Deze week: Waarom is gas zo duur?

Veel van het slechte economische nieuws van de afgelopen maanden viel te herleiden tot één oorzaak. Zinkfabriek dicht, want: gas is duur. Stroom niet te betalen, want: gas is duur. Inflatie hoog, want: gas is duur.

Maar waarom is gas dan zo duur? Ik schreef deze week een verhaal over de internationale gasmarkt. Europa is zo rijk dat het elke gastanker ter wereld hierheen lokt door gigantische bedragen neer te leggen voor gas. Met alle gevolgen van dien. In Korea gaan de kolencentrales weer aan. Terwijl in Pakistan het licht uit gaat, omdat zij met acute gastekorten zitten. 

Per decreet de gasprijs verlagen – zoals sommige Europese politici voorstellen – zorgt ervoor dat het gas aan Europa voorbijgaat. De enige manier om de gasprijs te verlagen is om meer gas te winnen of minder gas te verbruiken. En dat brengt ons op een groot taboe in de Nederlandse politiek: de Groninger gaswinning. 

Het vertrouwen in de provincie is verloren door de bureaucratische moloch van versterking en schadeafhandeling die over Groningen is uitgestort. Maar ondertussen is door verbeterde wetenschappelijke inzichten ook duidelijk dat de fysieke veiligheidsrisico’s van gaswinning in Groningen minder groot zijn dan eerder gedacht. En de gascrisis dreigt ook enorme schade aan te richten (als niet in Europa, dan wel in Pakistan). Is over gaswinning in Groningen echt geen gesprek meer mogelijk? 

Verder sprak ik deze week Diederik Samsom, nu de topambtenaar bij de Europese Green Deal, in mijn podcast met Rutger Bregman. Ga er even voor zitten, want het is onze langste podcast ooit. We hebben het over Ecodesign: de geweldig gave richtlijn die onze stofzuigers, warmtepompen en lampjes zuiniger maakt. We hebben het over de Groningse gasbel: moet dit taboe geslecht worden? We hebben het over het prijsplafond voor elektriciteit (ik denk: dit wordt een shitshow, Diederik denkt: valt wel mee). We hebben het over niet-gehaalde ambities die worden bestreden met nog hogere ambities. We hebben het over de waterstofambities van de Europese Commissie: kostbare energieverspilling of bittere noodzaak? En we hebben het over het verschil tussen Europa en Den Haag – hoe de medialuwte het ook mogelijk maakt meer over de inhoud te praten.

Onderzoek naar sterren en planeten kan niet zonder een duistere, stille hemel. Maar correspondent Ruimtevaart Marjolijn van Heemstra vreest dat die in het geding komt als de komende jaren tienduizenden satellieten gelanceerd worden. Kunnen we straks nog sterrenkijken?

Aan het einde van de meeste romantische komedies hebben twee mensen elkaar gevonden en zijn alle problemen voor altijd de wereld uit. Als tiener maakte schrijver Sanne van Rij daaruit op dat liefde wel leuk móét zijn. Later leerde ze pas: juist in de liefde is ruimte voor verdriet en onzekerheid.

Dat het kabinet met miljarden smijt om de koopkracht op peil te houden en de minima te ontzien is noodzakelijk, maar niet voldoende, ziet columnist Simon van Teutem. In de week van Prinsjesdag moet ook het bittere verhaal centraal staan: we betalen niet alleen voor gas en energie, maar ook voor vrijheid en democratie een hoge prijs.

De miljarden om de koopkracht te stutten zijn nodig, maar volgens correspondent Wonen Josta van Bockxmeer moet het kabinet verder kijken dan het volgende steunpakket. En dat betekent: veel meer investeren in isolatie en het aardgasvrij maken van woningen.