Liefde met een angel
Je weet nooit wanneer de liefde toeslaat.
Voor Seirian Sumner was het liggend op haar rug in een modderige tunnel in een regenwoud van Maleisië. Enkele centimeters boven haar gezicht bungelden tientallen wespennesten. Aan Sumner de schone taak elke pasgeboren wesp te dopen met een paar stipjes verf – dag twee van haar promotieonderzoek.
Ze wilde de evolutie van sociaal gedrag bestuderen, maar dan in stokstaartjes of rode wouwen of zo. ‘Deze hangwesp is ook leuk’, had haar hoogleraar gezegd. ‘Ik houd niet van wespen en ik houd niet van steken’, was haar antwoord geweest. ‘O. Deze steekt niet.’
Een leugen, bleek, maar Sumner was al smoor. In het licht van haar zaklampje ontvouwde het bestaan van de hangwesp zich als een ware soap. Ze zag wespen uit hun ei kruipen, de sociale ladder beklimmen – van jager, kraamverzorger, babysitter tot koningin – en weer afglijden. Ze zag wespen die de baas spelen, wespen die elkaar helpen, wespen die altijd het vuile werk mogen opknappen, wespen die hun geluk elders beproeven.
Wespen stalen haar hart. En in de twintig jaar daarna groeide Sumner uit tot de grootste pleitbezorger van wespwaardering in het Westen. Op Twitter bekend als @WaspWoman en onder biologen als de wasp whisperer, brengt ze nu ook een ode aan de wesp in boekvorm: Endless Forms. The Secret World of Wasps (2022). Net uit in het Nederlands als: De Wesp. De geheimen van een onmisbaar insect (2022).
Wespengala in augustus
Endless Forms is geestig en razend goed geschreven. Maar voor iedereen die geen tijd heeft voor driehonderd pagina’s wesp, zette ik vijf argumenten voor onbesuisde wespliefde op een rij.
Noodzakelijk leesvoer deze vakantie, want er komt een wesprijke nazomer aan door de warme, droge lente (dit keer echt).
Het artikel was aanvankelijk een interview met Sumner – geen familie van Sting – want ik sprak haar en ook via Zoom was dat feest.
Ze had verhalen over wespen die jagen op zwangere spinnen. Verhalen over zwangere vrouwen die wespennesten eten – bron van essentiële mineralen in Senegal. Verhalen over ‘Japans meest gevaarlijke festival’, Hebo Matsuri, waar mannen in imkerpak elkaar voor honderden euro’s wespennesten vol larven verkopen als delicatessen.
Maar uiteindelijk sprak ik meer wespexperts – over hoe we in Nederland tegen ze aankijken, hoe giftig ze nou echt zijn – en ging het stuk alleen nog over wespen, en niet meer over de mensen die ze bestuderen.
Jammer, want het is een bont gezelschap. Neem nou Sjoert Fleurke, een wiskundige uit Groningen en de @wespenvriend op Twitter. Door het hele land verzamelt hij wespennespen waar mensen van afwillen. Hij vangt ze op in de tuin. Zijn familie tolereert het. Vorig jaar richtte Fleurke zelfs De Wespenstichting op, ‘ter behoud en promotie van onze sociale wespensoorten en ter bestrijding van onnodige angst, haat en verdelging’.
Zowel Fleurke als wespengifexpert Hanneke Oude Elberink praten mee onder het stuk, dus mocht je vragen hebben over de lol, het nut, of juist het gevaar van wespen: zie de bijdragensectie.
Klassieke toestanden
Laat de wesp je trans-Siberisch koud, klik dan alleen even voor de extravagante wespanimaties door María Jesús Contreras uit Chili, die wespen verbeeldt als klassieke helden.
Beeldredacteur Bebe Blanco Agterberg was blij verrast dat Contreras iets voor ons maken wilde, want ze tekent ook voor publicaties als The New York Times en The Atlantic. (Zou De Correspondent geslaagde illustraties moeten aanbieden als posters of iets. Is daar een markt voor?)
Het beeld viel bij mij extra goed, omdat ik deze maand mijn jeugdliefde voor Griekse mythen en sagen herontdekte, dankzij een moderne hervertelling van Persephones romantische verwikkelingen met Hades, god van de onderwereld. Zomertip: de webcomic Lore Olympus door Rachel Smythe.
Ruim tweehonderd afleveringen Lore zijn gratis te lezen via Webtoon, een Koreaans stripplatform met een app vol beeldromans die speciaal verticaal zijn opgezet voor de smartphone.
Smythes personages (goden! halfgoden! nimfen!) zijn zowel antiek als typische millennials. Ze zijn internet savvy, verveeld, openhartig over trauma’s en ze ghosten mindere goden op Whatsapp.
En dit tegen een mythologisch correcte achtergrond. Want ondertussen heeft Zeus wel nog steeds al z’n broers gered uit de maag van hun gestoorde titanenvader Kronos en ligt hij constant overhoop met jaloerse eega Hera.
Ik ben wel een beetje late to the party want Smythe verzamelde sinds 2018 zoveel fans via Webtoon dat Lore Olympus ook uitgegeven is als beeldroman, die zelfs een tijdje op één stond in de boekenlijst van The New York Times.
Misschien moet Contreras ook aankloppen bij Webtoon met haar wespwerk. Sumners boek biedt sowieso genoeg inspiratie.
Tot later!