Waarom filosofie het leven juist moeilijker moet maken (aldus de nieuwe Denker des Vaderlands)

Filosofie moet het leven moeilijker maken. Dat heeft de nieuwe Denker des Vaderlands, Marli Huijer, als motto boven haar bureau hangen. Moeilijk is leuk. Hoe vaak word je niet geconfronteerd met de onverenigbaarheid van waarden, in de samenleving, maar ook in jezelf? De filosofie kan dat niet oplossen, ze kan wel helpen de rijkdom ervan te laten zien.

Op de eerste dag dat ze Denker des Vaderlands was, liep Huijer binnen bij de protesterende studenten van de Universiteit van Amsterdam. Ook zij is boos over de huidige inrichting van het universitair onderwijs. Hoe kan het dat de overheid dat beetje extra dat cultuur en filosofie te bieden hebben, wil terugdringen? Met een beroep op Hannah Arendt stelt ze onomwonden: een gedachteloos leven is het beste recept voor het kwaad.

Hoe blijf je gedisciplineerd in tijden van overvloed? De bekoringen zijn immens en gaan onze krachten vaak te boven

Huijer is gepromoveerd op het werk van de Franse filosoof Michel Foucault. Wij worden door grote onzichtbare machten en vormen van toezicht gereguleerd en gedisciplineerd. Razend actueel, als je denkt aan de huidige privacydiscussie, aan de inzet van beveiligingscamera’s, het opereren van veiligheidsdiensten, het gebruik van Big Data door grote bedrijven. Toch heeft Huijer juist afstand genomen van Foucault. Die machten zijn namelijk niet anoniem en ongrijpbaar. Disciplinering is altijd mensenwerk.

En dat is typerend voor Huijer. Het gaat haar om de relaties tussen mensen. Interesse. Letterlijk: tussen de mensen zijn. Daar richt ze zich als filosoof en docent op. Of als ze gaat wandelen met haar hond. Dan ook.

Dat praktische uit zich onder andere in haar aandacht voor discipline. Hoe blijf je gedisciplineerd in tijden van overvloed? De bekoringen zijn immens en gaan onze krachten vaak te boven. Volgens Huijer kun je twee dingen doen: je discipline uitbesteden aan apparaten (ze geeft het voorbeeld van jongeren met een psychotische aanleg voor wie een speciale app is ontwikkeld: MiniMe); of je discipline uitbesteden aan mensen. Maak afspraken, doe beloftes, strijk over je hart als het eens een keertje niet lukt om ze na te komen.

Een gesprek met deze zeer gedreven Denker over discipline en vergeving, schoenen en dressuur, het ware, het goede, en het schone en - laten we het vooral niet vergeten - het lekkere!