Alleen al de uitdaging om zoveel eten, zoveel familie en zoveel ongedwongen (opgedrongen) gezelligheid in zo weinig dagen te proppen. De tijd rond Kerstmis is magisch. Mystieke dagen, in de donkerste maand van het jaar. Hoeveel clichés wil je hebben? Niet voor niks dat er zoveel kerstverhalen zijn.

Mijn nieuwe favoriete kerstverhaal is het fotoboek The Christmas Tree Bucket – Trent Parke’s Family Album. Al kotsend in een rode kerstboomemmer bedacht zich hoe vreemd familie, leven, overgeven en Kerstmis eigenlijk zijn. Hij besloot familie en vrienden te fotograferen in de dagen rond Kerstmis. Net als hij wonend in voorsteden van Adelaide in Australië. Wijken waar ruimte, rust en welvaart zijn. Waar het in niks lijkt op de kerstverhalen van vroeger. En waar Kerstmis wordt gevierd als het warm is buiten.

Op Parke’s foto’s lopen feit en fictie volledig door elkaar. Hoewel alles wat je ziet echt gebeurd is, wordt het door de manier waarop Parke het heeft gefotografeerd totaal absurd. Een naakte baby met een puntmuts achter de kerstboom. Met elkaar spelende honden die eruitzien als moordlustige monsters. Een barbecueënde man, gevangen in een hotdogpak. Parke, hangend boven die rode kerstboomemmer, past er goed bij.

Geen standaard kerstverhaal dus. Het lijkt op het aloude verhaal over de nacht voor Kerstmis, spanning en magie hangen in de lucht. Maar dan verteld met alleen maar foto’s. De enige tekst zijn de eerste twee regels uit de klassieker

‘Twas the night before Christmas, when all through the houseNot a creature was stirring,

De foto’s doen de rest. En op een geweldige manier, alsof het een familiealbum is. De structuur van het boek doet de rest, waardoor er echt een verhaal wordt opgebouwd. The Christmas Tree Bucket – Trent Parke’s Family Album is zo’n boek waarin de kracht en kwaliteit van fotografie optimaal worden benut. Een fotoboek kan een verhaal vertellen, door je anders naar de werkelijkheid te laten kijken.

Het begint met de avond voor Kerstmis, de spanning vooraf. Alles en iedereen wacht, in en rond het huis van Parke. Onopgetuigde kerstbomen (een niet-inheemse, geïmporteerde soort in Australië) staan als een leger klaar voor de verkoop. Een ingepakte schep probeert zich hopeloos te verstoppen, als verrassing tussen de andere kerstcadeaus. Opa (of zou het de Kerstman in vrijetijdskleding zijn?) leest een handleiding van een drone (of een moderne arrenslee?). En wat doet dat kleine meisje in haar pyjama nou op haar blote voeten met een ballon op straat?

De nacht breekt aan, de chaos breekt los. Een man in een Boratbadpak bij een buitenzwembad. Een jongetje voor de kerstboom in een te groot superheldenpak. Een gigantische Bugs Bunnyballon achter een gordijn. Een wel heel grote kerstman in de gang. Een slapende man (is dat weer de Kerstman?) met een nepkerstboom op schoot. Moderne kerstnachtmagie.

Een kerstfeest om nooit te vergeten. Gelukkig hebben we de foto’s nog

Daarna keert de rust weer. Iedereen slaapt. Een op elkaar gekropen berg puppy’s. Een moeder met nog een kind aan de borst. Kinderen diagonaal samen in een bed. Een man (is dat wéér de Kerstman?) met een chaos aan kussens en een onderbroek naast zijn bed.

De volgende ochtend breekt aan, in het boek aangekondigd met een pagina van goud inpakpapier. De schade van afgelopen nacht wordt zichtbaar. Vreemde blauwe plekken op een harig bovenbeen (toch niet alwéér de Kerstman?). Een getekend poppetje in hard geworden vet in de frituurpan. Een lachende skeletballon naast de afwas. Een baby met het hoofd van de Kerstman. En een kerstboom zonder naalden. Het was weer een kerstfeest om nooit te vergeten. Gelukkig hebben we de foto’s nog.

Eerdere fotoboekrecensies:

Hét Oval Office bestaat helemaal niet. Het zijn er 28 Bijna dagelijks zien we dat ene ovale kantoor van de Amerikaanse president op tv of in de krant. Een ruimte die symbool staat voor macht. Maar in de Verenigde Staten zijn nog 27 Oval Offices te vinden. Fotograaf Nicolas Grospierre maakte er een fascinerend fotoboek over. Lees hier mijn aanbeveling Een vallend strijkijzer, wat is daar mooi aan? Een baksteen in een oven, een rolkoffer op een loopband, een sigaret in een tafelvoetbaltafel. Elk product dat je gebruikt, is getest op veiligheid. Getest door mens en machine. Het fotoboek The Beauty of Serious Work van fotograaf Andreas Meichsner laat zien hoe prachtig dat eruitziet. Lees hier mijn aanbeveling Gruwelijke beelden kunnen oorlog: a) beëindigen, b) voorkomen, c) veroorzaken Het idee dat gruwelijke beelden oorlog kunnen voorkomen klinkt naïef. Toch was juist dat de reden dat Ernst Friedrich in 1924 zijn boek WAR against WAR! publiceerde. Het geeft een historisch perspectief aan mijn onderzoek naar nut en noodzaak van gruwelijke beelden. Lees hier mijn aanbeveling