In deze film geeft een terminale muzikant nog één laatste optreden

Het moet een haast onmogelijke taak zijn geweest: het allerlaatste optreden van je vader filmen, die al jaren doodziek is en er over een paar maanden niet meer zal zijn. Toch lukte het regisseur Neo Sora om de nalatenschap van Ryuichi Sakamoto perfect vast te leggen, de componist die in maart 2023 overleed aan kanker.

In de film Opus neemt Sakamoto, kortademig en vermagerd achter zijn piano, je mee langs al het moois dat hij in meer dan vier decennia heeft gecomponeerd. Van de elektronische popmuziek die hij maakte met Yellow Magic Orchestra^* naar de soundtrack van de film Merry Christmas, Mr. Lawrence^* tot het experimentele pianowerk waar hij in zijn laatste jaren aan werkte.^*

Op sommige momenten merk je niet dat Sakamoto aan het vechten is om deze liedjes te spelen, en vergeet je door de dromerige sfeer van de zwart-witfilm de omstandigheden waaronder het concert is opgenomen. Je ziet vooral een muzikant opgaan in de prachtige liedjes die hij op een laag tempo uit zijn piano laat klinken.

Maar op andere momenten zie je een terminale man die het niet meer voor elkaar krijgt, waarbij de frustratie en verslagenheid in zijn lichaamstaal goed zichtbaar zijn. Zo verliest Sakamoto tijdens het nummer Bibo No Aozora de controle over de akkoorden die hij wil spelen, en lukt het hem niet om het nummer af te maken zoals hij zou willen.

Dat er juist voor zo’n take is gekozen, en niet voor eentje die wel feilloos uitgevoerd is, maakt Opus mooi en tegelijk zwaar om naar te kijken. Daarom is de film een perfect afscheid van een artiest die een oneindigheid aan prachtige muziek heeft uitgebracht.