Hoe Tim Krul van Mister Spek & Bonen uitgroeide tot de strafschopdoder van Oranje

Nog precies één kwartier, nog vijftien doelpuntloze minuten, en dan is het echt zo. Staand in de wc leegt Tim Krul haastig zijn blaas en hoort hij via de televisie in de kleedkamer scheidsrechter Irmatov alweer fluiten. Nu al? Shit, in de verlenging wordt direct van helft gewisseld. Pfff, snel pissen, handen wassen en terugsprinten naar het veld. Waarom zijn die kleedkamers ook zo ver weg?

Op het scherm in de Nederlandse kleedkamer gaat de bal inmiddels van rechtsback Dirk Kuijt via verdedigende middenvelder Georginio Wijnaldum naar linksback Daley Blind. Hij probeert met een lange, hoge trap naar voren de zojuist ingebrachte extra spits Klaas-Jan Huntelaar te bereiken; tevergeefs.

Kraanwater stroomt over de handen van Krul. Sinds keeperstrainer Frans Hoek hem vertelde dat hij mogelijk werd ingebracht voor een afsluitende strafschoppenreeks heeft hij last van zenuwen; vreemde, onbekende zenuwen. Wedstrijdspanning kent hij als basisspeler goed, net als het buitenstaandersgevoel van de reserve. Maar vandaag voelt het anders: onzekerder, en met elke gemiste Nederlandse kans, telkens onrustiger.

Staan. Zitten. Weer staan. Spieren oprekken. Weer zitten en weer staan. Normaal bekijkt hij rustig vanuit de dug-out de wedstrijd, maar vandaag is zijn lichaam vol onrust. In de tweede helft liep hij ineens naar Kees Jansma voor zomaar een praatje. De perschef keek hem verbaasd aan.

Een zeurend geheim

Ook zijn medespelers begrepen weinig van zijn gedrag. Aan het begin van de verlenging kwamen ze naar hem toe. Leroy Fer, Klaas-Jan Huntelaar, Paul Verhaegh: allemaal vroegen ze hoe Cillessen was met strafschoppen. Krul had geslikt, de vragen weggelachen en gezegd dat er helemaal geen penalty’s kwamen. Ondertussen zeurde het geheim in zijn hoofd, een geheim dat hij deelde met Hoek en waarschijnlijk ook met de rest van de technische staf.

‘Tim, als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.’ Zo zei Hoek het zo’n vijf uur eerder tegen hem in de lobby van het spelershotel Catussaba Suites. Krul knikte, interpreteerde het als een verkapt compliment, en liep terug naar de bar om rustig met zijn ploeggenoten de kwartfinale tussen België en Argentinië verder te bekijken. Maar daar was hij opnieuw door Hoek gevraagd om even te komen.

‘Er bestaat dus een kans dat jij er als keeper in komt,’ zei de trainer. ‘Maar dat blijft wel tussen ons, hè?’

Met het geheimhoudingsverzoek kwam het besef. Krul liep direct naar zijn hotelkamer om zijn laptop te halen. Gisteren analyseerden ze met zijn vieren – Hoek, Jasper, Michel [Vorm, derde keeper, AvdB] en hijzelf – tijdens het vaste keepersoverleg al de strafschoppenserie van Costa Rica tegen Griekenland in de achtste finale. Vooral Jasper had druk meegeschreven. Krul bestudeerde de reeks tijdens de busreis naar het stadion nogmaals intensief; koptelefoon op en de laptop zó gedraaid dat niemand kon zien wat hij deed. Gekozen hoek, hoogte, links- of rechtsbenig, de aanlooptechniek – hij wist alles.

Krul bestudeerde de reeks tijdens de busreis naar het stadion nogmaals intensief; koptelefoon op en de laptop zó gedraaid dat niemand kon zien wat hij deed

Maar het was vooral die ene zin die als een mantra in zijn hoofd rondzoemde: ‘Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.’

