De wolf is deze verkiezingen de Grote Boze Verdeler

De wolf splijt het politieke landschap in tweeën. Hoe jij denkt over de terugkeer van de wolf vertelt ons hoe je denkt over hét thema van deze Provinciale Statenverkiezingen: van wie is het land en hoe gaan we de ruimte verdelen?
Is er ruimte voor de wolf in jouw provincie? Het was de tweede vraag die ik kreeg toen ik de stemwijzer deed van Kieskompas voor Gelderland, waar ik woon.
Huh, de wolf? Die ís er toch gewoon? Sinds een jaar of vijf is de wolf terug in Nederland en blijkbaar bevalt het hier: inmiddels leven er drie roedels op de Veluwe en één op het grensgebied tussen Friesland en Drenthe.* Daarmee is de vraag of er genoeg ruimte is voor de wolf wat mij betreft beantwoord.
Anders zou-ie hier niet blijven, toch?
Maar daar kun je ook heel anders naar kijken, blijkt uit de verkiezingsprogramma’s. De wolf splijt het politieke landschap in tweeën. Hoe jij je verhoudt tot de wolf vertelt ons hoe je denkt over hét thema van deze Provinciale Statenverkiezingen: van wie is het land en hoe gaan we de ruimte verdelen?
Kies jij maar.
1. De wolf of de geit?
Er is in Gelderland één partij (ONS Gelderland) die vindt dat het allebei moet kunnen, maar verder blijkt: ben je voor de wolf, dan ben je tegen nieuwe geitenboerderijen – en vice versa.
De boze wolf had maar wat trek in die zeven geitjes, maar in het echt lijken wolven zich liever aan schapen te vergrijpen: in 2022 doodden ze in Nederland 3 geiten en 647 schapen. Niet voor niets heeft BBB het over de wolf als ‘lustmoordenaar’ en over ‘de grote slachting die wolven aanrichten onder de (landbouw)huisdieren van boeren en plattelanders’.* Voor Randstedelingen misschien ver van je bed, maar hier in Gelderland komt het gevaar heel dichtbij: tot mijn schrik zie ik dat er op zes kilometer van mijn huis twee schapen zijn doodgebeten.
‘Het kan niet zo zijn dat we zo veel beesten opofferen voor een dier’, vindt PVV’er Marjolein Faber.* Ook volgens FVD verdient ‘de bescherming van vee de voorkeur […] boven het gedogen van de wolf’.* En de PvdD dan, die de wolf verwelkomt als ‘verrijking van de natuur in Nederland’?* Maakt die zich geen zorgen over die arme schapen en geiten? Zeker, maar voor hen is niet de wolf het grote gevaar, maar de mens: in 2022 werden 664.400 schapen en 204.700 geiten door de mens geslacht.* Minder dieren houden dus, vindt de PvdD. ‘Beter voor de dieren, volksgezondheid, stikstof, milieu en natuur.’
Want om wiens welzijn draait het, als partijen ruimte willen geven aan het ene dier ten koste van het andere? Blijkbaar niet om de geiten en schapen zelf, maar om de mensen die deze dieren houden.

2. De wolf of de mountainbike?
Zoals het ene dier het andere niet is, kun je ook de natuur op verschillende manieren beleven. Stel, je maakt een fietstocht over de Veluwe. Hoe zou je het dan vinden om onderweg een wolf tegen te komen? Misschien lijkt het je geweldig, om ’m eens in het echt te zien. Of lijkt het je doodeng – veel te gevaarlijk? Dan is de vraag: wie krijgt hier de ruimte?
De natuur is er voor de mens, vinden maar liefst acht van de politieke partijen. We hebben het recht om ongestoord te genieten van de natuur – ook als dat ten koste van diezelfde natuur gaat. Geen sprake van dus, dat we mountainbikers uit het bos gaan weren om de natuur te beschermen, zeggen VVD, BVNL, BBB, PVV, FVD, ONS Gelderland, CDA en SGP. Er moet bovendien ook nog aan de natuur verdiend kunnen worden, vindt de VVD: ook ondernemers in de toeristische sector moeten de ruimte krijgen.
De partijen die de wolf wel graag zien komen, vinden het prima om niet overal in het bos te mogen fietsen
Het is dan ook niet verrassend dat bijna al deze partijen (op ONS Gelderland na) vinden dat er in Gelderland géén ruimte is voor de wolf. De partijen die de wolf wel graag zien komen, vinden het prima om niet overal in het bos te mogen fietsen.
Hopelijk weten deze natuurliefhebbers wel de verleiding te weerstaan om de wolf naar hén toe te lokken door stukken vlees neer te leggen. Op de Veluwe gebeurt dit inmiddels zo vaak dat de provincie met paintballgeweren op de wolven wilde schieten om ze weer schuw te maken.
Het valt voor ons mensen nou eenmaal niet mee om de natuur de natuur te laten.

