De grote tv-zenders doen hun best je op een andere manier te bereiken dan via de beeldbuis. De NPO, RTL en SBS 6 lanceren op 1 juli online terugkijkdienst NLZiet. En RTL ontwikkelt, in navolging van het Amerikaanse Netflix, een serie die alleen te zien zal zijn voor abonnees van hun nieuwe online dienst Videoland Unlimited.

Maar is dat de toekomst van tv? Apps en abonnementen in plaats van kanalen, maar met dezelfde inhoud als we nu al hebben? Erwin Blom denkt van niet. Hij ziet een nieuwe kans voor onafhankelijke kanalen die zich richten op een nichepubliek. In september moet zijn eigen kanaal van start gaan.

‘Als je realistisch zou zijn, doe je heel veel dingen niet,’ lacht Erwin Blom op het terras van een café in Amsterdam. Blom, voormalig hoofd digitaal van de VPRO, kreeg in februari met zijn online platform 69.000 euro van het Stimuleringsfonds voor de Pers voor het plan Het moet een digitaal kanaal worden over innovaties en zal ‘vernieuwers en vernieuwingen van toen en nu centraal stellen op een informatieve en entertainende manier.’

Met interviews, verslagen van bijeenkomsten, documentaires, praatprogramma’s en meer. Over onderwerpen als supercomputers, ontwikkelingen in de nieuwe media en technologische uitvindingen die elders niet, of niet zo diepgravend aan bod komen. Een kanaal voor een nichepubliek dus, maar dat genoeg mensen moet bereiken om financieel rendabel te worden door in heel veel landen dat nichepubliek - mensen die bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in technologische vernieuwingen - aan zich te binden.

Eigenlijk had het kanaal al van start moeten gaan. ‘De grootste reden voor de vertraging is dat we in gesprek zijn met een grote partner,’ zegt Blom, die de naam van de partner nog geheim wil houden vanwege de onderhandelingen. ‘Als het lukt samen te werken, investeert die partner geld. Dan willen we dus ook samen The Innovation Station lanceren.’

De techniek om het kanaal mee te draaien is bijna klaar en wordt vanaf juli getest. In september moeten de eerste programma’s online staan. ‘Zoals zoveel themakanalen beginnen we niet met een volledige programmering. Naar zo’n kanaal kijk je maximaal twee uur per dag. Als we vijftig uur aan inhoud hebben duurt het wel even voor je alles gezien hebt.’

The Innovation Station ligt in de lijn van het platform Fast Moving Targets, het platform waarop Blom met onder meer zijn vrouw Leonieke Daalder, voormalige hoofdredacteur van VPRO’s 3voor12, innovaties op het gebied van media, technologie en communicatie in de gaten houdt en duidt. Elke dinsdagavond wordt er online live een praatprogramma uitgezonden: Top Names. Invloedrijke mensen uit de online wereld schuiven er aan, bijvoorbeeld van sites als Nu.nl en Twitter.

We moeten The Innovation Station als volgt voor ons zien, vertelt Blom: de hele dag zijn uitzendingen, zoals op tv. Je zet de zender op, dat doe je in dit geval door de website te openen en de videospeler aan te klikken, en je valt in een programma. ‘Maar voor ons is het een kleine moeite om daarnaast een mooi overzicht aan te bieden van al uitgezonden programma’s,’ zegt Blom. Inhoud die ze zelf gemaakt hebben, praatprogramma’s die eerder uitgezonden zijn en materiaal dat bijvoorbeeld op Vimeo of YouTube staat, interessant is voor de kijker van The Innovation Station en ook rechtenvrij aangeboden kan worden. Redacteuren zullen die taak van selecteren en ordenen op zich nemen.

