Kijken: wie zorgt er voor de alleenstaande moeders?

Vimeo

Wanneer haar baby een paar weken oud is, wordt de moeder ziek. Een verstopte melkklier mondt uit in een borstontsteking, en die mondt uit in een ziekenhuisopname. Daar, in het ziekenhuis, moet ze de artsen ervan overtuigen dat ze de baby op haar kamer laten slapen. Eigenlijk is er alleen plek voor een moeder, niet voor een moeder met kind. Maar waar moet haar dochter dan heen? De moeder is alleenstaand, er is niemand anders die voor haar kind kan zorgen. 

Hoe doe je dat, in je eentje zorgen voor een pasgeboren baby? Die vraag staat centraal in ’s Nachts word je moeder, een korte documentaire van de Nederlandse filmmaker Julia Roeselers. Roeselers volgde twee solomoeders tijdens een van de eerste nachten met hun kind en interviewde anderen over alleenstaand moederschap.

De vrouwen vertellen over de liefde die ze voelen voor de kwetsbare wezens die in hun leven zijn gekomen, en over de onzekerheid die hen overvalt wanneer ze niet weten hoe ze voor hun kind moeten zorgen. Over de angst op het moment dat de baby niet goed ademt of een acute allergische reactie heeft, over de eenzaamheid die de kop opsteekt wanneer ze zelf ziek zijn en er niemand is die de zorg kan overnemen. 

1 op de 11 baby’s wordt geboren in een eenoudergezin

De eerste weken met een kind zijn voor álle ouders een spannende reis door onontgonnen gebied

In 2023 werden bijna 15.000 kinderen geboren in een eenoudergezin, veelal bij alleenstaande moeders. Dat is ongeveer 1 op de 11 baby’s. Roeselers is zelf ook een alleenstaande moeder. Haar vriend wilde geen vader worden, dus ging ze op zoek naar een man die co-ouder wilde zijn. Haar dochter is één keer per week een etmaal bij hem, en eens per maand een weekend. 

De eerste weken met een kind zijn voor álle ouders een spannende reis door onontgonnen gebied. Al helemaal in de nacht, wanneer de hele wereld lijkt te slapen. ‘Wat zo helder leek in het daglicht, lijkt in het donker soms onmogelijk’, zegt Dichter des Vaderlands Babs Gons in de prachtige voice-over. ‘Wie vertelt ons wat te doen?’  

Alleenstaande ouders hebben niemand die deze reis samen met hen aflegt, niemand met wie ze in het holst van de nacht kunnen overleggen over de koers. ‘Ik vond het shocking hoe zwaar en eenzaam ik het vond, die nachten in mijn eentje’, vertelt Roeselers. ‘Ik had het gevoel: ik moet het alleen doen, want ik wilde het zo. Tijdens een van de allereerste nachten verslikte mijn dochter zich in de borstvoeding. Ik dacht: ze stikt! Dat soort momenten zijn echt heel anders als je iemand naast je hebt liggen die wakker wordt en het relativeert.’

Met haar film wil ze een ode brengen aan de vrouwen die het alleen doen, maar ook wil ze laten zien hoe onmogelijk de opgave waarvoor ze staan soms lijkt. Zeker wanneer een borstontsteking, een ziek kind of slapeloze nachten het toch al zo broze evenwicht nog verder verstoren. ‘We hopen op een liefde die alles weet’, dicht Babs Gons. ‘We tasten in het donker, met de armen van de nacht om ons heen. Maar wie zorgt er voor ons? We zijn zo moe.’ 

Wat Roeselers er zelf over zegt: ‘Ik hoop dat mensen na mijn film denken: hé, die onderbuurvrouw doet het alleen, misschien moet ik eens vragen hoe het gaat of een keer boodschappen voor haar doen.’

De documentaire is ook een ode aan de nacht. Want juist dan – op momenten van angst en eenzaamheid, met vallen en opstaan – word je moeder. Zorgen is niet iets wat je zomaar kunt, maar iets wat je leert. In het begin, zegt een van de moeders, ‘is de nacht je vijand’. Maar uiteindelijk wordt hij ook je vriend.