Deze week: van de sociaaldemocratie is weinig meer over

In Nederland wonen veel mensen met wie het goed gaat. Zij roepen opgewekt dat Nederland een ontzettend gaaf land is: het toonbeeld van vrijheid, tolerantie en gelijkheid, vol met hardwerkende, zelfredzame mensen.

Wie een beroep op de overheid doet, had eigenlijk gewoon wat harder moeten werken en wat minder moeten zeuren. In een participatiesamenleving dopt de burger nu eenmaal zijn eigen boontjes.

Deze week las ik het artikel van Johan Fretz over de betreurenswaardige staat van de sociaaldemocratie. Van de enorme invloed die de PvdA ooit had in de Nederlandse politiek is nog maar weinig over.

Betoverd door de welhaast eindeloze welvaart en politieke omwentelingen van de jaren negentig, geloofden we dat ons land ‘af’ was. Nederland verkondigde bij monde van toenmalig premier Kok dat het tijd was voor een ‘Derde Weg’ in de sociaaldemocratie, die het midden hield tussen de idealen van de arbeiderspartij die de PvdA altijd geweest was en het neoliberale marktdenken. Door de welvaart die de markt ons brengt, hebben we een grotere koek om eerlijk te verdelen, was de gedachte.

Nu we ontdekken dat door marktwerking en privatisering onze collectieve voorzieningen nauwelijks nog functioneren, krijgt vooral de PvdA daar de schuld van.

‘Als je je laat aanpraten dat alles best goed gaat, dan denk je misschien: het gaat mij goed. En dan denk je niet aan anderen.’

Dit zei oud-PvdA politicus Jan Pronk ooit. Hoe komt het toch dat we vaak enkel nog bezig zijn met onze eigen welvaart, zonder daarbij nog aan anderen te denken? Deze vraag hield ons ook bezig toen Anoek Nuyens en ik de podcastserie Pronk maakten voor De Correspondent. Want wat heb je aan sterke schouders als die niemand meer dragen?

Door inflatie en hoge energieprijzen dreigen steeds meer Nederlanders in geldproblemen te komen. Correspondent Onzekerheid Sanne Blauw vroeg mensen: hoe is het om met die financiële onzekerheid te leven?

Deze week gaat de door de olie-industrie gesponsorde bioscoopfilm Wild Port of Europe in première. De boodschap: natuur en industrie hoeven elkaar niet te bijten. Maar volgens correspondent Arjen van Veelen is juist de haven de grote aanjager van de onleefbaarheid van de aarde. Niets laat dat beter zien dan het verhaal van De Beer, een paradijselijk natuurgebied dat ooit voor de monding van de Rotterdamse haven lag.

Zeker een op de drie vrouwen heeft slechte ervaringen met gynaecologisch onderzoek: het doet pijn, de arts maakt lompe opmerkingen, of een seksueel trauma wordt getriggerd. Toch is er maar weinig aandacht voor dit probleem, ziet gastcorrespondent Françoise Molenaar. Dat kan beter.

Elke maand gaat correspondent Vooroordelen Vera Mulder naar een plek waar de emoties hoog oplopen. Vandaag: de Coöperatie Laatste Wil heeft de Nederlandse staat aangeklaagd – die zou onrechtmatig handelen door mensen niet in eigen regie te laten sterven. Samen met vierhonderd leden van de coöperatie keek Vera in een afgehuurde hotelzaal naar de eerste dag van de rechtszaak.