Podcast: Theaterlegende René Lobo en de negen redenen om nooit acteur te worden

De Toneelacademie in Maastricht heeft een reputatie hoog te houden. Talloze bekende acteurs, regisseurs en performers hebben daar hun opleiding genoten. Gijs Scholten van Aschat, Fedja van Huêt, Bert Luppes, wijlen Jeroen Willems, Ariane Schluter, en ga zo maar door. Het instituut staat bekend om het leveren van toptalent. Vakmanschap staat hoog in het vaandel.

Een van de mensen die hun stempel hebben gedrukt op al die carrières is René Lobo (Amsterdam, 1940). Hij heeft veertig jaar lesgegeven in Maastricht. Beroemd zijn Lobo’s oneliners, zoals ‘spelen vanuit je kut!’ of ‘doe het niet goed, maar doe het!’ Jaren na dato kunnen oud-leerlingen ze nog moeiteloos opdreunen. Ze spreken over hem als iemand die zowel vaderlijk zacht, als ongelooflijk boos kon zijn. Indruk maakte Lobo altijd.

Je komt hier omdat je God wilt zijn, wees dan ook God, en doe alles wat je zelf verboden hebt

Afgelopen voorjaar heeft Lobo, inmiddels ruim in de zeventig, afscheid genomen van het hem dierbare instituut. Er is een ongeneeslijke vorm van longkanker bij hem geconstateerd; hij zou niet lang meer te leven hebben. Inmiddels heeft een nieuw medicijn het ziekteproces zo niet stopgezet dan toch afgeremd en kan hij beginnen aan een nieuwe fase.

Een oefening in vrijheid

Aan eerstejaars studenten gaf Lobo altijd diezelfde opdracht: speel je eigen leven van geboorte tot dood. Het blijkt een oefening in vrijheid. Dat is het ultieme doel van alles wat hij geleerd heeft. Zoals hij zelf zegt: ‘Je komt hier omdat je God wilt zijn, wees dan ook God, en doe alles wat je zelf verboden hebt.’

Maar die vrijheid komt pas binnen bereik als je je terdege hebt voorbereid en aan een aantal fundamentele voorwaarden hebt voldaan. Dat maakt het verschil tussen autonome acteurs en speelboeren. De tweede les is de urgentie. Áls je dan talent hebt, en je bent zo gek om een carrière te ambiëren, doe het dan op leven en dood.

Ik krijg de indruk dat hij zowel zijn zachtheid als zijn razernij heeft ingezet om zijn boodschap over te brengen. En zo ontstaat dit beeld: Lobo is verslaafd aan het theater, maar keerde het op grond van voortdurende desillusies als acteur al snel de rug toe, om zich te wijden aan het opleiden van jonge mensen. En juist daar is zijn talent om te spelen vaak met hem aan de haal gegaan. Een gesprek met een bevlogen docent, bij wie het gouden moment altijd op loer lag.

De podcast: