde bevrijdt van aliens), Portal (een dystopisch puzzelspel), Wii Sports (een familiegame waarin spelers moeten golfen en tennissen), Mario Kart (een cartoonesk racespel voor jong en oud), en The Legend of Zelda (een klassiek avonturenspel).
De grote droom: een spel sneller uitspelen dan wie dan ook op aarde
En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Voor werkelijk elk denkbaar videospel bestaan wel speedruncategorieën. Zelfs voor games als blokkenpuzzel Tetris, waarbij elke ronde een vast aantal seconden duurt, zijn er gamers die – bijvoorbeeld – in zo min mogelijk tijd een bepaald aantal rijen weg proberen te spelen. Het wereldrecord voor honderd rijen staat momenteel op 2 minuten en 43 seconden.*
Al deze records worden bijgehouden op speedrun.com, een centraal forum dat volledig wordt beheerd door de speedrunning-gemeenschap zelf. Op dit moment telt hun database 2.868.182 officieel geregistreerde speedruns, van 27.957 verschillende videospellen, ter verificatie ingestuurd door 1.063.294 gamers.
De beste speedrunners posten hun recordporgingen op YouTube of livestreamen ze via Twitch – sommigen van hen zelfs fulltime, als beroep, waarvan ze kunnen leven.
Elk van deze runners droomt ervan het spel waarin zij gespecialiseerd zijn sneller uit te spelen dan wie dan ook op aarde. En over hoe de wereldrecords van specifieke spellen zich door de jaren hebben ontwikkeld, maakt Summoning Salt video’s – een soort korte docu’s die stuk voor stuk miljoenen keren bekeken worden.
Daarmee is hij een soort hedendaagse Tacitus; de geschiedschrijver, nee, hagiograaf van het gamen met peper in je reet.
Het gaat bij Summoning Salt niet om de beelden of geluiden, maar om de verhalen
Visueel gebeurt er niet veel, in die video’s van Summoning Salt. Vaak zijn het niet meer dan opnames van juichende speedrunners die net het wereldrecord van hun spel hebben verbroken, gemixt met compilaties van beelden uit de corresponderende games. En Nintendofiguurtje Mario dat in slow motion van links van het scherm naar rechts rent en springt, dat wordt al snel eentonig.
Wel heeft Summoning Salt – het moet gezegd – de beste soundtrack van heel YouTube. Loom-elektronische synthsoundscapes, die doen denken aan legendarische gamemuziek uit de nineties.
Maar het gaat uiteindelijk niet om de beelden of het geluid; het zijn de verhalen achter de recordpogingen in het speedrunnen die de video’s van Summoning Salt écht de moeite waard maken.
Een voorbeeld? In zijn video over racespel Mario Kart vertelt Summoning Salt dat er voor dat specifieke spel in totaal 32 speedrunrecords te behalen zijn, in meerdere categorieën; zo is elk level in zo min mogelijk tijd uitspelen een opzichzelfstaande categorie, net als het hele spel in één keer.
In 2013 weet de Duitse speedrunner Matthias Rustemeyer op enig moment 26 van deze 32 mogelijke wereldrecords in handen te krijgen. Zijn doel: wereldrecordhouder worden in alle 32 categorieën tegelijk.
Maar tegen deze ambities ontstaat verzet. Een groepje andere runners vindt het de grootste afgang ooit als een Mario Kart-runner álle wereldrecords in handen heeft. En dus openen ze het offensief: telkens als Matthias een nieuw wereldrecord verbreekt, probeert het clubje (verenigd onder de Tarantinofähige naam ‘The Anti-1.000 Alliance’) uit alle macht nóg sneller te zijn, en het record weer van zijn lijstje af te snoepen.
Het resultaat is een ronduit ontroerend verhaal van extreme competitiedrang en broederlijke rivaliteit. Deels is het menens tussen Matthias en zijn opponenten, maar deels is het ook goedaardige plagerij. En hoe moordender hun jarenlange concurrentie wordt, hoe sneller en sneller ze Mario Kart weten uit te spelen.