20ste minuut: Robin van Persie schiet op de benen van de Costa Ricaanse doelman Keylor Navas.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

38ste minuut: Navas bokst een vrije trap van Wesley Sneijder uit de bovenhoek.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

71ste minuut: Misser van Bruno Martins Indi bij het Nederlands strafschopgebied loopt goed af.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

81ste minuut: Vrije trap Sneijder op de paal.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

88ste minuut: Sneijder zet Van Persie bij de tweede paal vrij voor keeper Navas; de spits mist.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

92ste minuut: Staand op de doellijn pareert verdediger Yeltsin Tejeda met zijn rechterkuit een schot van Van Persie.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

97ste minuut: Marco Ureña valt in het Nederlandse strafschopgebied, de scheidsrechter laat doorspelen.

Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

Krul kijkt kort in de wc-spiegel. Die jij ben jij, denkt hij. Zijn hoofd vult zich met allerlei beelden. De strafschop die hij pakte van Chelseaspeler Frank Lampard, dankzij een tikje op diens achterhoofd. De wijze raad die hij als jochie kreeg van zijn vader om altijd netjes het shirt in zijn broek te doen. En dat het dezelfde kleedkamer is waar de Spanjaarden zaten na hun 5-1 nederlaag in de openingswedstrijd tegen Nederland.

Dan gaan zijn handen door zijn haar en verlaat hij de kleedkamer. Dribbelend door de catacomben ziet hij in de verte al het verlichte veld stralen. Krul hoort hoe het geluid van zijn plastic noppen wordt overstemd door het stadionrumoer en hoe juist dat herkenbare geluid anders klinkt: intenser. Net zoals ook het verlichte veld aan het tunneleinde feller oogt. Het besef van het aanstaande mondiale podium dringt langzaam tot hem door. Als het penalty’s worden, bestaat er een kans dat jij er als keeper in komt.

Nog dertien doelpuntloze minuten en dan is het echt zo.

Beeldbeïnvloeding, daar gaat het om

Elke dag weer volle bak. Nooit verslappen. Ook als zijn inspanningen geen resultaat hadden wilde Krul terugkijken op een WK zonder zelfverwijt. Al vroeg in de voorbereiding was Jasper Cillessen aangewezen als eerste keeper. Ondanks de aanpassing in speelstijl hield Van Gaal vast aan het idee van een meevoetballende keeper. Cillessen was zijn keuze. Die duidelijkheid maakte een verblijf op de reservebank beter te verdragen.

De overzichtelijkheid van het bestaan als selectiespeler van het Nederlands elftal was na aankomst in Brazilië nog verder gegroeid. Trainen, eten, rusten en tactische besprekingen: meer was er niet. En meer hoefde er ook niet te zijn. Net als tijdens de trainingskampen in Portugal en Nederland was alles perfect geregeld. Van Gaal had de trainingsstof tot in de kleinste details uitgewerkt en week daar nooit van af. De zekerheid van deze planning gaf vertrouwen en versterkte de spelersdiscipline. De bondscoach maakte het leven aangenaam overzichtelijk.

Dat de schutter altijd reageert op het beeld dat hij ziet. En dat keepers juist dat beeld bewust kunnen beïnvloeden door iets meer naar voren te keepen

Daarbij had keeperstrainer Hoek een eenvoudig plan opgesteld. Naast de nadruk op fitheid wilde hij de keepers beter maken, al was het maar 1 procent. Vanaf de eerste dag stond de keeperstraining in het teken van de basisprincipes: positionering, wachten, kijken en de timing van de reactie. Om dit consequent te trainen was Hoek begonnen met relatief makkelijke ballen. Maar elke dag maakte hij het hen moeilijker, schoof hij meer richting een plek recht voor het doel: de voor keepers lastigste positie omdat een schutter dan uit twee levensgrote hoeken kan kiezen. Sinds de aankomst in Brazilië kwamen de afstandsschoten enkel nog daar vandaan.

In de tussentijd had Hoek hen gewezen op de mogelijkheid het doel te verkleinen door iets meer naar voren te keepen. Krul dacht aanvankelijk dat de reactiesnelheid daarvoor onvoldoende was: dichter bij de schutter betekende immers minder tijd om te reageren. Maar inmiddels zag hij het gelijk van Hoek. Dat je schoten van afstand ook als een één-op-éénsituatie kon zien. Dat de schutter altijd reageert op het beeld dat hij ziet. En dat keepers juist dat beeld bewust kunnen beïnvloeden door iets meer naar voren te keepen.

De beeldbeïnvloeding gold ook voor eventuele strafschoppen. Zelf vroeg hij Huntelaar weleens om er na de training enkele te nemen. Maar verder was er door de keepers nog niet specifiek op getraind. Volgens Hoek maakte oefenen op de basisprincipes dat ze eigenlijk voortdurend op strafschoppen trainden. In zijn ogen was een vrije schietkans niet veel anders dan een strafschop. In beide gevallen maakte goed uitvoeren van de basisprincipes het verschil.

‘Spanjaarden vinden het heerlijk.’ In de 41ste minuut van de openingswedstrijd tussen Nederland en Spanje duidde televisiecommentator Frank Snoeks de Spaanse dominantie. Zij speelden na de door Xabi Alonso benutte strafschop in de 27ste minuut steeds makkelijker de bal rond. ‘1-0. Ze hebben de bal. Als je de bal hebt, dan kun je niet lijden. Met een lange ij bedoel ik.’

Op het veld dribbelde Iniesta met de bal aan zijn voet over de middenlijn. Stefan de Vrij liep hem tegemoet, maar voordat de verdediger een duel aan kon gaan gaf de Spaanse middenvelder een splijtende pass over de grond naar David Silva. Vrij voor Cillessen, aan de rechterkant van diens doel, besloot de Spanjaard te stiften. De uitvoering was goed, maar omdat de Nederlandse keeper ook goed stond opgesteld en lang wachtte kon hij de boogbal met een goed getimede reflex van zijn linkerhand tot hoekschop slaan. Precies zoals hij de weken ervoor met Hoek getraind had.

‘Cillessen komt de eer toe,’ zei Snoeks. ‘Want die redt hier. Door het oog van de naald.’

Tim Krul, Mr. Bacon & Beans

‘En? Moet je nog wat doen?’ Frans Hoek kijkt Krul in de ogen. De keeper knikt, nog nahijgend van de sprint door de catacomben. Warmlopen is voldoende. Schoten oefende hij al eerder, in de rust na de eerste helft. Hij bleef speciaal op het veld. Verdediger Joël Veltman schoot van verschillende afstanden en nam uiteindelijk ook twee strafschoppen. Bij de eerste timede Krul compleet verkeerd, de tweede ging op de paal. Daarna kwamen de basiself terug op het veld. Net zomin als zij wist Veltman iets van zijn geheim.

‘Oké,’ zegt Hoek. Hij gebaart conditietrainer René Wormhoudt om met Krul mee te lopen richting de hoek aan Costa Ricaanse zijde. Daar zijn ze het minste in het gezichtsveld van Cillessen. Terwijl hij een inloopovergooier aantrekt, kijkt Krul naar Paul Verhaegh. De verdediger van FC Augsburg, spits Huntelaar en hij hebben een speciale band. Wekenlang noemden ze zichzelf gekscherend Bacon & Beans. Maar na hun invalbeurten tegen Mexico was alleen Krul nog mee voor spek en bonen. Verhaegh begrijpt dat daarin mogelijk verandering komt, net als de andere reservespelers op de bank.

Het is de 111de minuut als Krul zich voor het eerst dit WK onderdeel van het basisteam voelt. Bevrijd van de geheimhoudingsplicht loopt hij richting de verre hoek van het veld. Daar stelt Wormhoudt voor reflexoefeningen te doen om zo de afzetmomenten te trainen. Terwijl het spel stilligt voor een blessurebehandeling van keeper Navas ontdekken televisiecamera’s de zich warmlopende keeper Krul. ‘Wat gaan we nu krijgen,’ zegt commentator Snoeks.

Cillessen is woedend

‘Wij winnen... de wedstrijd voorin, wordt die wedstrijd gewonnen. Wij maken het af. Maar geen onnodige fouten achterin. Koppie erbij, zij zijn kapot. Gewoon geduld, blijf die bal rondspelen.’

