Lach maar niet te hard om de puinhoop van Liz Truss. Het Binnenhof lijkt inmiddels verdacht veel op Westminster

George Canning, ken je die naam? De Britse staatsman was 195 jaar, 2 maanden en 12 dagen lang recordhouder. Zijn prestatie: Canning was de kortst zittende premier ooit, in het Verenigd Koninkrijk.

Op 10 april 1827 (een dag voor zijn 57ste verjaardag!) trad hij vol goede moed aan, maar op 8 augustus van datzelfde jaar liep zijn termijn alweer af. Waren er vroege verkiezingen? Was het een machtsstrijd binnen de Conservatieve Partij, of misschien politiek onvermogen? Nee, de beste man overleed plots aan een longontsteking.

Gisteren, bijna twee eeuwen later, werd zijn record verbroken. Na een dramatische maand waarin bijna alles fout ging wat politiek fout kon gaan, gooide Liz Truss de handdoek in de ring. Haar premierschap duurde 45 dagen – ze bleek minder lang houdbaar dan een pak vanillevla.

Historicus Tom Holland merkte in de podcast The Rest is History^* op dat het nog altijd erger kan: koning Edward II stierf in 1327 in de gevangenis, en de voormalige Romeinse keizer Gordianus I hield het maar 22 dagen uit. Het zou je referentiekader maar zijn.

In het Verenigd Koninkrijk, waar ik al vijf jaar woon, wordt zo’n politieke afgang snel omgetoverd tot een spektakel – een show vol geveinsde verontwaardiging, hitsende hyperbolen en speculatie. Aan de andere kant van het Kanaal (in Nederland) is het verleidelijk om de popcorn erbij te pakken, op de bank te ploffen, de BBC aan te zetten, en te doen alsof je The Crown, de Britse House of Cards of Downton Abbey zit te kijken. Lekker lachen om die gekke Britten.

Zoom je uit, dan wordt het een stuk minder grappig. Het land is de afgelopen zeven jaar – sinds het Brexit-referendum – veranderd in een politieke puinhoop. Liz Truss en haar tuchteloze termijn waren geen uitspatting in Westminster, maar een symptoom van de betonrot in de Britse democratie. Haar vroege vertrek mag historisch zijn; het was niet onvoorzien. ‘Voor Truss’, schreef ik twee dagen geleden^* nog, ‘is het de vraag hoe lang ze het nog volhoudt op 10 Downing Street.’

Nu kun je denken: dat het onderdeel is van een zorgelijke ontwikkeling maakt het toch niet minder grappig? Dat klopt, maar zoals het een goed theaterstuk betaamt, houdt het Britse drama het publiek (hier: de Nederlander) ook een spiegel voor. Elke stap die de Conservatieve Partij de afgelopen jaren richting deze heksenketel zette, elke strategische fout die de gevestigde orde maakte, elke gedachtenkronkel die het vertrouwen in de politiek verder beschadigde: we zagen ze de afgelopen jaren terug in Nederland.

Het is een lachspiegel, die Groot-Brittannië ons voorhoudt, maar een spiegel niettemin.