Luisteren: Deze UvA-decaan wil zijn universiteit redden uit de wurggreep van de economie

Het is een wonderlijk gegeven. Het Nederlandse universitaire systeem behoort volgens alle lijstjes tot de beste ter wereld, terwijl studenten en docenten in heel Nederland uit diepe onvrede fel protesteren tegen datzelfde systeem. Wat is hier aan de hand?

Ik sprak erover met de man die verantwoordelijk is voor de faculteit waar het allemaal begonnen is: Frank van Vree. Hij is de decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Van Vree zetelt in het Bungehuis, dat in februari elf dagen bezet werd door studenten.

Van Vree had in november een bezuinigingsplan gepresenteerd, dat tegelijkertijd een bestuurlijke reorganisatie inhield. De bezuinigingen waren nodig omdat de faculteit een ernstige terugloop van studenten moest verwerken (als je minder studenten hebt, krijg je ook minder geld van de overheid); de reorganisatie was bedoeld om een aantal noodlijdende vakgebieden in leven te houden (kleine talen bijvoorbeeld). De combinatie van deze twee dingen was een giftige cocktail, zegt van Vree nu. De effecten daarvan heeft het faculteitsbestuur onderschat.

Vervolgens gebeurde er nog iets anders. De protesten binnen de faculteit brachten een sluimerende onvrede naar buiten die leeft binnen de gehele academische wereld en die een gevolg is van andere maatschappelijke ontwikkelingen. De universiteit komt steeds meer in dienst te staan van de economie; in dit verband wordt gesproken over economisering, rendementsdenken, valorisatie, tijdsdruk.

Is er een uitweg uit de impasse? Van Vree houdt zijn hart vast. Deze week wilde hij weer gaan werken aan vernieuwing, in overleg met alle partijen . Maar door de hernieuwde escalatie, lijkt dit broze proces van herstel verder weg dan ooit.

Door de haastige ontruiming van het Maagdenhuis, in het weekend waarin zijn studenten nog een festival wilden organiseren, lijkt ‘het hele proces terug bij af’, zo vertelt hij.