In de rustperiode voor aanvang van de verlenging luisterde het merendeel van de Nederlandse spelers en technische staf aandachtig naar de woorden van Arjen Robben. Van Persie knikte. Van Gaal knikte. Hoek en Danny Blind zwegen instemmend. En de geblesseerde Nigel de Jong benadrukte dat het gewoon goed ging.

Ook Krul stond in de kring van spelers rond Robben. Zenuwachtig sprong hij op en neer en klapte in zijn handen. Hij hoorde de nadruk op geduld hebben. En juist dat geduld begint hij inmiddels behoorlijk te verliezen.

Zo’n zes minuten geleden begon Krul bevrijd aan zijn warming-up. Eindelijk deelden zijn teamgenoten in het geheim. Wormhoudt zette hem met tegendraadse reflexoefeningen op scherp. Maar sindsdien hoorde hij niks meer van de bank. Zonder Jasper was dat trouwens ook niet meer nodig geweest. Met zijn rechtervoet redde hij zojuist knap op een vrije schotkans van een Costa Ricaan.

Goed lang gewacht Jasper, denkt Krul. Maar langer wachten kan ík nu niet meer. Straks is het te laat om te wisselen. Ik moet voor het laatste fluitsignaal in het veld staan. De klok geeft de 117de minuut aan als Krul op eigen initiatief richting de Nederlandse bank loopt. Daar trekt hij wederom op eigen initiatief zijn reserveshirt uit en fatsoeneert hij zijn kleding. Als ik in die hoek was blijven warmlopen, dan was ik er niet meer in gekomen, denkt hij. Verhaegh slaat hem bemoedigend op zijn rug. ‘Je pakt er twee,’ zegt hij. ‘Je pakt er twee.’

Krul zucht. Het goede gevoel van de warming-up is inmiddels vrijwel verdwenen. Hij ziet nog wel hoe op het veld Sneijder buiten bereik van Navas op de lat schiet. En hoe teammanager Jorritsma het wisselbriefje naar de vierde official brengt. Uren lijkt het te duren voordat de bal uit gaat en hij in de toegevoegde tijd van de verlenging eindelijk het veld in mag. De teleurgestelde Cillessen schopt voor de Nederlandse bank een waterzak omver, als Krul zich voor het eerst oriënteert op zijn doel. Zijn benen lijken gemaakt van pudding. Nu even geen lastige bal krijgen, denkt hij.

‘Borges! I know! I know!’

Een kus en drie keer stuiten. Krul kijkt naar de bal in zijn handschoenen. Wij moeten het doen, denkt hij. Nog een laatste kus en dan geeft hij ’m weer terug aan scheidsrechter Irmatov. Tijdens het wachten op de strafschoppenserie hebben bijna alle spelers de keeper even aangeraakt. Kom op! Dit is jouw moment! Jij kan het! Jij gaat het doen! Iedereen pepte hem even op. Huntelaar zei dat hij de vijfde strafschop zou nemen. En op aanraden van Robben was Krul even buiten de spelersgroep gaan staan. Dat gaf rust. Zijn bovenbenen voelen inmiddels weer goed. Er zit spanning op, lekkere spanning. Verder kent hij de theorie, de afspraken die hij maakte met Hoek.

• Goed positioneren, zodat je snel en voluit kunt duiken.
• Lang wachten, om zo aanloop en schiettechniek te kunnen lezen.
• Altijd weer goed kijken dus.
• En waar mogelijk de strafschopnemer beïnvloeden.

Borges heet de eerste, denkt Krul. Hij loopt al richting het beoogde doel. Collega-doelman Navas spreekt diens ploeggenoten nog toe in een kring als Krul ineens de zwarte, aan een draad boven het veld gespannen televisiecamera ziet. Het is dus echt zo. Zijn familie ziet dit thuis, net als zijn vrienden in Nederland. Komaan, niet aan denken. Het plan volgen. Positie, wachten, kijken, gaan. Hij dribbelt nog even om de spanning op zijn bovenbenen te voelen. Lekker.

