De lange en bochtige weg naar duurzaamheid: wat we doen om De Correspondent volledig groen te maken

‘We willen dat De Correspondent 100 procent duurzaam wordt’, schreven we in 2017.^* Sindsdien publiceren we periodieke updates over de vergroening van onze organisatie. Dit jaar merkten we: schrijven over verduurzaming is een stuk makkelijker dan het doen.

Vorig jaar constateerden we dat onze uitstoot sinds 2019 al bijna gehalveerd is. In deze update beschrijven we hoe onze milieu-impact veranderde in 2023. Waar liepen we tegenaan, en welke stappen zetten we nu?

Hoe onze voetafdruk zich ontwikkelt

Met onze journalistieke activiteiten veroorzaken we ongeveer evenveel CO2-uitstoot als tweeënhalf keer een gemiddeld Nederlands huishouden.^* Concreet betekent dat voor 2023: een totale berekende uitstoot van 45,3 ton CO2. Dat is zo’n 8 ton hoger dan in 2022, een stijging van 21 procent.

Deze stijging komt vooral doordat er meer mensen bij De Correspondent kwamen werken (er kwam 7 fte bij). Daardoor steeg het woon-werkverkeer. Ook werd er in 2023 meer gevlogen dan in 2022. Per fte steeg de uitstoot minder, met bijna 4 procent. Dit betekent dat het grootste deel van de uitstootstijging veroorzaakt is door het gegroeide aantal werknemers.

Als we deze cijfers vergelijken over meerdere jaren, dan valt vooral op dat onze medewerkers veel minder dan vroeger vliegen voor hun werk. De schommelingen in het energieverbruik van onze redactie – sinds 2018 zijn we gesetteld aan het Barentszplein in Amsterdam – hebben vooral te maken met de lockdowns tijdens de coronatijd. 

Hieronder geven we een verdere toelichting op die delen van onze voetafdruk waarop iets nieuws te melden is.

Op de werkvloer

Eerlijk is eerlijk: we hadden gehoopt in 2023 al meer profijt te zien van een aantal verduurzamingsmaatregelen die we in 2022 hebben genomen. Toen werden alle ramen vervangen door HR++-glas en zijn twee warmtepompen geïnstalleerd. Toch bleef het gasverbruik van ons gebouw min of meer gelijk.

De reden? We blijken warmtepompen te hebben die pas aanslaan als het buiten 12 graden Celsius of warmer is. Op echt koude dagen waren we dus geheel aangewezen op aardgas. We onderzoeken in overleg met onze vereniging van huurders (vvh) welke stappen we kunnen zetten om het gasverbruik omlaag te krijgen.

Vervangen van ketelverwarming: goed voor het energieverbruik én de sfeer

Wat we hopelijk gaan terugzien in de cijfers van 2024: de serre op onze begane grond heeft in september 2023 een groen dak gekregen en is daarmee eindelijk geïsoleerd. De ketelverwarming die erin zat, is in augustus 2024 vervangen door vloerverwarming. Goed voor het energieverbruik én voor de sfeer: we hoeven niet meer klappertandend te vergaderen.

Ook de verdere isolatie van het gebouw staat in het gesprek met onze verhuurder nog steeds op de agenda, maar dat heeft zoals in eerdere updates gezegd veel voeten in de aarde.

Het stroomverbruik van ons kantoor lag in 2023 ietsje lager dan in 2022. We waren klant bij ENGIE en ons stroomverbruik werd door dat bedrijf volledig vergroend door de inkoop van certificaten. We hebben nog niet goed in beeld hoe we de stroomrekening verder naar beneden kunnen krijgen, maar hopen daar de komende jaren wel stappen in te zetten.  

Onze servers draaien nog steeds bij Amazon Web Services; deze indirecte uitstoot bleef nagenoeg gelijk.

De boodschappen

Qua voedsel is er ook niet veel te melden ten opzichte van vorig jaar: onze schatting van deze uitstoot dateert uit 2022 en is voor 2023 gecorrigeerd op basis van het aantal medewerkers. Verder hebben we de ingeslagen weg doorgezet: geen vlees en vis, minder zuivel, en bij bedrijfsuitjes eten we vegetarisch of veganistisch. 