Er wonen ook vissers buiten Nederland

De manier waarop de inhoud zal worden samengesteld, is geïnspireerd op het oude MTV en het programma ‘Bij het oude MTV voegden ze lokale content toe aan de programma’s die overal werden uitgezonden.’ En net zoals Metropolis wil The Innovation Station werken met lokale correspondenten die vernieuwingen ter plekke verslaan. ‘Het liefst werken we met partners die die netwerken al op orde hebben, al goede mensen kennen om die functies te vervullen. En het mooiste zou natuurlijk zijn als we bijvoorbeeld in Kenia ook een studiootje hebben, zodat je ook echt aanwezig bent op zo’n plek.’

‘Het mooiste zou natuurlijk zijn als we bijvoorbeeld in Kenia ook een studiootje hebben, zodat je ook echt aanwezig bent op zo’n plek’

Bovendien zal live-tv een belangrijk element worden. ‘Het nadeel van on demand is dat het geen urgentie heeft. Ik heb een heleboel videobanden en dvd’s liggen die ik wil kijken. Maar omdat het morgen nog kan, heb ik het overmorgen nog niet gedaan,’ zegt Blom. ‘Live zorgt voor urgentie. Door live uit te zenden kun je je publiek betrekken, zoals we bij ons praatprogramma Top Names doen. Mensen twitteren vragen die we direct kunnen stellen aan onze gast in de studio. Bovendien zorgt live voor een gedeelde ervaring voor de kijkers. Omdat het op dat moment gebeurt, kijk je tegelijkertijd.’ Dan heb je de dag erna wat om over te praten bij het koffieapparaat.

Blom gelooft dat het financieel mogelijk is een nieuwe zender te starten die zich richt op een nichepubliek. ‘Als je iets voor vissers wil maken in Nederland, dan is je publiek niet groot genoeg om te kunnen draaien. Maar als je ook de vissers in Duitsland, Frankrijk, en alle andere landen bereikt, dan zit je toch op een flinke groep. Een groep die ook nog eens heel trouw is, omdat je tv maakt over een onderwerp dat heel belangrijk voor haar is. En voor adverteerders is een relevant publiek belangrijker dan een groot publiek.’

Streamen via de omroep zelf

De gevestigde Nederlandse zenders doen ondertussen hun best hun publiek te behouden. Op 1 juli gaat de online dienst van start. Daarop zijn de Nederlandse programma’s tot één jaar terug te kijken van de Nederlandse publieke omroepen, RTL, Net 5, SBS 6 en Veronica. Een lidmaatschap kost 7,95 per maand, en daarvoor kijk je reclamevrij.

Er zijn ook programma’s te zien van de NPO, die om rechtenkwesties niet langer dan een paar weken op Uitzending Gemist kunnen staan. ‘Wij zien het als een gemaksdienst,’ zegt een woordvoerder van de NPO. ‘We willen gezamenlijk één dienst aanbieden. Anders heb je straks allemaal verschillende abonnementen.’

Iedereen allemaal verschillende abonnementen, dat is opvallend genoeg precies wat online kijkdienst Netflix voorspelt in haar Abonnementen op diensten als Netflix en NLZiet zullen zenders vervangen, maar ze zullen hetzelfde functioneren: mensen zullen willen zappen. Want je wilt Girls kunnen kijken (HBO), maar ook House of Cards (Netflix).

Wil je alle seizoenen van Gooische Vrouwen online terugkijken (Talpa, RTL4), dan kan dat binnenkort op voilà: je vierde abonnement. De dienst, in handen van RTL, is van plan ook eigen series te produceren. Op dit moment is Videoland Unlimited alleen te zien via een beperkt aantal interactieve tv-diensten, binnenkort moet de dienst gewoon online bereikbaar zijn. Nog even en de kabelbedrijven kunnen hun tv-poot opdoeken.

Techniek maakt een ander verdienmodel mogelijk

The Innovation Station wil met een combinatie van verdienmodellen werken. Naast advertenties en sponsoring van programma’s, denkt Blom aan een lidmaatschap waarbij leden extra’s krijgen. Ook kan crowdfunding een rol gaan spelen. ‘Al is crowdfunding wel lastig om structureel toe te passen. Als je meerdere keren een actie doet, loop je het risico dat mensen denken: daar heb je ze weer,’ zegt Blom.