Het zijn verhalen zoals deze die Summoning Salt optekent voor de annalen. En hoe hij ze hervertelt in zijn video’s, met spanning en inlevingsvermogen, zorgt dat ik als kijker telkens op het puntje van mijn stoel zit. Of Matthias ooit de 32 wereldrecords in handen kreeg, zal ik daarom niet verklappen. Kijk vooral de video. Je wordt niet teleurgesteld.
Het leukste aan dit fenomeen: de online community erachter
Misschien is de gemeenschap achter het speedrunnen nog wel het leukste aan dit online fenomeen. De speedrunning community staat namelijk bekend als zo’n beetje de meest sympathieke online gemeenschap ter internet.
Hoe sympathiek, dat blijkt nog het meest tijdens Awesome Games Done Quick (of AGDQ, streep die alvast maar af op je lijstje van afkortingen). AGDQ is een marathon die tweemaal per jaar plaatsvindt, waarvoor honderden speedrunners samenkomen om enkele dagen achter elkaar door te speedrunnen. Publiek kan er live bijzijn, of via de livestream aanschuiven voor hun favoriete spellen en runners.
Onderwijl wordt er geld opgehaald voor een goed doel. Het totaalbedrag loopt meestal in de miljoenen dollars.
Het gebeurt zelden dat er op zo’n marathon records worden verbroken; vaak is de sfeer te gemoedelijk en het publiek in de zaal te luidruchtig voor echte recordpogingen. Maar de pret is er niet minder om: in tegenstelling tot de bloedserieuze speedruns in livestreams, worden de marathonruns meestal becommentarieerd door collega-gamers. En daardoor krijg je pas echt door hoe ongelofelijk knap het is wat speedrunners kunnen.
Voor elke game die gerund wordt hebben enthousiastelingen vaak duizenden uren gezocht naar trucjes die ervoor zorgen dat je het spel nét iets sneller uit kan spelen dan normaal. Vaak zijn die trucs ontzettend technisch, en lastig uit te voeren; niet zelden zijn ze frame perfect, wat betekent dat je op precies het juiste moment op precies de juiste knoppen moet drukken. En vaak behalen zulke onmogelijke strategieën slechts een tijdswinst van luttele seconden – seconden die voor het behalen van een wereldrecord desalniettemin van levensbelang zijn.
Wanneer een nieuwe truc gevonden is, is het ongebruikelijk deze onder de hoed te houden; op de vele speedrunningfora wordt druk gediscussieerd over de beste strategieën, en wordt kennis vaak meteen uitgewisseld. En de runners die veel tijdsbesparingen hebben ontdekt, kunnen tijdens evenementen als AGDQ standaard rekenen op shout-outs en applaus.
Onmenselijke precisie is vereist – of kan het tóch?
Het mooie aan de video’s van Summoning Salt is dat ze het technische vernuft van speedrunners centraal stellen. De anonieme creator achter het kanaal somt niet zomaar een lijstje behaalde en verbroken records op, maar zoomt in op de ontdekkingen die ertoe leidden dat een spel weer ietsje sneller uitgespeeld kan worden dan voorheen.
Neem zijn uiteenzetting van het wereldrecord voor Super Mario Bros. Voor die categorie weten we – dankzij de inzet van een computerprogramma dat de perfecte input voor elk moment heeft berekend – precies wat de snelst mogelijke tijd is waarin het spel ooit uitgespeeld kan worden: 04:54:26.
Voor mensen leek het lange tijd onmogelijk deze perfecte tijd te evenaren; daarvoor is onmenselijke precisie vereist. Maar, zo laat Summoning Salt zien: gaandeweg kwamen runners dichter en dichterbij. En inmiddels staat het menselijke wereldrecord op 04:54:29 minuut, slechts een dertigste seconde verwijderd van absolute perfectie.
Zoiets voelt bijna alsof ik weer op maandagmiddag vanaf de bank toekijk hoe mijn vader tevergeefs een mid-air roll probeert. En net als toen voel ik me euforisch trots als het lukt.
Meer lezen?
En wil je op de hoogte blijven van mijn journalistiek?
Een avond over het mbo
Theatertour Karim AmgharKarim Amghar bespreekt met verschillende experts hoe we het mbo – het Meest Belangrijke Onderwijs – meer kunnen waarderen. Kom je ook?
