Drie tips om het nieuws over abortus beter te begrijpen

Afgelopen vrijdag verwierp het Amerikaanse Hooggerechtshof zijn eerdere uitspraak in de zaak Roe v. Wade, waarmee in 1973 het recht op abortus landelijk veiliggesteld werd.

Door Roe mochten afzonderlijke staten een abortus in de eerste twee trimesters van de zwangerschap niet verbieden. Maar vorige week oordeelde het Hooggerechtshof, waarin momenteel zes conservatieve rechters zitting hebben, dat het recht op abortus niet grondwettelijk verankerd is, en dat eerdere uitspraken daarom herroepen moeten worden.

Om de berichtgeving over het abortusdebat in de VS én dichter bij huis beter te begrijpen, deel ik hierbij drie tips.

De woelige geschiedenis van Roe v. Wade

In het zevende seizoen van geschiedenispodcast Slow Burn staat de Roe v. Wade-zaak centraal. In vier afleveringen praat presentator Susan Matthews je bij over hoe abortus in de VS op de politieke agenda belandde, hoe de pro-life-beweging tot stand kwam, en welke rechtszaken de weg vrijmaakten voor de historische uitspraak. Zo vertelt de eerste aflevering het verhaal van Shirley Wheeler, die in 1970 vanwege haar abortus veroordeeld werd voor doodslag. De zaak zou een onmisbare impuls geven aan de strijd voor het recht op abortus.

Hoe een conservatief rechtskundig genootschap de basis legde voor het terugdraaien van Roe v. Wade

Wat begon als een clubje conservatieve rechtenstudenten dat zich verenigde tegen de overwegend liberale rechterlijke macht, groeide uit tot het meest invloedrijke juridische genootschap in de geschiedenis van de VS: The Federalist Society. In deze podcast turned audioboek vertelt rechtsgeleerde Noah Feldman over de organisatie, die geldt als belangrijkste pleitbezorger van ‘originalism’, het idee dat de tekst van de grondwet letterlijk en met de originele betekenis in het achterhoofd geïnterpreteerd moet worden. De zes opperrechters die voor het verwerpen van Roe v. Wade stemden waren zonder uitzondering lid, en beroepen zich in hun uitspraak precies op deze rechtsfilosofie.

En hoe zit het met de Nederlandse anti-abortuslobby?

Het recht op abortus staat in de VS momenteel dus zwaar onder druk. Maar ook in Nederland boekt de anti-abortuslobby al jaren kleine maar betekenisvolle overwinningen. Dat, althans, kwam aan het licht in dit onderzoek van een groep jonge journalisten, voor Investico en De Groene Amsterdammer. De journalisten schrijven onder meer over de zogenoemde ‘spijtpil’, die een medicinale abortus in het eerste stadium zou moeten stopzetten, maar in werkelijkheid vaak tot levensbedreigende bloedingen leidt. Desondanks wordt het omstreden middel ook in Nederland voorgeschreven, en krijgen organisaties die patiënten actief op de spijtpil wijzen miljoenen aan subsidie van de Nederlandse staat.