Het gouden tijdperk van Hollywood is nu echt voorbij (en dat komt niet door AI)

Bijna gelijktijdig symboliseerden de laatste seizoenen van de grootste series van aartsrivalen Netflix en HBO het einde van ‘peak TV’. De schandalige manier waarop House of Cards en Game of Thrones werden afgewikkeld, leek het zichtbaarste symptoom van een industrie die een financieel en creatief omslagpunt heeft bereikt.

De problemen van Hollywood stapelen zich de laatste jaren op, schrijft universitair hoofddocent Daniel Bessner in Harper’s Magazine. Schrijvers van tv-series verdienen bijna een kwart minder dan tien jaar geleden; directeurs harken tot drieduizend keer zoveel salaris binnen als doorsnee werknemers van een filmstudio. Ondertussen slonk de omzet van de film- en seriesector binnen een decennium met zo’n 10 miljard dollar, en was de werkgelegenheid in de zomer van 2023 met een kwart afgenomen ten opzichte van een jaar eerder.

De oorzaak van deze implosie is niet te herleiden tot de coronapandemie, de financiële crisis of de opkomst van kunstmatige intelligentie, aldus Bessner. De huidige ontwikkelingen komen voort uit de jaren tachtig, toen de Amerikaanse president Ronald Reagan – ooit zelf acteur – Hollywood carte blanche gaf. Grote productiemaatschappijen fuseerden tot molochs, stabiele contracten werden onzekerder, producenten kregen meer macht ten koste van scenaristen. Het was niet altijd kommer en kwel, maar de arbeidsvoorwaarden werden geleidelijk ongunstiger.

Zo kon het gebeuren dat nog maar vijf giganten (Universal, Paramount, Warner Bros., Disney en Sony) film en tv domineren. Ja, de hoeveelheid nieuwe producties verviervoudigde tussen 2009 en 2022. En ja, af en toe zitten daar nog steeds parels tussen (Succession, Euphoria, The Bear). Maar uit angst om marktaandeel en winstmarge te verliezen, spelen de meeste studio’s tegenwoordig op safe. Bessner legt dat helder uit aan de hand van jargon als ‘producer’s drafts’ en ‘four-quadrant TV’.