Mijn dag begint al tijden met de waan. Ik open het liveblog van en kijk of er nog iets gebeurd is in Griekenland.

Altijd een anticlimax. Griekenlandnieuws is nog eentoniger dan De Definitieve Deadline is nog niet overschreden. Griekenland staat alweer aan de Rand van de Afgrond. Op naar de volgende Dag des Oordeels.

is er niets bij.

Tot gisteren natuurlijk. Toen Griekenland, zo wijzen de laatste exit polls uit, ‘nee’ heeft gestemd in het referendum over een nieuw steunpakket. Wat de exacte uitslag zal zijn, en welke effecten die zal hebben, is nog niet te zeggen. Maar als achtergrond bij dit waarschijnlijke ‘nee’, hieronder een selectie van stukken en mini-documentaires die het nieuws uit Griekenland in context plaatsen.

Allereerst: de feiten op een rij

Griekenland heeft te weinig gedaan om uit de crisis te komen. Deze regering is nog erger dan de vorige. En als het de bezuinigingen niet doorzet, komt het land er nooit bovenop. Er wordt veel beweerd over Griekenland dezer dagen. Maar wat zeggen de feiten? Ik zette eerder de vijf - in mijn ogen belangrijkste - feiten op een rij.

Vijf feiten over het land waar iedereen nu een mening over heeft Feit 1: De Grieken hebben meer hervormd dan welk Europees land dan ook. Feit 2: De opbrengsten van de hervormingen zijn mager én niet toereikend. En zo zijn er nog een aantal zaken die het wel begrijpelijk maken dat de Grieken ‘nee’ hebben gestemd. Lees hier mijn verhaal over hervormingskampioen Griekenland terug

De historische context: het land ging al 5 keer (!) failliet

Griekenland ging eerder failliet: sinds 1826 zelfs al vijf keer, voor het laatst na de befaamde krentencrisis van 1893. De crediteuren waren het zat en installeerden een Internationale Financiële Commissie die wetten kon vetoën en belastingen kon heffen. Een trojka avant la lettre. Veertig jaar later waren de beste mensen nog niet weg.

Hoe anders was dat in het Duitsland van na de Tweede Wereldoorlog, toen crediteuren besloten de voormalig bezetter grotendeels van zijn schulden te verlossen. Jawel, het huidige incassobureau van Europa is de grootste begunstigde van schuldvergiffenis:

De geschiedenis leert: wat de Grieken willen is heel redelijk (en wat de Duitsers willen hypocriet) ‘Radicaal’ worden de plannen van Syriza genoemd, de partij die afgelopen weekend overtuigend de Griekse verkiezingen won. Maar als je de geschiedenis erop naslaat, is het helemaal niet zo gek dat de Grieken nieuwe afspraken willen maken over de schuldenlast van hun land. Kwijtschelding is misschien zelfs wel de redelijkste optie. Ironisch genoeg weten de Duitsers daar alles van.
Lees het verhaal hier terug

Inmiddels roept de Griekse regeringspartij Syriza op tot herstelbetalingen uit de Tweede Wereldoorlog. Duitsland heeft namelijk maar een schijntje terugbetaald.

De Grieken trekken hiermee precies de verkeerde les uit de geschiedenis, betoogde ik in dit artikel.

De Grieken trekken precies de verkeerde les uit de twee wereldoorlogen De nieuwe regering in Griekenland drong aan op kwijtschelding van haar schulden. Nu dat er niet in blijkt te zitten, gooien de Grieken het over een andere boeg. Het land eist herstelbetalingen van de Duitsers: 279 miljard euro. Dat is ironisch: juist doordat de Duitse schulden in het verleden werden kwijtgescholden, kwam het land destijds uit de crisis. Lees het verhaal hier terug

In Griekenland waren heuse nazi’s rond. Ze noemen zich de Gouden Dageraad. Afgelopen verkiezingen haalden ze bijna 10 procent van de stemmen. De Griekse journalist Konstantinos Georgousis maakte van binnenuit deze documentaire over de aanhangers en leiders van de beweging.

