Een gloednieuw jaar is voor veel mensen hét moment om na te denken over hun leven. Is het misschien tijd voor een grote verandering? Wil je je baan opzeggen en op zoek gaan naar ander werk? Wil je verhuizen? Emigreren zelfs? Wil je bij je partner weg? Of juist in het huwelijksbootje stappen? Wil je proberen om kinderen te krijgen?

Sommige mensen nemen dit soort belangrijke beslissingen met volle overtuiging. Anderen twijfelen en denken: doe ik er wel goed aan om mijn leven zo drastisch te veranderen? Ga ik er geen spijt krijgen? Kan ik niet beter op de oude voet door?

Een studie van de econoom Steven Levitt biedt wat houvast aan Hij rekruteerde via zijn populaire podcast een grote groep mensen die sterk twijfelden over belangrijke keuzes in het leven. Hij bood ze aan om hen te helpen door een (virtueel) muntje voor hen op te gooien. Kop? Maak dan de verandering. Munt? Doe het

Hierna volgde hij deze mensen via enquêtes, om te zien hoe het hen verging in de zes maanden erna. Hadden ze de suggestie van de muntworp opgevolgd? En hoe ging het nu met ze? Hadden ze spijt of waren ze juist blij met de gemaakte keuze?

Ontslag nemen: kop of munt?

Duizenden mensen deden mee. De meesten (ruim tweeduizend) lieten een muntje opgooien over de vraag of ze hun baan moesten opzeggen of niet. Vijftienhonderd anderen lieten het lot beslissen over het verbreken van hun relatie, en bijna achthonderd mensen wilden een besluit over of ze moesten verhuizen. Al met al werd voor twintigduizend twijfelaars over tientallen verschillende soorten keuzes

Zo ontstond een grandioos experiment waarin belangrijke levenskeuzes deels bepaald werden door het toeval – kop of munt. Deels, want niet alle deelnemers volgden de aanmoediging op.

Een kwart van de deelnemers veranderde binnen twee maanden, terwijl hun muntworp had beslist om stil te blijven zitten. En de helft van de twijfelaars gehoorzaamde hun opgegooide muntje als dat beschikt had om te veranderen.

Hoewel er dus op korte termijn de neiging was om de verandering niet te maken, had de muntworp een duidelijk effect: het gooien van kop verdubbelde het aantal mensen dat de verandering daadwerkelijk maakte. Ook na zes maanden was er nog een duidelijk verschil zichtbaar tussen munt (stilzitten) en kop (veranderen): 40 procent versus 60 procent.

Maakt munt of kop nou gelukkig?

En, hoe pakte het uit? Waren de mensen die aangemoedigd waren te veranderen zes maanden later gemiddeld gelukkiger of ongelukkiger dan de mensen voor wie munt was gegooid en die dus vaker niets deden? Hadden ze vaker of minder vaak spijt van hun keuze? 

De data laten een duidelijk beeld zien voor belangrijke levenskeuzes, zoals het opzeggen van je baan en het opbreken van je relatie. Mensen die door de muntworp aangemoedigd werden om een verandering te maken, waren gemiddeld een stuk gelukkiger dan mensen die door hun muntworp aangemoedigd werden om de verandering niet te maken. Zij hebben ook veel minder vaak spijt van de keuze die ze hebben gemaakt. 

De gunstige effecten worden groter na verloop van tijd: na zes maanden zijn de effecten duidelijk groter dan na twee maanden. Of de gunstige effecten ook na de eerste zes maanden blijven bestaan – en misschien zelfs nog groter worden – is helaas niet onderzocht.

Wat kunnen twijfelaars leren van deze studie? Moeten ze stoppen met twijfelen en massaal hun leven veranderen? Dat gaat wellicht wat ver, niet in de laatste plaats omdat de studie wel wat gebreken kent (zoals elke studie Maar voor wie positief verrast is door de gunstige effecten van grote veranderingen, vormen ze wellicht een aanmoediging om in 2024 de stap te wagen en niet te blijven hangen in de status quo.

Verder lezen

Doe niet zo stellig! Stelligheid domineert het publieke debat. Maar hoe hoor je dan de mensen die niet willen schreeuwen? Ga naar dit artikel