Een ode aan de jongen die de Nederlandse hiphopwereld verbond
Buitenstaanders vinden rapmuziek vaak onvriendelijk en zelfs agressief overkomen. En hoewel te begrijpen valt waar dat idee vandaan komt, is het een bijzonder onvolledig beeld van het genre. Het leven van de gisteravond groots herdachte rapliefhebber Rob van den Aker is daar het ultieme bewijs van.
‘Iedere dag dat ik het minder had, bracht hij het positieve in mij naar boven,’ zei rapper en theatermaker Akwasi tijdens de laatste uitzending van De Wereld Draait Door van dit seizoen. Het was een themauitzending over helden: vaste tafelgasten van het programma hadden het over beroemdheden die het afgelopen jaar zijn overleden. Joost Zwagerman kwam voorbij, en David Bowie.
De woorden van Akwasi hadden echter betrekking op een jonger en minder bekend iemand: de uit het Brabantse St. Michielsgestel afkomstige Rob van den Aker (1989), die afgelopen december op 26-jarige leeftijd overleed.
Gisteravond werd zijn leven herdacht tijdens een uitgebreide show in het Tilburgse poppodium 013. Onder meer Zwart Licht, Fresku, Rico, Diggy Dex en Typhoon stonden op het podium. Van den Aker was iemand die de Nederlandse hiphopscene verbond, op een manier die nooit eerder is vertoond.
Hoe ik Rob van den Aker leerde kennen
Eind 2008 richtte ik de website Hiphopleeft op. Via online muziekforums werd talloze mensen gevraagd om (gratis) stukken te schrijven. Maandenlang schreef ik onbekenden aan, waaronder ene Rhythm & Poetry. Hij luisterde, zo toonde zijn profiel op de website MusicMeter, meer hiphop dan ieder ander op die site. En hij reageerde zeldzaam welwillend op het aanbod om recensies te gaan schrijven.
Toen hij eenmaal merkte dat het de mensen daar niets kon schelen hoe hij eruitzag, doorbrak hij zijn stilte
Aanvankelijk verliep de samenwerking stroef, hij had geen enkele journalistieke ervaring. Maar hij werd al snel beter en uiteindelijk een van de drijvende krachten achter Hiphopleeft. In de vijf jaar dat de site bestaan heeft, schreef niemand meer stukken dan hij, allemaal vanuit zijn zolderkamer in St. Michielsgestel. Hij was niet uit op enig financieel gewin - in al die jaren was de enige vergoeding hij kreeg een enkele toegestuurde cd - maar hij deed het eenvoudigweg omdat hij zo van hiphop hield.
Toen we in 2009 met de medewerkers van Hiphopleeft een concert van de Amerikaanse rapgroep Atmosphere zouden bezoeken, weigerde Van den Aker aanvankelijk te komen. Het leek hem ‘geen goed idee,’ want hij zag er ‘anders’ uit. Algauw bleek wat hij daarmee bedoelde: hij had een gele huidskleur als gevolg van een zeer zeldzame vorm van bloedarmoede en was daar zijn hele leven al op onaangename wijze mee geconfronteerd.
Gelukkig kwam hij uiteindelijk wel opdagen. Het was de eerste keer dat hij naar Amsterdam ging, de eerste keer dat hij een concert bezocht en toen hij eenmaal merkte dat het de mensen daar niets kon schelen hoe hij eruitzag, doorbrak hij zijn stilte en ging hij steeds meer op in het concert. Het motto van Atmosphere: ‘When life gives you lemons, you paint that shit gold.’
Een omarmd figuur
Naar dat adagium begon Van den Aker - die ik inmiddels gewoon Rob noemde en die uitgroeide tot een dierbare vriend - meer en meer te leven. Hij wierp alle schroom van zich af, bezocht ook concerten met anderen en sloot hechte vriendschappen met personen die hij via de muziek kende. De Nederlandse hiphopwereld omarmde hem al snel zoals hij nog nooit ergens omarmd was.
Buitenstaanders vinden rap vaak afwerend overkomen; onvriendelijk en zelfs agressief. En hoewel het ergens valt te begrijpen waar dat idee vandaan komt, is het een bijzonder onvolledig beeld van het genre.