De Gouden Dageraad van binnenuit De Gouden Dageraad, de neonazistische partij in het Griekse parlement, staat momenteel voor het gerecht. Toch kunnen ze nog altijd op ruim 10 procent van de stemmen rekenen. Onze documentaire biedt een onthullend portret van een partij die nooit gefilmd mocht worden. Kijk hier de film terug

Stormachtig was ook de opkomst van het linkse, in veel media als ‘radicaal’ afgeschilderde Syriza - de huidige regeringspartij. Journalist Edward Geelhoed schetst vanuit Griekenland een onthutsend beeld van de ‘humanitaire crisis’ in het land en beschrijft hoe de partij hoopt die te bestrijden.

Hoe wil Syriza haar beloften waarmaken? Nu Griekenland zijn schulden niet kwijtgescholden krijgt, lopen alle sociale plannen van Syriza gevaar. Hoe gaat de partij om met de ‘humanitaire Griekse crisis,’ waarbij één derde van de Grieken in armoede verkeert? Gastcorrespondent Edward Geelhoed sprak de verantwoordelijke parlementariër en schetst een beeld van een land in nood.
Lees het verhaal hier terug

De economische context: Griekse mythes en Europese vooroordelen

We kennen de clichés allemaal. Grieken zijn lui, gaan vroeg met pensioen en zijn overwegend ambtenaar. Daar klopt alleen geen hout van.

Luie ambtenaar met riant pensioen (en meer clichés over de Griek) Grieken zijn lui. Werken allemaal voor de overheid. Gaan lekker vroeg met pensioen. Is dat zo? We praten over Griekenland in clichés, maar weten er ondertussen bijna niks van. Het is verfrissend om te zien dat de kersverse Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis, daar weigert aan mee te doen.
Lees het verhaal hier terug

Ander veelgehoord verhaal: we redden de Grieken met onze hulpgelden. Een halve waarheid. Inmiddels lenen we vooral aan de Grieken zodat de Grieken ons weer kunnen betalen.

De ironie is: wij lenen aan de Grieken om onszelf te betalen Griekenland onderhandelt momenteel met Europa en het Internationaal Monetair Fonds over 7,2 miljard euro aan hulpgelden. De vrees is dat het land anders failliet gaat. Het probleem is: een nieuwe lening wordt vooral gebruikt om eerdere schulden af te lossen. Hoe komt het land uit die spiraal? Lees het verhaal hier terug

In de media gaat het verder vaak over het politieke spelletje: wat voor vreemde diplomatieke manoeuvres maken die gekke Grieken nou weer? Wat doet Juncker? Wint Dijsselbloem?

De context verdwijnt helaas vaak naar de achtergrond: Griekenland is economisch ongekend diep door het stof gegaan.

Hoe de echte Griekse crisis buiten beeld blijft Menig medium heeft het er maar moeilijk mee: de nieuwe Griekse regering. De voorstellen van de Eurogroep zijn ‘serieus’ en ‘realistisch,’ wat Syriza wil ‘bizar’ en ‘onrealistisch.’ Maar als je naar de cijfers kijkt, begrijp je waarom de regeringspartij wil wat het wil: Griekenland verkeert in een humanitaire crisis. Lees het verhaal hier terug

De toekomst: Is er hoop voor Griekenland?

Gelukkig zijn er ook nog positieve verhalen te vertellen. Op het Griekse eiland Euboea heeft een groep bewoners zich georganiseerd in een zelfvoorzienende hippiecommune. Bekijk hier een documentaire over de eilandgemeenschap:

In Griekenland is er leven na de crisis In Midden-Griekenland heeft een groep mensen een nieuw bestaan opgebouwd. Bij hen is het geen crisis en wordt eigen eten verbouwd en energie opgewekt. Een hoopvol einde voor een turbulent jaar. Kijk hier de film terug

De mentaliteit zelf het heft in handen te nemen leeft bovendien steeds breder. De Grieken organiseren zich - zonder hulp van de overheid - om te voorzien in eigen voedsel, gezondheidszorg en afvalverwerking. Gastcorrespondenten Daan Marselis en Herbert Ploegman doen in deze reportage verslag van een aantal bijzonder intiatieven.

Deze Grieken proberen hun land zelf te redden van de ondergang Terwijl politici internationaal touwtrekken om het lot van Griekenland, komen Griekse burgers collectief in actie om gezondheid en welzijn op lokaal niveau te verbeteren. Gastcorrespondenten Daan Marselis en Herbert Ploegman doen verslag van enkele bijzondere initiatieven, die de Griek een sprankje hoop in tijden van armoede en verschraling geven. Deze Grieken proberen hun land zelf te redden van de ondergang