Huizen bouwen, festivals houden én de natuur beschermen kan prima, zegt de stikstofprofessor van Nederland

Luisteraars! Nederland heeft een probleem, en dat probleem heet stikstof.

Er slaat veel te veel stikstof neer op Nederlandse natuurgebieden. En terwijl de uitstoot van industrie en vervoer al decennia daalt (en blijft dalen), is de uitstoot van stikstof uit de landbouw het afgelopen decennium gestagneerd.

Vooralsnog slagen we er nauwelijks in die trend weer omlaag te brengen.

Ondertussen doet de rechter steeds onverbiddelijker uitspraken, waardoor de vergunningsverlening volledig vastloopt. Festivals, woningen, wegen, zelfs militaire kazernes worden in het beste geval vertraagd, in het slechtste geval geschrapt, want: stikstof.

Dat wekt wel enige verbazing bij mij, want die kazernes, woningen en wegen dragen vrijwel niks bij aan het probleem (de bouw veroorzaakt nog geen één procent van de emissies). Dus, hoe kan dit? En vooral: kan dit niet effectiever?

Ik heb het erover met Jan Willem Erisman, hoogleraar Milieu en Duurzaamheid aan de Universiteit Leiden, die al meer dan drie decennia schrijft over stikstof. We hebben het over wat stikstof in de landbouw ons heeft gebracht (ongeveer de helft van de wereldbevolking heeft zijn leven te danken aan kunstmest!), maar ook over de nadelen (verzuring van gronden en overwoekering van natuurgebieden).

Bij broeikasgas reguleren we niet per se de gevolgen, maar de bronnen. Het is niet zo dat we zeggen: ‘Hier is een dijk, en die mag niet hoger worden door jouw activiteiten.’ En dat we dan elk festival verbieden dat een diesel-aggregaat neerzet. Maar dat is wel hoe we het doen bij stikstof, waar ieder pietsje depositie op een natuurgebied vergunningsplichtig is. Zou het niet verstandiger zijn om het op z’n broeikasgas’ aan te vliegen: een emissieplafond voor alle uitstoters van stikstof?

Waarom lukt het maar niet om dit voor elkaar te krijgen en wat zijn de politieke hinderpalen?

Leesvoer

• De helft van de wereldbevolking leeft dankzij kunstmest (stikstof uit de lucht vastleggen in ammoniak)! WAUW!
• Hoe krijgen we Nederland weer van het stikstofslot? Het plan van Erisman, Backes en De Vries om van depositiebeleid naar emissiebeleid te gaan.
• Hoe steekt het stikstofprobleem juridisch in elkaar? (en waarom hebben ze in Duitsland geen vergunningenellende!?).