Luisteren: Ewald Engelen is terug (en roept meteen op tot revolutie)

Deze week sprak ik met Ewald Engelen, financieel geograaf. In het eerste jaar De Correspondent was hij actief als correspondent Financiële sector en Schaduwelites.

Helaas was dit op een gegeven moment niet meer met zijn andere werkzaamheden te combineren en moest hij de pen op ons platform neerleggen.

Gelukkig vond hij wel de tijd om met mij te spreken.

Er zijn minstens vijf redenen om naar dit gesprek te luisteren:

1. Inspiratie vindt hij in The Great Chain of Being (1936), van schrijver Arthur Lovejoy. Het idee dat wij de wereld tijdelijk onder beheer hebben gekregen van de vorige generaties. En dat wij de verantwoordelijkheid hebben haar in goede staat aan de volgende generatie door te geven. Niet voor niets draagt Engelen het boek op aan zijn dochter.

2. Eind 2014 werd Engelen, die altijd nadrukkelijk aanwezig was in het publieke debat, onderwerp van een mediarel. Hij nam in zijn boek De schaduwelite een namenlijst op van mensen die volgens hem niets gedaan zouden hebben om de financiële crisis te voorkomen. Alleen was de totstandkoming van de lijst nogal onduidelijk. Het leidde tot een persoonlijke crisis, waarna hij zich goeddeels terugtrok uit de media. En na twaalf jaar contact zocht met zijn vader.

Engelen meent dat de politieke economie van de voedingsindustrie een spiegel is van de misstanden in de financiële wereld

3. De kanarie in de kolenmijn bestaat uit twee gelijkwaardige delen. Een deel over de ecologie, geschreven door Marianne Thieme (fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren) en een deel over de economie, geschreven door Engelen. Delen die alles met elkaar te maken hebben. Neem het paardenvleesschandaal (2012). Engelen meent namelijk dat de politieke economie van de voedingsindustrie een spiegel is van de misstanden in de financiële wereld.

4. Want schaalvergroting en schuldverslaving spelen volgens hem een belangrijke rol in de verrotting van het huidige kapitalistische stelsel. De politiek is een toneelstukje geworden, de werkelijke macht ligt in handen van een handjevol mannen die eigenaar zijn van de ‘grootbedrijven,’ die globaal opereren om zo veel mogelijk te kunnen ontduiken en praktisch boven de wet staan. Maar als dat zo is, vraagt Engelen zich af, dan zijn we toch terug in de feodale tijd?

5. Bij de uitreiking van het boek, in de plenaire zaal van de Eerste Kamer, predikte Ewald Engelen met gebalde vuist de revolutie. Een revolutie in denken en doen. Dan kunnen wij dus allemaal het verschil maken, als consument, burger, werknemer én aandeelhouder. Met gunstige gevolgen voor natuur, milieu en medemens.

Lees ook: