Er was eens een baby-aapje dat bij een mensengezin ging wonen

Een aap in een innige omhelzing met een vrouw: dat is het begeleidende beeld bij de aflevering ‘Lucy’ van de podcast Radiolab. De illustratie is geen fictie; ze is gebaseerd op een foto uit de jaren tachtig, van verzorger Janis Carter en chimpansee Lucy. Daar gaat een heel verhaal aan vooraf – een verhaal dat even choquerend als ontroerend is.
Waarom raakt dit ons zo, een relatie tussen mens en dier?

Misschien is de emotie maar bijvangst, het resultaat van een goed (verteld) verhaal. De vraag waar deze episode op inzoomt: ‘Is cross-species cohabitation an utterly stupid idea?’ De Amerikaanse Maurice en Jane Temerlin dachten van niet en besloten bij wijze van psychologisch experiment een babychimpansee in hun gezin op te nemen. Zou Lucy, een aap, zich kunnen ontwikkelen als mens?
Na twaalf jaar kon Lucy onder meer eten met bestek en kopjes thee klaarmaken voor haar ‘ouders’. Met handgebaren en geluiden kon ze kenbaar maken wat ze wilde – een taal die alleen verstaanbaar was voor de Temerlins en verzorger Janis, die als psychologiestudent vanaf het begin betrokken was bij het opgroeien van Lucy.
Maar kleine chimps worden groot, en sterk. Te sterk. Dus Lucy moest weg, zich tot haar eigen soort gaan verhouden, leren wat het betekent om aap te zijn. Weg bij de mensen, terwijl dat het enige was wat ze kende. Ze werd naar een chimpansee-rehabilitatiecentrum in Gambia overgebracht. Janis ging mee. En bleef. Want Lucy kon haar niet loslaten.
Luister en huil.
Radiolab: ‘Lucy’ (Luistertijd: 1 uur)