Podcast: Heeft Nederland de Molukse treinkapers geëxecuteerd? Volgens deze advocate wel

Lex Bohlmeijer
Correspondent Goede gesprekken
Liesbeth Zegveld. Foto: Marijn Smulders (voor De Correspondent)

Ook in tijden van oorlog moet het recht gehandhaafd blijven. Dat is de stellige overtuiging van advocate Liesbeth Zegveld. Nu is er een nieuwe zaak: heeft de Nederlandse staat ongeoorloofd geweld gebruikt bij de beëindiging van de Molukse treinkaping in 1977? Ik spreek Zegveld, die de Molukse aanklagers vertegenwoordigt.

Op 19 november jongstleden presenteerden de ministers Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD, Defensie) en Ivo Opstelten (VVD, Justitie) over de afloop van de Molukse treinkaping die begon op 23 mei 1977 en drie weken later met geweld beëindigd werd. De Nederlandse staat gebruikte daarbij geweld: zes gijzelnemers en twee gijzelaars werden gedood. De vraag is nu: Hoe is dat precies in zijn werk gegaan? Is een aantal van de Molukse kapers misschien geëxecuteerd? Executies, in Nederland?

De vraag is prangend geworden door het werk van journalist Jan Beckers. Hij beet zich vast in de zaak en haalde autopsierapporten boven water. Het dwong de regering archiefonderzoek te doen. En nee hoor, zeggen de betrokken ministers, niets wijst erop dat een of meer daders zijn geëxecuteerd. Niets aan de hand, case closed.

De nabestaanden van de gedode gijzelnemers laten het er niet bij zitten. Zij hebben de Nederlandse staat aangeklaagd en zijn allerminst tevreden met de uitleg van de regering. Deze nabestaanden worden vertegenwoordigd door de advocate (44), die steevast in beeld komt zodra de mensenrechten in het geding zijn, vooral bij oorlogsslachtoffers.

Zegveld is bekend geworden door Srebrenica. Ze verdedigde nabestaanden van Bosnische moslims die zijn vermoord door Serviërs nadat ze door Nederlandse militairen aan hun lot waren overgelaten. Maar liefst elf jaar was ze ermee bezig, voordat een eerste overwinning werd behaald. Dat geduld legt ze ook aan de dag bij de andere dossiers waar ze zich aan wijdt. Irak. Rwanda. Gaza.

Zegveld wordt gedreven door sterke gevoelens van verontwaardiging over onrecht, maar ook door een enorme passie voor het recht zelf. En op het terrein van de oorlog moet dat volgens haar nog helemaal worden opgebouwd.

Tijd dus voor een gesprek met deze vasthoudende advocate, juist nu het nieuws over de rapportage alweer lang achter ons ligt. De trauma’s zijn nog iedere dag voelbaar.