Van deze documentaire over een Pools dorp aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog word je stil

Het zijn maar drie minuten film die Glenn Kurtz vindt in een kast van zijn grootvader, in diens huis in Palm Beach, Florida.

Maar de beelden, geschoten tijdens de vakantie van David Kurtz in augustus 1938, blijken een van de weinige bewegende en grotendeels gekleurde opnames te zijn van een doodgewoon plaatsje, net voor de Tweede Wereldoorlog er losbarst. Net voor de 3.000 Joodse inwoners van dat 7.000 zielen tellende Poolse dorp Nasielsk worden opgepakt, gedeporteerd en gedood in een concentratiekamp.

Wat zie je? Kinderen die brutaal in beeld proberen te komen, mensen die een synagoge verlaten, broers die poseren, een marktplein, vogels. Onschuldige vakantiebeelden, mensen die voor het eerst een camera zien – maar dan besef je dat bijna iedereen kort daarop de dood vond in de Holocaust.

In de documentaire Three Minutes - A Lengthening van Bianca Stigter worden de drie minuten aan vakantievideo van Kurtz opgerekt tot een monumentaal filmessay, waarin enkele mensen worden geïdentificeerd en hun nazaten worden opgezocht (enkele tientallen Joodse inwoners van Nasielsk overleefden de oorlog). Ook wordt duidelijk hoe details kunnen helpen herinneren, en hoe de aanwezigheid van de mensen op camera je vooral bewust maakt van hun afwezigheid.