Niks vakmanschap of meesterzet: NAVO-baas Mark Rutte zit bij Donald Trump op schoot

Gisteren deelde de Amerikaanse president Donald Trump op zijn eigen sociale medium Truth Social een sms-bericht dat barstte van de complimenten. Afzender: NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte.^* 

Nieuwsuur kwam die avond met de analyse die je wist dat zou komen.^* Aan tafel kon Thijs van der Plas, de Nederlandse ambassadeur bij de NAVO, zijn bewondering nauwelijks verbergen. Volgens hem was Ruttes bericht ‘Trump handling in optima forma’. Was het niet een beetje kruiperig, vroegen de andere twee heren (over veiligheidsaangelegenheden spreken op de Nederlandse televisie uitsluitend mannen) aan tafel zich af. Zeker niet, vond Van der Plas. ‘Rutte doet hier precies wat hij veertien jaar lang in de Nederlandse politiek heeft gedaan: mensen comfort bieden. Ik vind het vakmanschap.’

We kunnen ons afvragen in hoeverre het verstandig is dat een zittende Nederlandse topdiplomaat, een ambtenaar, op televisie commentaar geeft op de binnenlandse politiek van Nederland. Dat diezelfde diplomaat in dat commentaar volledig voorbijgaat aan het feit dat de Amerikaanse aanval op Iran volgens experts illegaal was^* en ‘ons allen’ in één klap eerder een stuk ónveiliger heeft gemaakt, geeft eveneens ernstig te denken.^*

Maar die vragen nog even daargelaten: wat is er nu precies meesterlijk aan deze actie van Rutte, die in de media al eerder uitgebreid werd geroemd in zijn rol als ‘Trump-fluisteraar’?^* Wat heeft Rutte nu voor elkaar gekregen met zijn gefluister? Hij heeft Trump precies gegeven wat die wilde: dat de andere NAVO-landen zich committeren aan de NAVO-norm van 5 procent. Een norm die volgens Trump voor de Verenigde Staten dan weer níét geldt.^*

‘Trump handling in optima forma’? Nee. In tegenstelling tot wat sommige mensen denken: Trump eet niet uit Ruttes hand. Rutte hoeft maar één ding te zeggen of te doen dat Trump niet bevalt en de bromance is voorbij. Zo werkt dat bij gewetenloze pestkoppen. Wie dat niet gelooft, heeft vroeger op het schoolplein niet goed opgelet. 

Misschien denkt Rutte dat dat lot hem bespaard zal blijven. Maar waarom zou het hem anders vergaan dan, zeg, Steve Bannon?^* Hem bombardeerde Trump eerst tot zijn belangrijkste veiligheidsadviseur, om hem daarna razendsnel van ‘het beste politieke talent’ te degraderen tot ‘Sloppy Steve’ op een positie zonder invloed. En dat alles omdat Bannon dingen had gezegd die zijn (voormalige) baas niet zinden.

Of denk aan hoe Trump zijn kompaan Elon Musk na hun kortstondige affaire bij het vuil zette op het moment dat hij Musk niet meer nodig had, of toen die al te uitgesproken eigen ideeën begon te ontwikkelen.^*

En zijn we nu al vergeten hoe Trump de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in zijn Oval Office publiek vernederde toen die zich in Trumps ogen te weinig respectvol toonde?^*

Het is hoog tijd dat Nederlanders zich gaan realiseren hoe ondoordacht de nationalistische trots over ‘onze man Mark Rutte op een belangrijke post’ is. Rutte werkt niet in het Nederlandse belang – en ook niet in het Europese. Minister-president Mark Rutte is niet meer. En NAVO-baas Mark Rutte is niet ons schild tegen Trump, hoe graag we dat ook zouden geloven.

De belangrijkste taak van NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte is de trans-Atlantische afhankelijkheid in stand houden (die veel eenzijdiger is dan velen willen toegeven). Die afhankelijkheid versterkt de Amerikaanse dominantie over het westerse veiligheidsdenken en de manier waarop Europa zich militair organiseert. Dat is riskant: tussen Europa en de Verenigde Staten ligt letterlijk een hele oceaan. Het Europese en het Amerikaanse veiligheidsbelang overlappen elkaar lang niet altijd volledig, zoals we goed kunnen zien bij de situatie Rusland-Oekraïne.

Laten we in elk geval stoppen met luisteren naar mannen die aan talkshowtafels bewonderend commentaar leveren op hoe andere machtige mannen in dure pakken aan glanzende vergadertafels de wereld in de fik zetten en dat vervolgens met even glanzende ogen ‘vakmanschap’ noemen.

En laten we er in plaats daarvan voor kiezen te luisteren naar wat de mensen die direct de consequenties ervaren van de keuzes van deze machtige mannen daarvan vinden. Het zal je verbazen hoeveel vrouwen en mensen van kleur dan ineens aan de (talkshow)tafels verschijnen.