Onze investeringen

We bankieren nog steeds bij de Triodos Bank,^* en onze pensioenen zijn ondergebracht bij ASR, de pensioenbeheerder die het beste scoort op duurzaamheid volgens de Eerlijke Geldwijzer.^*

Onze CO₂-compensatie 

Voor het zesde jaar op rij hebben we onze CO2-voetafdruk in tienvoud gecompenseerd. Dat doen we door projecten te steunen die gericht zijn op bosbehoud in Kenia en Cambodja. Voor zover dit soort projecten bossen in stand houden en boskap verhinderen, zijn ze goed voor het klimaat, en daarom kunnen ze worden ingezet om CO2-uitstoot te compenseren – vermeden uitstoot levert ‘CO2-credits’ op.

We willen hier wat langer bij stilstaan, omdat er ongelofelijk veel mis is in deze markt van vrijwillige CO2-compensatie. Het voornaamste probleem is dat de effectiviteit van CO2-compensatie systematisch wordt overschat.^* Projecten leveren vaak veel minder klimaatwinst op dan vooraf wordt aangenomen en ze stoppen soms voordat die winst zeker is gesteld. Soms worden de rechten van bewoners geschonden.^* En er worden onvoldoende credits opzijgezet voor als een project mislukt of een (nieuw) stuk bos in vlammen opgaat – een reëel risico met steeds extremer weer.^*  

Ander probleem: sommige bedrijven maken misbruik van compensatie om te claimen dat ze klimaatneutraal opereren.^* Tot overmaat van ramp ontbreekt het totaal aan overheidsregulering: de standaarden, meetmethodes en controles worden ontwikkeld door private organisaties die zelf belang hebben bij de instandhouding van de CO2-compensatiemarkt. Zelfs de controleurs van de controleurs ontkomen niet aan de invloed van het grootkapitaal.

Voor ons was dit alles reden genoeg om wat soul-searching te doen over CO2-compensatie. Wilden we hier nog mee doorgaan? Het antwoord is: ja, ook in 2023 compenseren we de uitstoot die we nu (nog) niet kunnen vermijden. De twee redenen hiervoor zijn hetzelfde als vorig jaar.

We compenseren de ons bekende uitstoot in tienvoud, omdat we daarmee de kans vergroten op een netto positieve impact

Eén: we denken dat het beter is om dit te doen dan het na te laten. Want hoe je het ook wendt of keert: om de klimaatopwarming te temperen, zijn bosbehoud en herbebossing broodnodig.

Twee: we gebruiken de compensatie niet als aflaat of om klimaatneutraliteit te claimen, maar we leggen onszelf hiermee effectief wél een interne CO2-prijs van 155 euro per ton CO2 (in 2023) op. Daarmee geven we onszelf een stevige financiële prikkel om te blijven inzetten op het voorkómen van uitstoot.

We compenseren de ons bekende uitstoot in tienvoud, omdat we daarmee de kans vergroten op een netto positieve impact. En tot slot kiezen we ervoor de projecten te steunen over een periode van meerdere jaren. Want ook de komende jaren zullen wij ongewild uitstoot veroorzaken. Ondertussen hopen we net als velen op betere regelgeving voor de markt van CO2-compensatie.

Waar we nu op inzetten

Dus, er is nog werk aan de winkel! Niet alleen voor de verduurzaming van de twee kantoorverdiepingen die we huren, maar ook voor het woon-werkverkeer en voor het verder vergroenen van onze inkoop (van energie, eten, servercapaciteit en kantoorgerei). Mede op basis van een enquête die we deze maand hebben afgenomen onder onze eigen medewerkers, beraden we ons op volgende stappen.

Daarbij is het meten van de CO2-uitstoot niet zaligmakend, want er zijn andere variabelen (zoals biodiversiteit en materialengebruik) die eveneens belangrijk zijn voor ons doel van volledige duurzaamheid. 

Ben of ken jij een expert in de verduurzaming van organisaties als de onze, en zie je in deze rapportage of in onze keuzes ruimte voor verbetering? We gaan graag met je in gesprek.