Franse futuristen droomden van een leven in de oceaan
Dat laten deze illustraties zien van honderd jaar terug. Helaas racen we anno nu niet op zeepaardjes en zwemmen er geen walvisbussen tussen Amsterdam en New York. Wél is er inmiddels Google Ocean – of nou ja, er is oceaan te verkennen binnen Google Maps. Inclusief ocean street view, ook leuk.
Het was eergisteren World Ocean Day en ik had het compleet gemist, ware het niet dat ik promotiespam ontving voor een kettingcollectie met zeethema. Op 22 maart was het al Wereldwaterdag, 8 juni is dus Wereldoceanendag. De Verenigde Naties roepen dit soort dagen in het leven, maar wat wil men er eigenlijk mee?
‘Vieren hoe belangrijk de oceaan is in ons bestaan en kijken hoe we haar kunnen beschermen’, antwoordt worldoceansday.org. Want, in de woorden van Ban Ki-moon: ‘We moeten zorgen dat de oceanen aanhoudend kunnen voldoen aan onze behoeften, zonder die van toekomstige generaties te frustreren. Oceanen reguleren het klimaat en zijn een belangrijke bron van voeding. Hun oppervlak biedt de wereldhandel haar infrastructuur, terwijl hun diepte oplossingen herbergt voor energievraagstukken.’
Dat de oceanen ons nog maar lang mogen voeden, vervoeren en verwarmen – het klinkt wat schraal. Dan zag de futuristische illustrator Jean-Marc Côté begin vorige eeuw toch een rijker samenleven met het oceaanwezen voor zich.
Côté en andere illustratoren maakten een reeks prenten voor de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs, getiteld ‘En L’An 2000’, waarbij ze zich de toekomst voorstelden ter land, ter lucht en in de zee – hoogst waarschijnlijk geïnspireerd door Jules Verne’s sciencefictionroman Twintigduizend mijlen onder zee uit 1870, heb het meteen maar besteld. (Maar zie onderaan een link naar de Engelstalige versie op Google Books inclusief originele prenten.)
Het valt op hoe de L’An-2000-illustraties veel technologische ontwikkelingen op het land aardig voorzagen. Ze voorspellen videoconferenties, microscopen die microbes bekijken, gastronomische ontwikkelingen, robots die stofzuigen, robots in de zorg, zelfs robots die muziek maken en een soort 3D-geprinte huizen. (Zie onderaan een link naar een volledig overzicht.)
Maar qua mogelijkheden voor ‘de grote massa’ op en in zee lijken we in 100 jaar tijd amper opgeschoten. Côté’s mensen van de toekomst dragen Victoriaanse duikhelmen en maken vanonder de baren jacht op vogels in de lucht. Ze verkennen de waterwereld met allerlei kleine duikbootjes – onderwaterequivalenten van de auto. Ze redden damsels in distress uit de tentakels van octopusdraken, lopen over water en spelen zwerkbal niet op bezemstelen, maar op grote zilveren vissen. Ze drinken in onderwatercafés, dansen op onderwaterfeesten en voeren oorlog op onderwaternijlpaarden.
Op onderwatercricket na, kennen wij deze eeuw niks van dat alles. We hebben negentig procent van de oceaan zelfs niet eens in kaart. Gelukkig heeft Google zich op de onverkende wateren gestort en wil ze best wat beeldmateriaal delen. Verken stukken ondiepe oceaan met de ocean street view van Google Maps en duik digitaal met haaien, maanvissen, roggen en koralen. Aanrader, zo vlak na oceaandag. (Hieronder een tutorial.)
Lees Twenty Thousand Leagues Under the Seas op Google Books, inclusief originele prenten. Zie nog meer futuristische prenten van Jean-Marc Côté op Wikipedia. Hier de officiële Google Maps blog over oceaankaarten. Treehugger zette mooie Google Ocean Maps op een rijtje voor World Ocean Day 2015.
