Een WK organiseren betekent: een miljardenverlies. Alleen prestigebeluste autocraten durven dat aan

‘Ik ga iets geks zeggen, maar minder democratie is soms beter voor het organiseren van een wereldkampioenschap.’ Was getekend:^* Jérôme Valcke, voormalig secretaris-generaal van de FIFA. In landen met ‘verschillende mensen, verschillende bewegingen, verschillende belangen’ blijkt het namelijk verdraaid ingewikkeld om een groot sporttoernooi uit de grond te stampen. In democratieën, dus.

Een WK voetbal organiseren kost bakken met geld. Denk aan de bouw of renovatie van stadions, luchthavens, hotels, snelwegen en andere infrastructuur, om nog niet te spreken over alle coördinatie en beveiliging. Zuid-Afrika stak 3 miljard dollar^* in de organisatie van het WK 2010. Brazilië (2014)^* en Rusland (2018)^* besteedden zo’n 15 miljard dollar aan hun toernooien. Het wereldkampioenschap in Qatar kost zelfs meer dan 200 miljard dollar.^*

Natuurlijk steken gastlanden zich niet zomaar in de schulden. Ze verwachten een positieve uitkomst onder de streep: groeiend toerisme, meer werkgelegenheid, promotie van producten en diensten uit eigen land. (Als het even meezit ontstaat er dankzij een WK zelfs een ‘groter gevoel van geluk, trots, harmonie en nationale identiteit’, schrijven Nederlandse onderzoekers.^* Het verbroederende hosanna van Viva Hollandia of Links Rechts valt onmogelijk in geld uit te drukken.)

Op inkomsten uit kaartverkoop, uitzend- en marketingrechten hoeft Qatar in ieder geval niet te rekenen – die verdwijnen allemaal in de zakken van de FIFA.^* Wat er dan netto overblijft? Teleurstellend weinig, concludeert studie na studie na studie. Sinds het WK 1966 in Engeland resulteerde slechts één toernooi in zwarte cijfers voor het gastland.

Omwonenden blijken de economische activiteit rondom een wereldbeker nauwelijks aan te jagen;^* de lokale inkomensongelijkheid blijft intact;^* de stijging in lonen en werkgelegenheid is verwaarloosbaar;^* de bedrijvigheid neemt niet toe;^* het toerisme groeit op de lange termijn zelden;^* en veel stadions kunnen het hoofd niet boven water houden na afloop van het evenement.^*

Zo bezien is het niet gek dat het WK in 2026 wordt uitgesmeerd over drie landen: Canada, de VS en Mexico.^* Noch dat twee van de belangrijkste landen die dingen naar de organisatie van het WK 2030 een ‘zeer sterk staatshoofd’^* hebben, waarvan de FIFA zo’n liefhebber is: Saoedi-Arabië en Egypte.

Alleen een autocratisch regime kan en wil investeringen doen van deze omvang, met internationale prestige en positieve opmerkingen van David Beckham en Ronald de Boer als het hoogst haalbare. Want geen democratisch gekozen regering kan een evenement verantwoorden dat een miljardenstrop zo goed als garandeert. Met of zonder Wolter Kroes.^*