Sinds een paar jaar is dementie volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) doodsoorzaak nummer 1. Uit onderzoek van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) blijkt dat dat te maken heeft met een wijziging in de wijze van coderen.
NTvG-onderzoeker Peter Harteloh legt het als volgt uit. Honderd jaar lang werden de doodsoorzaakcijfers handmatig gecodeerd. Sinds 2013 gebeurt dit geautomatiseerd met het programma IRIS, waardoor opvallende verschillen zijn ontstaan. Dementie, bijvoorbeeld, steeg hierdoor opeens met 23 procent.
Ronald Veldhuizen, wetenschapsjournalist van de Volkskrant, publiceerde een paar weken geleden al een factcheck over de CBS-cijfers. Zijn oordeel: het ligt er maar net aan hoe je de lijst indeelt. Dat is ook mijn conclusie.
Ten eerste komt dementie weliswaar vaker voor dan longkanker of hartinfarct. Maar dementie is een parapluterm voor meerdere ziekten (de ziekte van Alzheimer is goed voor twee derde van de gevallen). Zou je ook alle vormen van kanker onder één noemer scharen, dan zou je tot een heel andere conclusie komen.
Ten tweede is vaststellen of longkanker of een hartaanval de doodsoorzaak was, vrij overzichtelijk. Bij dementie ligt dit anders. Als iemand met dementie bijvoorbeeld sterft door uitdroging, wat is dan de doodsoorzaak? De dementie of de uitdroging? CBS heeft daar een methode voor, de onderliggende ziekte wordt meegewogen.
Ten derde is het CBS afhankelijk van hoe artsen de informatie aanleveren. Sommigen vullen in dat een overledene ‘dementie’ had en andere artsen zijn specifieker, en noemen bijvoorbeeld ‘de ziekte van Alzheimer.’
Tot slot, vaak is het niet honderd procent zeker welke variant van een hersenziekte een patiënt heeft. Dat is pas met zekerheid vast te stellen als degene is overleden, door autopsie.
/dc-useruploads-images/befee90a7cf0448fa3492ec44ef1ff16.png)