In dit fascinerende interview vergelijkt Angela Merkel zichzelf met Neville ‘appeasement’ Chamberlain

Onlangs publiceerde Der Spiegel een interview met Altkanzlerin Angela Merkel.^* Journalist en schrijver Alexander Osang volgde Merkel een jaar lang en tekende op hoe ze kijkt naar het politieke nu, waarin ze in Duitsland minder wordt gezien als crisismanager, en meer als crisisveroorzaker.

Bijvoorbeeld als de veroorzaker van de oorlog in Oekraïne. Eén passage in het stuk springt eruit. Merkel heeft de film Munich: The Edge of War^* gekeken. Die film gaat over de Conferentie van München in 1938, waar de Britse premier Neville Chamberlain akkoord ging met de annexatie door nazi-Duitsland van Sudetenland, een regio van het toenmalige Tsjechoslowakije.

Chamberlains opstelling geldt als een metafoor voor lafheid. Appeasement. Hitler was kwaadaardig, en Chamberlain gaf hem zijn zin, omdat hij niet de moed had om een oorlog uit te vechten. De film toont Chamberlain anders: ijdel, oppervlakkig, impulsief, maar ook vooruitziend en onzelfzuchtig. Als Hitler de afspraak schendt, ziet Chamberlain er inderdaad als een dwaas uit, erkent de Netflix-Chamberlain. Maar het maakt van Hitler een leugenaar en dat zal de westerse wereld verenigen tegen hem.

Historisch correct of niet, Merkel herkent zich in dit beeld van Chamberlain. Haar politiek ten opzichte van Oekraïne en Rusland, zo stelt ze, verschafte Oekraïne tijd om klaar te zijn voor een aanval van Rusland, zoals Chamberlain in München de Britten de tijd gaf voorbereid te zijn.

Citaten van Merkel zijn schaars in dit artikel. Merkel heeft de neiging haar woorden op een goudschaaltje te wegen voordat ze ze uitspreekt. Misschien is dat de reden dat Osang draalt, uitweidt en quasipoëtische passages in de tekst opneemt, terwijl je zit te wachten op expliciete gedachten van Angela Merkel. Die geeft ze niet of heeft ze niet.

En toch: een fascinerend stuk. Neem Merkels uitleg waarom politici moeilijke besluiten beter niet uitgebreid kunnen uitleggen. ‘De mensen krijgen dan het idee: o, als je zo veel moet uitleggen, dan is het blijkbaar lastig om dat voor elkaar te krijgen. Dat heeft een effect op de acceptatie van beslissingen. Die wordt nooit per se groter wanneer je ze toelicht.’