De lotgevallen van het lot
Als vervolg op mijn eerdere column over loting als medicijn voor een haperende democratie, hier vijf uitstekende boeken over de vraag: hoe werkte loting in vroegere democratieën?
Wie meer wil weten over loting als democratisch instrument door de geschiedenis heen, waarover ik eerder in deze column schreef, kan ik de volgende vier studies heel warm aanbevelen:
Bernard Manin
Principes du gouvernement représentatif (Parijs, 1995).
Het eerste en nog altijd een van de belangrijkste boeken over het onderwerp. Prachtig, maar compact geschreven, zeer rijk aan ideeën. Bernard Manin is hoogleraar in Parijs (Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, waar ik zelf ooit chercheur-visiteur was) en New York (NYU). Zijn werk is ook verkrijgbaar in het Engels.
Oliver Dowlen
The Political Potential of Sortition: A Study of the Random Selection of Citizens for Public Office (Exeter, 2009)
Het bekroonde proefschrift van de Oxford-onderzoeker Oliver Dowlen. Gedetailleerde, erg indrukwekkende studie die in navolging van Bernard Manin het historische gebruik van loting onderzocht. (Loting wordt in het Engels hoe langer hoe vaker vertaald als ‘sortition’.) Hier een gratis boekje waarin hij over de praktische toepassing van vandaag spreekt.
Hubert Buchstein
Demokratie und Lotterie: Das Los als politisches Entscheidungsinstrument von Antike bis zur EU (Frankfurt, 2009)
De belangrijkste Duitstalige publicatie over het onderwerp. Buchstein was de voorbije jaren voorzitter van de Deutschen Vereinigung für Politische Wissenschaft en bekleedt in Greifswald de leerstoel voor politieke theorie en ideeëngeschiedenis. Erg grondig, erg gedetailleerd en bijzonder goed leesbaar.
Yves Sintomer
Petite histoire de l’expérimentation démocratique: tirage au sort et politique d’Athènes à nos jours (Parijs, 2011)
Parijse politicoloog Yves Sintomer is samen met Loïc Blondiaux de belangrijkste jonge stem in academisch Frankrijk die zich met democratische innovatie bezig houdt. Zijn werk is glashelder en kan dienen als een goede opmaat voor wie aan Bernard Manin wil beginnen. Dit Engelstalige artikel geeft alvast een eerste indruk.
Francis Dupuis-Déri
Démocratie: Histoire politique d’un mot aux États-Unis et en France (Montreal, 2013)
Fantastisch boek over hoe de term democratie gehanteerd werd tijdens de Amerikaanse en Franse revoluties. Waarom is dat van belang? Omdat verkiezingen destijds werden ingevoerd... om de democratie tegen te houden! Dupuis-Déri is een Franstalige Canadees, hoogleraar politieke wetenschap in Montréal.