Diversiteit is bovenal een moeizaam proces, ervaart het Stedelijk Museum

De documentaire White Balls on Walls laat zien hoe het gesprek over diversiteit achter de schermen van het Stedelijk Museum Amsterdam wordt gevoerd. Rein Wolfs, aan het begin van de docu net de directeur van het museum, en zijn team willen diverser worden. Of: ‘inclusiever’. Of: ‘politiek correcter’. Of: ‘meerstemmiger’. Of: ‘herverdeling van ruimte’ realiseren.

In ieder geval moeten er ‘reparatiewerkzaamheden’ worden uitgevoerd. Aan de muren van het Stedelijk hing immers voornamelijk kunst van witte mannen. Weliswaar moet daar verandering in komen, vindt het team, toch ontstaat hier en daar ongemak en wrijving.

Onderdeel van die reparatiewerkzaamheden is een nieuwe tentoonstelling, Kirchner en Nolde: Expressionisme. Kolonialisme. Daarmee wordt niet slechts expressionistisch werk van de Duitse kunstschilder Ernst Ludwig Kirchner getoond, maar met kunst van zijn landgenoot Emil Nolde ook context geschetst en zijn werk tegen het licht gehouden.

De tentoonstelling werd kritisch gerecenseerd. Zelfs in zogenoemde progressieve kranten beklaagt een medewerker zich. De tijd die het museum nodig had om het licht te zien, is de ander blijkbaar niet gegund. Wolfs is juist blij met die kritische noten en veroordelingen. Het bevestigt voor hem dat zijn museum bezig is met vooruitgang.

Niet alleen aan het tentoongestelde wordt gesleuteld, maar ook aan de woorden die het museum gebruikt. De immense letters ‘Meet the Icons’ worden van de wanden gehaald. En kun je nog wel spreken van ‘prostituees’ op een schilderij, vraagt het museum zich af. Zijn het inmiddels niet ‘sekswerkers’?

Alles wordt gewogen, voorgelegd, overlegd. Dat maakt de documentaire traag, ongelooflijk traag, tot het irritante toe traag. Maar dat is begrijpelijk, want dat is het proces namelijk ook.