Irmatov spreekt Krul even toe, waarna hij de hand van Navas schudt. In zijn ooghoeken ziet hij de eerste Costa Ricaanse strafschopnemer.

‘Borges,’ roept Krul en maakt met zijn linkerwijsvinger naar zijn linkeroog een ‘ik-heb-je-in-de-smiezen’-gebaar. Links, hoog. Links, hoog. Borges schoot tegen Griekenland links, hoog. Ontspannen loopt de keeper naar het doel. Zijn rechterduim tikt kort tegen zijn neus, als een bokser. Even voorbij de strafschopstip houdt hij halt, klapt in zijn handen en draait zich richting strafschopnemer.

‘Borges,’ roept Krul naar de Costa Ricaan één meter voor hem. ‘I know. I know.’ Ruggelings naar het doel lopend wijst hij naar zichzelf, knikt met zijn hoofd en zegt nogmaals: ‘I know.’

Op de doellijn springt Krul enkele malen krachtig op en neer. Hij slaat met zijn handen tegen de onderkant van de lat. Gaat staan. De handen omhoog. Blik gefocust op Borges. Dan springt hij weer, slaat tegen de onderkant van de lat en hoort Irmatov fluiten. Losjes springen, wachten, kijken, wachten... en gaan.

De bal verdwijnt links van hem over de grond in het doel, zo’n tien centimeter onder zijn hand door: 1-0 voor Costa Rica. Wat doe je? Ga sneller. Ga harder. Uit frustratie schopt Krul tegen de paal. Te laat, hij ging te laat. Denkend aan een hoge bal, wachtte hij te lang. Boos op zichzelf loopt hij richting de hoekvlag. Wat als dit zijn enige kans was? Deze bal kon hij hebben. De laatste kans op een redding mislukt? ‘Out of the window,’ denkt hij. Aan die kennis van de strafschoppen tegen Griekenland heeft hij niks. Vergeet de laptop, daar klopt geen kloot van. Vergeet de laptop, volg je plan.

Van Persie raakt ’m niet goed – maar scoort

‘Hij dook wel in de goede hoek,’ zegt Louis van Gaal.

‘Ja, hij was erbij,’ beaamt Danny Blind.

Staand voor de dug-out zag het tweetal Krul zojuist bijna de strafschop van Borges stoppen. Naast hen staan Patrick Kluivert en Frans Hoek. Gevieren op een rij – Blind, Van Gaal, Kluivert, Hoek – kijken ze naar Robin van Persie die zich klaarmaakt voor zijn strafschop. Met een strakke, geplaatste bal in het zijnet van de voor hem rechterhoek scoort de Nederlandse aanvoerder: 1-1. Kluivert juicht.

‘Dat scheelde ook niet veel,’ zegt Van Gaal.

Kluivert draait het hoofd richting Van Gaal en zegt: ‘Volgens mij raakte-ie ’m niet goed.’

Van Gaal: ‘Nee.’

Hoek: ‘Het zag er wel goed geconcentreerd uit.’

Van Gaal: ‘Wat?’

Hoek: ‘Nou, blijven kijken, weten wat je doet. Rustig. Ja.’

Blind: ‘Wie?’

Hoek: ‘Van Persie.’

Van Gaal: ‘Maar hij speelt gewoon een heel goede wedstrijd. Alleen die kans.’

De bondscoach wijst in de richting van het doel waar Van Persie in de reguliere speeltijd een kans miste.

Die gozer met die haarband

Tim, je moet echt wat laten zien. Je moet echt een bal gaan pakken. Dit is voor het echie. Krul slentert al rond de strafschopstip als Bryan Ruiz met de bal in zijn hand aan komt lopen. Hij wacht de Costa Ricaan op en zegt in het Nederlands dat hij weet waar de bal komt. Ruiz kijkt hem aan en stoot zijn vuist tegen zijn uitgestoken rechterhandschoen. Krul raakt vervolgens de bukkende Ruiz heel licht aan zijn hoofd en loopt weer ruggelings richting het doel.