De financiële basis van het The Innovation Station is: met zo weinig middelen zo goed mogelijke tv maken. ‘Formats verzinnen waarbij je zo min mogelijk hoeft te monteren, want dat is duur. Voor een nichepubliek is het verhaal dat wordt verteld en de mensen die het vertellen belangrijker dan de vorm. Je kunt het eenvoudig houden.’ Slimme techniek moet het bovendien mogelijk maken om op allerlei manieren de inhoud boven te halen. ‘Aan de onderkant staat een enorme videodatabase. Aan de bovenkant komt die inhoud eruit,’ legt Blom uit.

‘Voor een nichepubliek is het verhaal dat wordt verteld en de mensen die het vertellen belangrijker dan de vorm. Je kunt het eenvoudig houden’

Die filmpjes zijn met allerlei woorden gecategoriseerd en kunnen zo eenvoudig opgezocht worden. Zelfs in de filmpjes wordt met tijdcodes gewerkt, opdat van elk interview het stukje over ‘inspiratie’ gevonden kan worden. ‘Dan kunnen we werken met een geautomatiseerde afspeellijst. Bijvoorbeeld: de uuropener is altijd een quote van een bekende innovator, het tweede nummer is altijd een pitch van een startend bedrijf, de derde is altijd een uitleganimatie.’

De techniek achter de zender kan ook een ander verdienmodel mogelijk maken, denkt Blom. ‘Het Hiltonhotel zou tijdens een congres over technologie voor hun gasten een intern kanaal kunnen creëren. Met bijvoorbeeld de trefwoorden: innovatie, technologie en maker X.’ Voor die dienst zou Hilton dan The Innovation Station betalen, en de makers van de programma’s kunnen daarvan een graantje meepikken.

Hoe vernieuwend ook, als The Innovation Station uitgezonden kan worden via de satelliet, zal Blom geen moment aarzelen. ‘En als UPC ons wil doorgeven, zou dat heel mooi zijn.’ Logisch, als je bedenkt dat 97,6 procent van de Nederlandse huishoudens één of meerdere televisies in huis heeft, en 17,3 procent via de tv toegang heeft tot

Alle nieuwe kijkmogelijkheden ten spijt, van de televisie neemt Nederland nog lang geen afscheid.

Het einde van de eindeloze nieuwsstroom is in zicht Deze maand strijkt het Nieuw Nederland-project neer in Noord-Holland om het veranderende medialandschap onder de loep te nemen. In dit artikel gaat het over twee voorbeelden van curatie: Pause en 360 Magazine, waar de eindeloze stroom aan journalistiek wordt teruggebracht tot iets wat je ook echt uit kan lezen. Lees hier over Pause en 360magazine

Bestel je eigen onderzoeksjournalistiek bij Yournalism Deze maand strijkt het Nieuw Nederland-project neer in Noord-Holland om het veranderende medialandschap onder de loep te nemen. Vandaag aandacht voor Yournalism, dat onderzoeksjournalistiek wil crowdfunden. Hoe haalbaar is hun nobele plan? Lees hier over Yournalism

In IJmuiden is de regionale journalistiek nog niet verdwenen Deze maand strijkt het Nieuw Nederland-project neer in Noord-Holland om het veranderende medialandschap onder de loep te nemen. De redactie van de IJmuider Courant is hard op zoek naar een nieuwe krant. En lezers. Lees hier het vorige stuk van het Nieuw Nederland-project

Uitgeverij Fosfor geeft verramsjte boeken gewoon nog een keer uit Deze maand strijkt Correspondent Jelle Brandt Corstius voor Nieuw-Nederland neer in de provincie Noord-Holland, om te kijken naar het veranderende medialandschap. Met, om te beginnen, een bezoekje aan de pasgeboren online uitgeverij Fosfor, die nieuwe én oude boeken digitaal uitgeeft. Lees hier de reportage van Jelle Brandt Corstius