Nederland is een vetodemocratie: iedereen mag ‘nee’ zeggen, dus zeggen we zelden ‘ja’

Luisteraars! Deze week bespreek ik (Jesse) met hoofdredacteur Rob Wijnberg een banger van een boek. Namelijk: Abundance van Ezra Klein en Derek Thompson. Eindelijk heeft iemand eens alles opgeschreven waar ik het loeiend mee eens ben!

Het boek gaat over een progressieve pathologie: we formuleren graag doelen, maar tonen weinig interesse in hoe we die waarmaken. We willen hogesnelheidslijnen, schone energie, betaalbare huisvesting. Maar vervolgens loopt de realisatie van die doelen vast in de procedurele blubber. Die blubber hebben progressieve politici en beleidsmakers vaak zelf gecreëerd – een brei van goede bedoelingen, waarin we alles willen en dus niks lukt.

In het boek van Klein en Thompson is Californië het voorbeeld van mislukte politiek. In voortuinen in San Francisco tref je borden aan met teksten als ‘Black Lives Matter, Kindness Is Everything, and No Human Being Is Illegal’, maar een mediane woning in de stad kost 1,4 miljoen dollar. Al die goede bedoelingen worden er totaal niet waargemaakt.

Californië is een staat waar 12 procent van alle Amerikanen woont, en 30 procent van alle daklozen. Toch bouwt de stad nauwelijks woningen, want wie iets wil doen in Californië loopt volledig vast in rechtszaken, milieueffectrapportages en ondoorgrondelijke procedures. Dit in tegenstelling tot Texas, een staat waar de politiek niet eens per se zonnepanelen en windmolens wil bouwen, maar je ze wel kan bouwen – en ze dus ook massaal gebouwd worden (veel meer dan in Californië).

‘Het succes van de overheid bestaat uit de mensen die zij helpt, niet de processen die zij volgt’, schrijven Klein en Thompson. Amen!

Ik moet zeggen: klinkt allemaal akelig bekend. Want Nederland kan er natuurlijk ook wat van. In Amsterdam is de ambitie om 7.500 woningen per jaar te bouwen. Toch verleende de stad vorig jaar slechts 1.500 bouwvergunningen, terwijl wethouders oreren over volkshuisvesting.

Nederland lijkt zo langzamerhand ook te veranderen in een vetodemocratie waar iedereen ‘nee’ mag zeggen en er dus zelden ‘ja’ wordt gezegd. Een oplossing voor het stikstofprobleem – elektrificatie! – wordt lamgelegd vanwege het stikstofprobleem. Een bouwproject wordt vertraagd vanwege de vondst van één bunzing.

Daar hebben we het over!

Leesvoer

• Het boek Abundance van Ezra Klein en Derek Thompson.