Demonstreren kun je leren

Deze zondag komen naar verwachting tienduizenden mensen naar Den Haag om te demonstreren tegen het vernietigen van Gaza door Israël, tegen het blokkeren van internationale hulp en vóór handhaving van het internationale recht.

De demonstratie wordt georganiseerd door meer dan tachtig maatschappelijke organisaties,^* van Een Ander Joods Geluid tot Artsen zonder Grenzen. Zij roepen de Nederlandse overheid op de rode lijn te handhaven die premier Dick Schoof in december trok, nadat NRC-journalist Lamyae Aharouay hem tijdens een persconferentie vroeg waar de ‘rode lijnen voor Nederland’ liggen, die Israël niet zou mogen overschrijden. ‘Nou, iedereen moet zich houden, en ook Israël, aan het internationaal oorlogsrecht. En daar zijn we ook altijd heel duidelijk over geweest’, zei Schoof.^*

Intussen heeft Israël dat recht ruimschoots geschonden en zijn naar schatting ruim 50.000 Palestijnen gedood,^* onder wie 15.000 kinderen. Maar de rode lijn van Schoof werd een vage streep in het zand.

Veel Nederlanders hebben lang hun mond gehouden over de genocidale oorlogsvoering^* van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, uit vrees antisemitisch te zijn. Deskundigen zeggen inmiddels luid en duidelijk dat kritiek op Israël en antisemitisme niet per se hetzelfde zijn.

Ook als een onderwerp buitengewoon pijnlijk is, blijft demonstreren een recht. Dit recht lijkt al langer niet meer zo vanzelfsprekend. Kritische demonstranten tegen de Chinese overheid in Den Haag werden al buiten beeld gemanoeuvreerd,^* en de VVD wil demonstraties begrenzen.^*

Je kunt het recht om te demonstreren in deze tijd niet vaak genoeg benadrukken. Demonstratie-expert Berend Roorda liet tien jaar geleden met vooruitziende blik de domeinnaam Demonstratierecht.nl vastleggen. Hij is hoofddocent rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen. Roorda, promovenda Noor Swart en studenten bouwden inmiddels een onafhankelijke website die het Nederlandse demonstratierecht in begrijpelijke taal uitlegt aan iedereen: onmisbaar voor elke demonstrant.

Let vooral op de tool ‘Advies op maat over een demonstratie’,^* waar je kunt invoeren waar en hoe je wilt gaan demonstreren. Na het beantwoorden van een aantal vragen rolt daar precies uit waar je mag staan en hoe ver je volgens de wet wel degelijk kunt gaan.

Nu en in de toekomst nuttig voor alle demonstranten en omstanders.