Prima doelpunt. Maar hoe goed is Michiel Kramer nu echt?

Dus Michiel Kramer scoorde.

Vijftien minuten nadat Kramer het veld inkwam voor Colin Kazim-Richards maakte hij de 0-1. Een belangrijk doelpunt in de wedstrijd tegen Cambuur. En een belangrijk moment voor Kramer: het was zijn debuut bij Feyenoord.

Het was een dertien-uit-een-dozijngoal: Kramer loopt weg bij een verdediger, die niet hem volgt maar de bal, waarop Kramer de voorzet geheel vrijstaand kan binnenkoppen.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

Niet echt een big deal. Sven van Beeks redding op (of achter) de achterlijn was spectaculairder (op 4.21 min. in het filmpje), iets wat hij zelf ook vond (4.24 min.).

Maar dat zou je niet afleiden uit de lyrische reacties in de media.

Het AD sprak van ‘een jongensboek,’ andere kranten meenden dat hij al ‘half op een voetstuk’ stond. Ex-Feyenoordspits Peter Houtman voorspelde verder bij de NOS dat Kramer een nieuwe held van de Kuip kan worden. En bij tv-programma Voetbal Inside werd hij Speler van de Week. De hoogste waardering kwam van De Telegraaf, die Kramer ‘een fenomeen’ noemde.

Misschien is Kramer een goed verhaal – binnen anderhalf seizoen van anonieme prof naar spits van een Nederlandse topclub. Misschien komt het doordat @kramerinho een authentieke, gekke, openhartige, niet-mediagetrainde voetballer is. Of misschien is het gewoon de neiging van voetbalvolgers om verregaande conclusies te trekken op basis van recente gebeurtenissen.

Het doet je afvragen wat ze zullen zeggen als Michiel Kramer volgend weekend weer scoort - geenszins ondenkbaar. Iets hogers dan ‘fenomeen,’ in elk geval. ‘Almachtige en Ongenadige Heerser in en om de Zestien’?

Of misschien simpelweg: ‘God’?

De kritiek van een ‘gokverslaafde’

Behalve een inspiratie tot lyriek was Kramers goal ook iets anders. Namelijk een weerlegging van de analyse van Kramers prestaties door Brentford, de Engelse club die veel met statistieken werkt.

Die prestatiebeoordeling viel te lezen in een stuk dat ik kort geleden schreef over de trainer van Brentford, de Nederlander Marinus Dijkhuizen. Brentfords data-analist Ted Knutson, zo vertelde Dijkhuizen, was niet zo gecharmeerd van Kramer. Die zeventien goals die Kramer vorig seizoen scoorde bij zijn vorige club ADO Den Haag? Dat was volgens Knutson gedeeltelijk geluk.

Dat deel van het interview werd door andere media opgepikt. ‘Geluksspits,’ werd daarvan elders gemaakt, wat nog niet onredelijk was. Later werd daarvan gemaakt dat Kramers goals vooral geluk waren, wat niemand had gezegd. En dit weekend zelfs dat al Kramers goals geluk waren.

Zelf was Kramer het niet eens met Brentfords analyse, toen het AD hem ernaar vroeg. Hij had zich verdiept in de achtergronden van Knutson en authentiek, gek, openhartig en niet-mediagetraind als hij is, zei hij dat ‘[Knutson] volgens mijn informatie een gokverslaafde [was]. Die zegt dan dat ik niet goed genoeg ben voor die club? Hoe serieus moet ik die gozer nemen?’

Hoe dan ook, door tegen Cambuur na vijftien minuten te scoren, leek de theorie van Brentford weerlegd. Zoals een NOS-voetbalcommentator op Twitter stelde: ‘Dat Michiel Kramer binnen een kwartier na zijn debuut de wedstrijd openbreekt is natuurlijk een kwestie van puur geluk. #Brentford #camfey’

Hoe goed is Michiel Kramer?

Maar wat had Brentford nu eigenlijk gezegd? En wat zeggen statistieken over Kramer?

Brentfords analisten zelf reageren niet. Maar mijn co-auteur Sander IJtsma heeft een model dat vergelijkbaar is met het model dat Brentford hanteert. Daaruit blijkt dat Kramer vorig seizoen kansen kreeg ter waarde van twaalf doelpunten – 12 Expected Goals, in jargon.

Zoals de term impliceert, kun je redelijkerwijs verwachten dat een speler twaalf keer scoort uit de kansen die Kramer kreeg. Dat is namelijk een ontdekking van data-analisten in het voetbal: slechts heel weinig voetballers zijn structureel beter in het benutten van kansen dan de gemiddelde voetballer.

