De afgehaakte kiezer is aangehaakter dan ooit (en meer verrassende inzichten in het stemgedrag van Nederlanders)
Wordt Nederland steeds rechtser? Is links onpopulair geworden door neoliberaal beleid? In deze aflevering van De Jesse Frederik Show duiken we in langlopende kiezersonderzoeken en bespreken we verrassende conclusies.
Luisteraars! In deze aflevering van De Jesse Frederik Show: een uurtje amateurpoliticologie van mijzelf! Ik praat erover met een man die mijn verhalen al een keer of honderd heeft moeten aanhoren, maar ten behoeve van jullie luisterplezier doet alsof hij ze voor het eerst hoort: hoofdredacteur Rob Wijnberg.
Eerder dit jaar schreef ik een stuk over waarom populistisch rechts wint, en een paar weken geleden een nog veel langer verhaal over waarom links verkiezingen verliest. Voor die stukken ben ik vrij diep in de kiezersonderzoeken en politieke wetenschap gedoken. En ik kan niet anders zeggen dan dat het fascinerend was!
Wie naar de politiek kijkt, zou bijvoorbeeld kunnen vermoeden dat Nederlanders bozer, ontevredener en xenofober zijn dan ooit. Maar in kiezersonderzoek is daar eigenlijk weinig van terug te zien. Wat vooral veranderd lijkt: boze, ontevreden en xenofobe kiezers zijn zichzelf anders gaan sorteren in partijen.
Dat is sowieso een nogal ontnuchterend feit: opvattingen veranderen niet zo bijster veel. Wat vooral verandert, zijn de prioriteiten van kiezers. Inmiddels wegen culturele opvattingen – bijvoorbeeld over migratie en het milieu – steeds zwaarder in het stemhokje. Voor Geert Wilders een zegen, want helaas delen veel mensen zijn strenge anti-migratiestandpunten. Voor linkse partijen is het echter een enorm probleem, want hoewel hun economische verhaal populair is, is hun culturele verhaal juist dramatisch impopulair.
Daarover hebben we het. Maar ook: waarom het anti-migratiesentiment pas na de eeuwwisseling terug te zien was in de verkiezingsuitslagen; waarom het neoliberalisme niet de oorzaak is van linkse verliezen; waarom woningbouw moeilijker valt te politiseren dan migratie; en nog veeeeel meer.
Gaat dat luisteren!