Ik moet deze bal pakken, denkt hij. Ik moet deze bal pakken. Volle bak. Katachtig naar de hoek. Goed kijken. Het gras glijdt onder zijn roffelende voeten. En als Ruiz schiet zet hij af. Keihard. Iets te hard eigenlijk, maar met een extra reflex schept Krul de bal onder zijn lichaam vandaan uit het doel en doodt de strafschop.

Ik moet deze bal pakken, denkt hij. Ik moet deze bal pakken. Volle bak. Katachtig naar de hoek. Goed kijken. Het gras glijdt onder zijn roffelende voeten

Even is er ontlading, is de blijdschap groot. Hij juicht naar de bank, de basiself en naar het Nederlands publiek. Dan is er weer de focus. Nadat Robben scoort begint hij aan zijn wandeling voor het doel. Die is spontaan ontstaan, maar voelt inmiddels vertrouwd. Laat hem maar wachten, denkt Krul over de volgende strafschopnemer. Zijn naam kent hij niet, wel dat hij hoog schoot. Het publiek begint te fluiten, omdat hij eerder Ruiz aanraakte. Scheidsrechter Irmatov voorkomt nu fysiek contact, maar er is wel weer oogcontact.

‘He didn’t miss,’ zegt Krul tegen de derde nemer. ‘I knew.’ Wijzend op zijn eigen borst loopt hij ruggelings naar het doel. ‘I know.’ Losjes springen. Groot maken. Kijken. Wachten. Kijken en volle bak. Shit, toch hoog. Het was de goede hoek, dat wel.

Voor de vierde strafschop roept Irmatov hem even bij zich. Krul knikt instemmend op diens verzoek de nemers niet meer aan te raken en wandelt verder. Die gozer met zijn haarband, denkt Krul als hij Bolaños de bal klaar ziet leggen. Zijn vertrouwen groeit. Hij wijst naar de strafschopstip en loopt ruggelings richting doel. Losjes springt hij op de doellijn. De bovenbenen voelen krachtig. Kijken, kijken, blijven kijken. Krul kiest de juiste hoek, maar de bal is te goed ingeschoten. Oe, bijna. Even gaan de handen voor zijn gezicht. Echt bijna.

Nu niet gaan twijfelen. Hou het goede gevoel vast. Hij springt op en neer. Als Kuijt scoort voor Nederland kijkt hij richting het Nederlandse vak. Een onbekende fotograaf geeft hem een knipoog. Jij gaat het doen, niet hij, denkt Krul als hij langs Navas loopt. De vertrouwde wandeling gebruikt hij voor enkele hakken-billenoefeningen. Volle focus. Nu. Het moet. Met de blik op de bal loopt Krul ruggelings naar het doel. ‘Vamos, vamos,’ roept hij en slaat op de doellijn met zijn handen tegen de lat.

Umaña neemt een aanloop. Krul focust. Kijkt. Wacht. Kijkt. En nog voordat hij de ingeschoten bal raakt, beseft dat hij het echt heeft gedaan.

De ijdele hoop op Huntelaar

‘Ik had nooit het gevoel, zeker niet in de tweede helft en in de verlenging, dat wij die wedstrijd zouden gaan verliezen. Dus ja, als het dan toch, toch tot strafschoppen komt, dan weet je dat het een loterij is. En dat is jammer.’

Zo’n twintig minuten nadat Argentinië was doorgedrongen tot de WK-finale door Nederland te verslaan met strafschoppen, gaf Louis van Gaal aan NOS-verslaggever Jack van Gelder zijn analyse. De bondscoach sprak zijn teleurstelling uit over het mislopen van de finale, benadrukte dat er gedurende het WK ‘heel veel dingen goed waren gegaan’ en gaf als redenen voor zijn derde wissel – Huntelaar voor Van Persie – dat zijn aanvoerder ‘op zijn laatste benen liep’ en hij het gevoel had ‘dat Huntelaar de goal ging maken.’

