Deze week: Buitengesloten van de democratie

Simon van Teutem
Correspondent Politiek

Elke week zetten we vijf artikelen van de afgelopen week extra in het zonnetje, ingeleid door een correspondent. Deze week: Simon van Teutem over het verlagen van de kiesleeftijd.

Na de Tweede Wereldoorlog zag Nederland niet alleen de wederopbouw, maar ook een bijzondere uitbreiding van burgerrechten.

Jongeren hadden vrijwel geen politieke inspraak tot de kiesleeftijd in 1946 verlaagd werd van 25 naar 23 jaar. Dat was geen eindstation – in 1965 kregen alle 21+’ers stemrecht, en vanaf 1972 mocht je al vanaf je 18de naar de stembus.

In de Tweede Kamer speculeerde een jonge Hans Wiegel (toen pas 29 jaar, maar al bijna partijleider van de VVD) bij het bespreken van de verlaging van de kiesleeftijd naar 18 jaar over de volgende stap:

‘De 21 jaar die het nu is, is geen eindpunt. De 18 jaar die het gaat worden, is het voor mij ook niet.’

Ruim een halve eeuw later sluiten we 16- en 17-jarigen nog steeds buiten van de democratie. Zij mogen niet stemmen, en worden door niemand direct vertegenwoordigd. De samenleving beslist óver hen, maar niet mét hen.

In het stuk dat ik deze week publiceerde, onderzocht ik de onderbouwing voor de huidige kiesleeftijd. Is het een verstandige grens, of een willekeurig en achterhaald overblijfsel uit een vervlogen tijdperk?

Het resultaat van die zoektocht lees je hieronder.


Verder deze week op De Correspondent:

Door ongebreideld kapitalisme bezit een kleine groep mensen het leeuwendeel van al het vermogen in Nederland. Dit is gratis geld, wat ook hun kinderen op een flinke voorsprong zet. Tijd voor een gedurfde investering.


We kunnen niet anders dan snel investeren in klimaat en natuur, of er is geen toekomst. Daarvoor moeten we een tunnel door, met nieuwe wetten en regels. Die beperken misschien nu onze bewegingsruimte, maar brengen ons uiteindelijk meer vrijheid.


Geen sport ter wereld is zo intiem, teder en retespannend als darts. Op de World Series in Amsterdam zat correspondent Vooroordelen Vera Mulder tegenover een vrouw die er niks van wist – en toch precies snapte waar het over ging.


Inflatie, oorlog, vogelgriep, stakingen: komend jaar wordt het natuurlijk weer kommer en kwel. Maar door alle ellende zou je bijna vergeten dat er ook heel veel wél goed gaat. Criminaliteit? Gedaald. Luchtkwaliteit: véél beter. En de integratie? Correspondent Jesse Frederik laat zien dat er nog nooit zo veel vooruitgang geboekt is.