Zonder vonkje geen vuur: zo wakkeren wij met onze boeken het debat aan

Afgelopen week verscheen Sander en de brug – Vijf voorstellen voor een eerlijker Nederland. De Sander uit de titel is Sander Schimmelpenninck. En met de brug uit de titel hoopt hij de kloof tussen arm en rijk in Nederland te verkleinen. 

Hij kwam tot vijf voorstellen voor een eerlijker Nederland. Vijf voorstellen die zowel sociaaldemocraten, liberalen als conservatieven kunnen aanspreken. Vijf voorstellen bovendien die op economische haalbaarheid zijn doorgerekend door het onafhankelijke Instituut voor Publieke Economie.

Wij gaven dit pamflet uit in onze ‘Vonkjesreeks’, omdat we het maatschappelijk debat over ongelijkheid willen aanwakkeren, en op die manier hopen bij te dragen aan een eerlijker Nederland. 

In Sander zagen wij de ideale schrijver om dit thema op de publieke en politieke agenda te krijgen, omdat hij sociaal denkt, recht voor z’n raap schrijft, en VVD spreekt. 

Deze bijzondere mix van heldere, sociale voorstellen in goed onderbouwde economische taal brengt precies teweeg waar we op hoopten: een brede, publieke discussie op heel veel plekken.

Zo schoof Sander een half uur lang aan in Jinek (30 minuten is ongeveer twee eeuwen in talkshowtijd) om met de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman en ondernemer Paul Veugen in gesprek te gaan over de voorstellen uit zijn pamflet. Ook was hij te gast bij Vandaag Inside met Johan Derksen.

Ook stonden er interviews in het Algemeen Dagblad, NRC, Het Financieele Dagblad, de Volkskrant, Linda Nieuws, Quote, en in verschillende radioprogramma’s waaronder De Nieuws BV en BNR’s The Daily Move.

Daarnaast organiseerden we een tour door het land, in theaters in Amsterdam, Deventer, Rotterdam, Utrecht en Nijmegen, waar Sander in debat ging met Marjolein Moorman, Rasit Elibol, Barbara Baarsma, Vanessa Umboh, Firdevs Durgut, Tim ‘S Jongers en andere experts en ervaringsdeskundigen op het gebied van armoede en ongelijkheid. Ook vuurde het publiek talloze scherpe en kritische vragen op Sander af. 

Verreweg de meest gestelde vraag: moet jij de politiek niet in? Waarop steevast het monosyllabische ‘nee’ volgde. 

Toch bleef het ook in de politiek niet stil: minister Sigrid Kaag en staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën namen met veel interesse een exemplaar van het pamflet in ontvangst.

Het Vonkje doet, kortom, precies waarop we hoopten: het vuurtje aanwakkeren over een van de grootste thema’s van deze tijd.

Waarom we onze boekvertaling toch niet gaan uitgeven

Datzelfde effect hadden we ook voor ogen met What We Owe The Future van de Schotse filosoof William MacAskill – het eerste boek dat we wilden vertalen naar het Nederlands. Toch hebben we besloten daarvan af te zien. Dat zit zo.

In What We Owe The Future houdt William MacAskill een prikkelend pleidooi voor een opkomende vorm van langetermijndenken, in het Engels longtermism genoemd – de opvatting dat het positief beïnvloeden van de toekomst op de (extreem) lange termijn een belangrijke morele opdracht van onze tijd is. 

Een filosofie die ook risico’s met zich meebrengt. Want wat als je de verre toekomst zó belangrijk maakt dat je het heden uit het oog verliest? Een vraag waarover direct na verschijning van het boek in het Engels al een stevig debat ontbrandde, niet in de laatste plaats op onze redactie. 

En toen kwam het FTX-cryptoschandaal aan het licht. Sam Bankman-Fried – oprichter en eigenaar van het cryptoplatform, pupil van auteur William MacAskill en daarmee ook een van de gezichten van het longtermism – bleek op grote schaal fraude te hebben gepleegd via FTX. Een schandaal waarbij miljarden dollars in rook zijn opgegaan en vele bedrijven en particulieren financieel te gronde zijn gericht.

William MacAskill zegt zelf in een reactie dat hij geen weet had van deze fraude en distantieert zich van Bankman-Fried. Wij hebben geen reden om daaraan te twijfelen. 

Maar het debat over MacAskills ideeën wordt wel compleet overschaduwd door het schandaal. Hierdoor dreigt de inhoud volledig naar de achtergrond te verdwijnen. Het schandaal was precies het soort vonkje in het kruitvat dat wij niet voor ogen hebben. Na lang wikken en wegen hebben we daarom besloten dit boek niet uit te geven.

Misschien dat de tijd voor dit debat alsnog komt. Wellicht op de langere termijn.

Meer lezen?