‘Wij zijn allemaal pleegirls en pleeboys’

Het openbaar toilet op het NS-station in Eindhoven is al meer dan een kwart eeuw een familiebedrijf. De NS verhuurt de ruimte. De familie Van Hattem uit Helmond baat die ruimte uit.

Moeder Mia leidde de zaak 23 jaar lang, met hulp van haar man Will. Tot ze met pensioen ging. Sinds vier jaar is zoon Edwin de baas. Vader en moeder werken nog altijd mee, samen met zus Moniek. Dit blijft een familiebedrijf. Zolang het duurt.

Moeder Mia (66) heeft reuma en artrose. Ze werkt tot ze erbij neervalt. Vandaag lukt het echt niet. Ze kan niet lopen. Haar vingers trekken krom.

Vader Will (73) heeft een ijzeren pin in zijn voet sinds die werd verbrijzeld. Hij slikt pillen voor astma en heeft hoge bloeddruk. Die maken dat hij soms niet op een woord kan komen. ‘Wablief’?’ Hij hoort niet meer zo goed.

Maar Will prijst zich gelukkig. ‘Er zijn er genoeg van mijn leeftijd die niks meer kunnen.’ Hij moppert wel. Dat hij ‘niet wil werken tot de deksel op de kist valt.’ Dat ‘hij leuke dingen wil doen’. Dat ‘het er niet van komt’.

Meer dan twee ochtenden in de week wil hij hier niet meer zitten. Het is toch telkens om vijf uur ’s ochtends opstaan. Tien over zes de bus nemen vanuit Helmond. Het is mooi geweest. Hij heeft al twee jaar geen vakantie meer gehad. Als hij niet meer kwam, zou hij het evengoed missen. ‘Ik hoor er wel bij.’

Moniek (46) zag er vroeger uit als een popje, zegt haar vader Will. ‘Toestanden’ en ‘trubbels’ maakten haar forser en forser. Monumentaal.

Ze is net verhuisd. Naar een woning met rolluiken voor de ramen die de warmte lekker binnenhouden. Daar woont ze samen met de jongste van haar vier zonen. Een jongen van 14 die ‘op het goede pad is.’ Dat wil ze graag zo houden. Haar zoon van 19 komt er niet meer in.

Zoon Edwin (41) heeft juist een tweede hernia-operatie achter de rug. Altijd veel gesjouwd. Eerst in een varkensslachterij. Later als heftruckchauffeur. Hij kreeg steeds meer last van zijn rug en zijn knieën. ‘Dit werk is goed te doen met mijn klachten.’ Dat mogen ze hem niet ontnemen. Dan moet hij zijn huis verkopen. Dan raakt hij alles kwijt.

Deze familie heeft deze zaak opgebouwd. Deze familie heeft het openbaar toilet op het NS-station in Eindhoven vermaard gemaakt. ‘We zijn allemaal pleegirls en pleeboys’, zegt Moniek met een brede grijns. Die grap heeft ze vaker gemaakt. 

Ze hebben een reputatie hoog te houden 

‘Het moet wel schoon zijn.’ Die zin ligt hen in de mond bestorven. Ze hebben een reputatie hoog te houden. Hier ruikt het nooit naar pies of poep. Daar staan ze om bekend. Daar stellen ze eer in. Ze moppen onophoudelijk met een vleugje groene zeep. Ze gebruiken royaal de spuitbus zodat het hier altijd naar lavendel geurt.

Sommige treinreizigers stappen speciaal in Eindhoven uit om hier op een propere wc te kunnen zitten. Dat vertelt Edwin. Ze hadden bijna de Gouden WC-borstel gewonnen, zegt Will. Die uitverkiezing ging op het laatste moment niet door. Tevreden klanten geven genoeg complimenten.

Laatst legde een mevrouw een tieneurobiljet voor Will neer. ‘U bent altijd zo vriendelijk.’ Hij heeft er anderhalve euro bijgelegd en een fles jonge klare van gekocht.

Nu overweegt de NS om het beheer van alle stationstoiletten onder te brengen bij één bedrijf. Dat lijkt efficiënter: één aanspreekpunt.

Ze hadden bijna de Gouden WC-borstel gewonnen, zegt Will. Die uitverkiezing ging op het laatste moment niet door

Edwin kan daar wakker van liggen. Will is al bij de heren op kantoor geweest. ‘Ik heb gezegd: jullie gooien hem er niet uit. Het is zijn broodwinning. Jullie maken niet kapot, wat wij hier in tientallen jaren hebben opgebouwd. Dat doen jullie ons niet aan.’

‘Het zou een smeerboel worden,’ voorspelt Edwin. ‘Zo’n bedrijf zet hier niemand de hele dag neer. Zo’n bedrijf stuurt drie keer per dag iemand langs. Onze vaste klanten komen in opstand.’

Dat is voorlopig niet nodig. Per 1 november is het huurcontract voor de toiletruimte stilzwijgend met een jaar verlengd.