Het leven van Rob van den Aker is daar het ultieme bewijs van. Hij toonde aan dat juist in een buitenstaandersgenre als hiphop, dat zowel in Amerika als Nederland toch goeddeels is opgekomen vanuit een underdogpositie en een vorm van verzet tegen de gevestigde orde, buitenstaanders omarmd kunnen worden. Daarin wordt niemand op grond van uiterlijk of verschijningsvorm buitengesloten. Binnen de hiphop draait het om gelijkwaardigheid, en binnen dit genre voelde Van den Aker zich voor het eerst werkelijk thuis.
Een centraal figuur
De afgelopen jaren groeide hij van omarmd figuur uit tot centraal figuur in de Nederlandse hiphopwereld. Hij schreef voor meerdere muzieksites en bezocht honderden concerten, soms zelfs in zijn eentje. Later zou hij deze periode beschrijven als de beste periode uit zijn leven, waarin hij zich zonder gêne en vol nieuwsgierigheid door het Nederlandse hiphoplandschap bewoog.
Van den Aker bleef echter bewonderenswaardig positief, een houding waar veel artiesten zich aan vastklampten
Hij leerde daarbij talloze artiesten, labelmedewerkers en artiesten kennen, die hem bewonderden om zijn levenslust, om zijn vermogen om positief te blijven ondanks de vele fysieke tegenslagen. Want die bleven komen: er kwamen nieuwe ziektes bovenop de bloedarmoede, sommige organen werkten blijvend tegen, hij moest meerdere keren worden geopereerd.
Van den Aker bleef bewonderenswaardig positief, een houding waar veel artiesten zich aan vastklampten. Na een ontroerende uitzending van Je zal het maar hebben kreeg Van den Aker talloze complimenten over hoe nuchter hij met fysieke tegenspoed omging. Rapper Fresku gaf hem als Gino Pietermaai de naam Golden boy - hiermee werd zijn gele huidskleur een gouden buitenkant die hij met trots droeg.
Wat Rob van den Aker wilde uitdragen
Niemand wist zo veel van Nederlandse hiphop als hij, en voor niemand was die muziek zo’n belangrijk houvast. Hij stopte met werken in de zorg, wilde journalistiek gaan studeren om in de toekomst als professioneel hiphopcriticus door te kunnen gaan.
Maar helaas weigerde zijn lichaam te gehoorzamen aan zijn haast ontembare levenslust. Vanaf 2014 werkte Van den Akers gestel vrijwel voortdurend tegen. Hij zweefde meermaals boven de afgrond en zijn wereld werd beperkt tot de omvang van een ziekenhuisbed.
En júist toen bleek hoeveel waardering hij binnen de hiphopwereld kreeg én hoezeer die wereld draait om genegenheid en waardering. Artiesten gingen één voor één bij hem op bezoek; hij kreeg talloze cd’s en kaarten opgestuurd en bleef intussen alsnog onvoorstelbaar goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Hiphop sleepte hem door de eentonigheid van zijn ziekenhuisdagen heen, gaf hem kracht om nieuwe tegenslagen of operaties te doorstaan.
Na zijn overlijden bleek pas echt hoezeer zijn leven verknocht was geraakt aan de vaderlandse hiphopwereld. Voor mij persoonlijk betekende zijn dood het afscheid van een dierbare vriend, voor de Nederlandse rapscene het verlies van een centrale figuur, een toonbeeld van vitaliteit en veerkracht.
De benefietavond in Tilburg gisteravond was geen veredelde rouwdienst, het draaide juist om die levenskracht, waarmee hij een blijvende indruk maakte op zijn gemeenschap. Wie ooit beweert dat muziek slechts een oppervlakkige vorm van vermaak is, of dat hiphop enkel om entertainment draait, hoeft zich enkel in het leven van Rob van den Aker te verdiepen om van het tegendeel overtuigd te raken.
Op de kaart die tijdens zijn uitvaartplechtigheid werd uitgedeeld, stond Robs levensverhaal, door hemzelf opgetekend. Er stond geen verongelijkte of negatieve zin in, zijn woorden gaven juist blijk van een zeldzame dankbaarheid. De foto’s bij het verhaal hadden bijna allemaal met muziek te maken. Op de laatste bladzijde stond, alsof het de kern was van wat hij wilde uitdragen: ‘When life gives you lemons, you paint that shit gold.’
Verder lezen?
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