Ook Krul had, net als alle andere Nederlanders, goede hoop. Al vocht dat gevoel bij hem met de gedachte over ‘wat had kunnen zijn, maar niet was.’ Weer een strafschopserie, weer die gedrevenheid, weer een heldenrol, maar dan door een pingel te pakken van Messi in de halve finale. Het schoot allemaal door zijn hoofd. Maar deze keer zag hij de zekerheid van een einde-wedstrijdwissel veranderen in gedwongen toekijken. Martins Indi werd vanwege een gele kaart uit voorzorg gewisseld. Nigel de Jong was net terug van een liesblessure. En Van Persie was na negentig minuten leeg gespeeld.

Drie wissels opgebruikt. Hopen op Huntelaar. En anders moest Cillessen zich ontpoppen tot de strafschoppenheld.

Het liep anders. Ron Vlaar en Wesley Sneijder misten voor Nederland. Cillessen werd vier keer gepasseerd en Van Gaal kon aan Jack van Gelder vertellen dat hij, als het mogelijk was geweest, weer de keeperswissel had toegepast. ‘Krul is de betere penaltykiller.’

Desgevraagd legden de bewegingswetenschappers John van der Kamp en Geert Savelsbergh de twee strafschoppenseries langs hun in het boek Duel in de zestien geformuleerde meetlat. Hun conclusies: Nederland nam de strafschoppen beter tegen Costa Rica. En Cillessen probeerde indruk te maken, maar straalde te weinig overtuiging uit. Zo draaide hij zichzelf telkens om als hij contact had met de schutters. Krul staat juist voortdurend met de rug naar zijn doel, de blik gericht op de penaltynemers. Ook schatten ze het vermogen van Krul om de hoekkeuze van een schutter te lezen hoger in dan bij Cillessen.

Maar waarom dan strafschoppen betitelen als ‘een loterij’? Hoek had met de geslaagde Krulkeuze laten zien dat strafschoppen trainbaar zijn voor keepers. Van Gaal zelf maakte na de wedstrijd tegen Costa Rica duidelijk dat ook het nemen trainbaar is. Waarom dan toch zeggen dat ‘strafschoppen een loterij zijn’? Had dat te maken met de niet-voorziene consequenties van het ontbreken van zijn eerste strafschopnemer?

In de persconferentie na afloop vertelde Van Gaal aan twee spelers te hebben gevraagd de plek van Van Persie als eerste strafschopnemer over te nemen. Beiden hadden geweigerd omdat ze dan zouden afwijken van hun vaste plek als tweede, derde, vierde of vijfde nemer. Vlaar nam toen de verantwoordelijkheid en miste. Een vooraf afgesproken plan voor de vervanging van de eerste strafschopnemer had dit kunnen voorkomen.

Hij of Hoek was vergeten tijdens de wedstrijdbespreking vooraf met de betere nemers een dergelijk scenario door te nemen. ‘Dus ja, als het dan toch, toch tot strafschoppen komt, dan weet je dat het een loterij is. En dat is jammer.’

De Krulkeuze was beter geweest

Precies negenenzestig seconden nadat Krul met zijn linkerhand de strafschop van Umaña keerde, omarmt hij Cillessen met dezelfde hand innig. Gelegenheidsback Kuijt besprong hem na de winnende redding als eerste. Vervolgens was hij het middelpunt van een grote hossende en springende spelersgroep. Ook Cillessen sprintte richting Krul en sprong mee. Daarna wachtte de eerste keeper rustig zijn moment af voor een één-op-éénomarming.

Eén seconde lang pakken ze elkaar stevig vast. Onwetend van de internationale heiligverklaring van Louis van Gaal vanwege de Krulkeuze. Van de buitenlandse kritiek op het provocerende optreden van de Nederlandse keeper. Of dat Hoek straks tegen Krul zal zeggen: ‘Wij kunnen dit bedenken, maar je moet het wel uit kunnen voeren.’ Het is een omhelzing van één seconde door twee keepers die weten hoe het is het verschil te maken.

‘Ik deed het door jou, hè,’ zegt Krul doelend op de redding in de 117de minuut. De net op tijd ingebrachte strafschopdoder hijgt nog na van alle emotionele ontlading.