Deze bankier werkt zonder bonussen, zonder marktaandelen en zonder targets

Lex Bohlmeijer
Correspondent Goede gesprekken
Lars Vissers. Foto: Marijn Smulders (voor De Correspondent)

Het van oorsprong Zweedse Handelsbanken is een sterk gedecentraliseerde onderneming. Als een kantoor te groot wordt, moet het worden gesplitst. Ze noemen dit het kerktorenprincipe: vanuit de toren moet je je relaties kunnen zien. Lars Vissers is directeur van Handelsbanken in Huizen en gelooft heilig in de duurzame kracht van dit principe.

Bij de financiële crisis in 2008 is onze maatschappij ternauwernood aan een majeure catastrofe ontsnapt. Het scheelde een haartje, anders zou de samenleving ernstig en voor langere tijd ontwricht zijn geweest. Echt? Ja echt. Joris Luyendijk laat er geen twijfel over bestaan in zijn boek Dit kan niet waar zijn. En hij heeft nog iets aangetoond: de financiële wereld heeft geen lessen getrokken uit de crisis. Zeven jaar later is het gewoon weer business as usual en kan die catastrofe zich alsnog voordoen.

Hoe kan dat? En hebben consumenten misschien de mogelijkheid om iets teweeg te brengen? Dat dat heel goed mogelijk is, betoogt Rutger Bregman met zijn Maar waar moet je naartoe? Met deze vragen in het achterhoofd ben ik gaan praten met een vertegenwoordiger van Handelsbanken Nederland: Lars Vissers. Hij is kantoordirecteur in Huizen.

95 procent van de beslissingen neemt Vissers op eigen gezag

Handelsbanken is een van oorsprong Zweedse bank die in de jaren zestig in een crisis terechtkwam. Er werd gekozen voor een radicale koerswijziging. De onderneming werd verregaand gedecentraliseerd. Zo zijn er in Zweden nu vijf hoofdkantoren, wat zorgt voor een stabiel machtsevenwicht. Handelsbanken is in Zweden nu een grote bank en doorstond de crisis met gemak.

In Nederland zijn er inmiddels 22 kantoren. Elk kantoor is relatief autonoom, 95 procent van de beslissingen neemt Vissers op eigen gezag. Cruciaal is het directe contact met de klanten. Hij handelt op basis van vertrouwen en voert een uitgesproken conservatief beleid. Wars van risico’s, zonder bonussen, zonder targets en zonder marktaandelen.

Ik sprak Vissers in zijn kantoor in Huizen, waar je je met enige moeite in Zweden kunt wanen. Daar ontdekte ik dat Handelsbanken niet het antwoord is op al mijn vragen. Als startende bank levert het een beperkt aantal diensten, en bovendien zit de bank helemaal niet te wachten op een massale toestroom van nieuwe klanten: groei moet langzaam gaan en duurzaam zijn.

Een voorbeeld van hoe het anders kan.