‘Waar is Sarah?’ is een van de beste podcasts van 2023

Weet je nog, die foto van de aangespoelde peuter op een strand in Turkije? Een ondraaglijk en huiveringwekkend beeld; als ik het nu opnieuw opzoek, word ik weer mismoedig. De details – een rood truitje, lieve kleine peuterschoenen, zijn gezicht in het natte zand – verscheuren mijn hart, en dat gebeurde bij ongeveer iedereen die de foto zag, in september 2015.^* Ruim acht jaar oud is het beeld dus, maar ook nu nog verdrinken er geregeld mensen die proberen Europese grond te bereiken.

De vluchtelingencrisis is onlosmakelijk verbonden met water, met zeeën die overgestoken worden op steeds gammelere en vollere bootjes. Het water overstijgt zijn functie als zeemansgraf of, in het beste geval, als toegangsweg naar een beter leven. Voor Geert Wilders is water een krachtig stijlmiddel in zijn verzet tegen het immigratiebeleid: ‘Ons land wordt overspoeld met vluchtelingen’, ‘stop de asieltsunami’.

De podcast Waar is Sarah? van Laura Stek gaat over Rob Timmerman, die een paar keer per jaar voor reddingsmissies de Middellandse Zee op gaat. In zes afleveringen gaan zij samen op zoek naar een van de drenkelingen die hij ooit redde: een pasgeboren baby die vanuit een zinkend rubberbootje aan Timmerman werd aangereikt in een boodschappenkratje. Hij dacht dat het om bagage ging en kieperde het pakketje bijna direct weer overboord; voor spullen is geen plek als het om leven en dood gaat.

Luisteraars worden op hun wenken bediend met een klassieke spanningsboog in de vorm van een zoektocht, maar daarnaast stelt de podcast maatschappelijke en filosofische vragen: waarom is het juist dit meisje aan wie Timmerman nog zo vaak denkt, zeven jaar later? Zijn de drenkelingen beter af nadat Rob ze uit het water heeft gered?

Ook zoomt het verhaal in op politieke vragen: waarom slaan mensen op de vlucht? Voor wie is het asielsysteem bedoeld? En specifieker: hoe kan het dat Europa zo goed als afwezig is in de zogeheten zoek- en reddingszones op de Middellandse Zee?^* De gevolgen van een steeds strenger immigratiebeleid hoor je terug in ijzingwekkende scènes vanaf het water, die Timmerman ter plekke heeft opgenomen.