Tijd voor iets nieuws: ik word correspondent Populaire cultuur

Het is seizoen vijf van hitserie Sex and the City, en hoofdpersoon Carrie Bradshaw is in paniek. Ze is ervan overtuigd dat ze op het punt staat haar baan als columnist te verliezen.

In hun vaste koffietentje praat Carrie haar drie vriendinnen bij over haar werkcrisis. Voor een New Yorkse krant schrijft ze wekelijks over haar seksleven, maar de laatste tijd staat ze droger dan droog. Ontslag is onvermijdelijk, want waar moet ze nu in vredesnaam over schrijven?

De tijd dringt. Want hebben haar besties de rest van de krant weleens opengeslagen? Times are tough, economisch gezien, zelfs mensen met ‘échte banen’ worden massaal ontslagen! 

En dan zegt Carrie iets wat ik altijd heb onthouden: ‘This is not a good economy in which to be whipped cream.’ Vrij vertaald: dit is geen goede tijd om slagroom te zijn.

Slagroom? Carrie vindt zichzelf en haar columns ‘slagroom’? 

Natuurlijk, ik begrijp best wat ze bedoelt: dat haar stukjes een heerlijke bijzaak zijn in een krant die verder vol staat met hoofdzaken. De gelichte tegels, de gonzo-verslaggeving, de onderzoeksjournalisten die de macht ter verantwoording roepen: dat is de taart. De rest is versiering – mooi, lekker, maar niet waar het om draait.

Maar Carrie heeft het helemaal bij het verkeerde eind. Waarom?

Het wordt mijn baan om dat aan jou uit te leggen.

'Waarom mannen nooit een vraag stellen'

Extry! Extry! Read all about it: ik word jullie nieuwe correspondent Populaire cultuur. 

Wat ‘populair’ is, zegt namelijk veel over wie wij zijn en wat ons bezighoudt. Aan het koffiezetapparaat nemen collega’s liever de laatste aflevering van hun favoriete Netflix-serie door dan het nieuwste klimaatrapport. Dan kun je denken: hallo, dat is toch helemaal niet belangrijk, de wereld staat in de fik, maak je daar eens druk om! Ik vind het interessanter om me af te vragen: waarom praten we juist over datgene waarover we graag praten, en schenken we aan andere onderwerpen nauwelijks aandacht? 

Ik vind het bijvoorbeeld nogal opvallend dat ongemak en sociaal onvermogen zijn verworden tot de diesel van onze tv-cultuur. Waarom zijgt half Nederland na een lange dag werken op de bank om keihard te cringen bij de tenenkrommende liefdesperikelen van boeren, B&B-eigenaren of biodanza-enthousiastelingen? Waarom is dat wat we het liefste kijken, en waar tv-makers het hardst mee scoren?  

Geen wonder dat het opiniërend journaille zich naar aanleiding van het laatste seizoen van B&B Vol Liefde ineens collectief diepzinnige dingen afvroeg over ‘waarom mannen nooit een vraag stellen’. Het antwoord op die vraag is geen bijzaak, maar van levensbelang. Tenminste, als we de wereld niet alleen van haar ondergang willen redden, maar ook een leukere plek willen maken om te leven (me dunkt een nobel streven).

Hetzelfde geldt natuurlijk voor de fictieve sekscolumn van Carrie Bradshaw. Waarom zou die eigenlijk minder aanzien genieten dan de ‘serieuze’ journalistiek in de krant? De meesten van ons zijn letterlijk een uitvloeisel van waar zij over schrijft. Hoe komt het dan dat we de duiding ervan ooit als slagroom zijn gaan zien, in plaats van een taart op zich?

Je ziet: onder de kap van de popcultuur draait de motor van de maatschappij. Uiteindelijk is de popcultuur de uitkomst van de ideeën die ons verbinden. Wat populair is, reflecteert niet alleen wie wij zijn, maar ook hoe we naar onszelf en anderen kijken. Kortom: van essentieel belang om onze wereld beter te begrijpen.

Laat dat nou net de missie van De Correspondent zijn.

Scherpere focus, nieuwe lens

In die zin verschilt mijn nieuwe correspondentschap straks niet zo gek veel van het oude. Ook binnen de populaire cultuur staat identiteit op het spel. 

Wat zegt het bestaan van Barbie over de samenleving, en de plek die vrouwen daarin krijgen? Hoe veranderen de vlogs van twee Gazaanse jongens onze kijk op overleven in een oorlog? Wat zeggen de vele celebrity-documentaires die de afgelopen jaren uitkwamen over journalistieke normen anno nu? Wat vertelt de ophef rondom de deelname van trans mensen aan de Olympische Spelen ons over de culturele rol van sport in ons leven?

Dat ik correspondent Populaire cultuur word, betekent dus vooral een scherpere focus: in plaats van een van vele wordt popcultuur nu dé lens waardoor ik kijk in mijn onderzoek naar onze identiteit – een bril die volgens mij nog mooiere, diepere en universelere inzichten op zal leveren over wat ons ‘ons’ maakt.

Goed, aan het werk. Eerst maar eens vier seizoenen B&B Vol Liefde bingen. Pittig werk, maar iemand moet het doen.