3. De wolf of het distributiecentrum?
Niemand vindt ze mooi natuurlijk, die grote vierkante dozen. Maar ze zorgen er wel voor dat spullen op een efficiënte manier over de hele wereld kunnen worden vervoerd. Bovendien bieden ze werkgelegenheid. Dus wat vind je belangrijker? Een natuurlijk landschap (SP) waarin rekening wordt gehouden met de ecologische grenzen (GL)? Of toch de economische ontwikkeling (VVD) en werkgelegenheid (JA21)?
Kies je voor de economie en vrij verkeer van goederen, dan ben je vast niet voor vrij verkeer van wilde dieren – zoals de wolf. De ruimte die hun leefgebied inneemt zou zomaar ten koste kunnen gaan van bedrijventerreinen en snelle verbindingen.
De politieke partijen zijn er duidelijk over: het is óf de wolf, óf je pakketje binnen 24 uur thuisbezorgd.
4. De wolf én de asielzoeker?
Hekken en muren worden zowel tegen wolven als tegen vluchtelingen gebouwd. En soms houdt een hek tegen de een onbedoeld ook de ander tegen. Al in 2017 waarschuwde een groep internationale wetenschappers dat grensmaatregelen funest kunnen zijn voor wilde dieren.*
Maar in het geval van de wolf vinden sommige politieke partijen dat misschien niet zo’n probleem – integendeel: zij zien de wolf als invasieve exoot (Lokale Partijen Gelderland), die hier dus niet thuishoort (JA21).
Is de wolf hier wel welkom volgens jou (GL)? Dan vind je waarschijnlijk dat iedereen een fijne en leefbare plek om te wonen verdient – zowel mens als dier (PvdA). En maak je dus graag ruimte voor de opvang van asielzoekers in jouw provincie. Maar maak je je zorgen over onveiligheid op straat en de ondermijning van onze culturele identiteit (FVD)? Dan zie je ook de wolf vooral als gevaar, niet als verrijking.
Geen sprookjes meer: een nieuw verhaal over de wolf
Zo staat de wolf symbool voor alles wat wild, vreemd en gevaarlijk is. Niet zo gek natuurlijk, als je bedenkt dat we allemaal zijn opgegroeid met de boze wolf in sprookjes als Roodkapje of De zeven geitjes.
Maar misschien is het tijd om dat beeld wat bij te stellen. Door de wolf geen ruimte te geven, zijn wij een groter gevaar voor hem dan hij voor ons.
De wolf is niet de nieuwkomer die sommige partijen van hem maken: tot in de negentiende eeuw leefden er ook al wolven in Nederland.* Het is de mens die hem verjaagd en afgeschoten heeft, en zijn leefgebied heeft verkleind door het grootschalig kappen van bomen. Nu hij terugkeert, hebben we een nieuwe kans om te beslissen of we ruimte willen maken voor dit wilde dier.
Als we willen samenleven met de wolf én de geit, is het niet genoeg om maatregelen te nemen om ons vee te beschermen. Dan moet ook de mens een stapje terug doen. Dan moeten we inzien dat de natuur ook waarde heeft als wij er niet van kunnen genieten en er geen geld aan verdienen. En moeten we accepteren dat het land nu eenmaal niet alleen van ons is.
Dus: wat wordt het? Stem je voor of tegen de wolf op 15 maart?