‘Ik ben een groot fan van het kapitalisme.’ Dat zei niet zo lang geleden op een Om eraan toe te voegen dat de vakbond onmisbaar is voor een gezond kapitalisme en zelfs een beslissende rol kan spelen in de huidige crisis. Fransman is lid van de financiële commissie van de VVD en laat vaak een eigenzinnig, onafhankelijk geluid horen. Getuige ook het boek waarvan hij gisteren een eerste exemplaar aan Klaas Knot overhandigde:

Fransman is overigens niet dwars omdat hij zo graag recalcitrant wil zijn, nee, de economische situatie waar we in Nederland en Europa in verzeild zijn geraakt, is ongekend, zegt hij. Dus moet je nieuwe ideeën ontwikkelen.

Wie spaart, vergroot elders de schuldenlast

Fransman bouwt zijn betoog op rond de stelling: geld betekent schuld. Wat de een bezit, mist de ander. Dat geldt dus ook voor ons spaargeld. Wie spaart, vergroot elders de schuldenlast. Onherroepelijk.

Op zich is daar niks mis mee. Een van de belangrijkste functies van geld is immers groei stimuleren. Je leent geld en door iets met dat geld te produceren, kun je de schuld vereffenen en realiseer je groei. In die situatie moet er een gezonde balans zijn tussen de schuldenlast en het productieve vermogen. Dit is de zogenoemde flow economy, de economie waar groei plaatsvindt en geproduceerd wordt.

Dit proces is in het Westen ernstig verstoord door de financiële economie, de stock economy. Enorme vermogens en spaartegoeden - 1200 miljard bij pensioenfondsen - zorgen voor een navenante stijging van de schuldenlast. De uitkomst? Er wordt niet meer geïnvesteerd. De groei is eruit. Terwijl de kosten van energie en vergrijzing blijven stijgen. ‘Daar zit het economische lek,’ schrijft Fransman. Energie en vergrijzing zijn zodoende de twee belangrijkste oorzaken van de crisis.

Dit is wel erg kort samengevat, dat begrijp ik. In het gesprek legt Robin Fransman zijn ideeën omstandiger uit, terwijl hij - net als in het boek - probeert om evenwicht te bewaren tussen eenvoud en complexiteit. Dat levert verrassende ideeën op. Zoals de mogelijkheid van salderen; een deel van je pensioen gebruiken om je hypotheek af te lossen. Slecht idee? Luister naar deze dwarse VVD’er.

De best geïnformeerde econoom van Nederland komt niet op tv Robert Went zit nooit in talkshows en heeft geen column in een landelijke krant. Toch is de econoom wereldberoemd onder vakgenoten. En op Twitter is hij een onmisbare bron voor iedereen die geïnteresseerd is economie. Een interview met deze gids van de economische elite over de toekomst en zijn idealen. Luister hier het interview terug Economen zien door hun economenbril de realiteit niet meer Veel theorieën die economen aangeleerd krijgen tijdens hun opleiding zijn gebaseerd op allerlei aannamen die in de praktijk helemaal niet blijken op te gaan. Een groep studenten is dat nu beu: ‘De echte wereld moet terug in de klas,’ vinden zij. Ze hebben volledig gelijk. Lees hier de column terug Luister je liever via de Apple Podcasts-app? Abonneer je dan via iTunes op de interviews van Lex Bohlmeijer. Dan verschijnen ze elke keer automatisch in je Podcastsapp. Klik hier om je op Lex te abonneren