Dat Kramer bij ADO zeventien goals maakte uit kansen ter waarde van twaalf goals? Mooi voor Kramer

We gaan hier binnenkort nog dieper op in, maar voor nu volstaat dat zelfs de beste voetballers ter wereld - Lionel Messi en Cristiano Ronaldo - zich niet onderscheiden door kansen beter te benutten dan andere spelers.

Zij onderscheiden zich vooral – en veel meer – door meer en betere kansen te scheppen. Messi komt vaak in een goede scoringspositie - en dat is een teken van zijn superieure kwaliteit. In de doelpoging zelf maken ook topspelers niet of nauwelijks het kwaliteitsverschil.

Kortom: in het hoofd van de data-analist – en kennelijk ook dat van Brentford – gaat er alarm af zodra een speler zijn Expected Goals-score ruimschoots overtreft. Dat Kramer bij ADO zeventien goals maakte ter waarde van twaalf? Mooi voor Kramer. Maar Brentford ziet hem als een spits die bij ADO Den Haag twaalf doelpunten maakte.

Deze goal tegen Willem II – nee, die zal hij niet vaak meer zo maken.

Een prima Eredivisiespits

Volgens deze theorie is Kramer dus twaalf goals waard. Is Kramer daardoor een slechte speler? Nee, zeker niet. Niemand die dat beweert.

Brentford denkt alleen dat dit niet goed genoeg is voor hen. En zou er in Nederland evenveel enthousiasme zijn geweest over Kramer als hij vorig seizoen slechts twaalf zou hebben gemaakt?

Twaalf goals is goed voor een spits van een club als ADO Den Haag – momenteel lower middle class van de Eredivisie. Maar niet ‘Feyenoord-moet-hem-halen-goed.’ En misschien verklaart dat ook het aanvankelijk geringe enthousiasme van Feyenoord om hem te kopen.

Maar bij Brentford zullen ze nog meer hebben gezien. Ted Knutson tweette vorig seizoen een grafiek waaruit iets opmerkelijks bleek: behalve doelpunten maken, doet Kramer zo goed als niets. Hetzelfde blijkt uit ons model. Kramer creëerde in een heel seizoen slechts één assist voor een medespeler, de laagste score van alle spitsen in de Eredivisie.

Populair gezegd: Kramer speelde bij ADO Den Haag als een balletjesafwachter.

De beste spits voor Feyenoord is...

Wat betekent dit nu voor Michiel Kramer bij Feyenoord?

Eerst moet hij een basisplaats veroveren – en gezien de slechte pers van zijn concurrent Kazim-Richards is dat niet ondenkbaar. Zou het ook terecht zijn?

Waarschijnlijk niet. Hij is dezer dagen het pispaaltje van de Eredivisie, maar Colin Kazim-Richards’ cijfers over vorig seizoen zijn beter dan die van Kramer.

Kramer haalde een score van 0,395 Expected Goals per 90 minuten, waar Kazim-Richards er 0,545 haalde. Bovendien stelde Kazim-Richards ook ploeggenoten in staat te scoren – per wedstrijd 0,22 Expected Goals. Veel meer dan Kramer, maar ook meer dan bijvoorbeeld PSV’s Luuk de Jong.

Nu haalde Kazim-Richards deze scores bij Feyenoord, een betere ploeg dan ADO Den Haag. Dus mag je voordeel voor Kazim-Richards verwachten. Maar het gat tussen de som van verwachte doelpunten en assists per 90 minuten is groot – 0,765 om 0,439. Groter dan je op grond van alleen het verschil tussen de clubs zou verwachten.

Stel nu dat Kramer Kazim vervangt. Wat gaat Kramer dan presteren?

De kans is groot dat hij een flink aantal goals zal maken. Preciezer gezegd: als Kramer evenveel minuten maakt als vorig jaar bij ADO, dan zal hij meer kansen krijgen (want hij speelt in een betere ploeg). Kansen die hij waarschijnlijk met een lager gemiddelde dan vorig seizoen gaat benutten (want dat percentage was - zoals gezegd - onhoudbaar hoog). Dat zal nog steeds tot een mooi aantal doelpunten leiden - rondom de zeventien die hij vorig seizoen maakte. Velen zullen daarin het bewijs zien dat Kramer een ‘goalgetter’ is.

Maar of dat terecht is? Als Kramer net zo speelt als bij ADO, zonder medespelers te bedienen dus, dan zal hij Feyenoord minder hebben gebracht dan Kazim-Richards zou doen. Ook als Kramer er, zeg, zeventien inschiet.

Met dank aan co-auteur Sander IJtsma.