Zo willen we De Correspondent nog privacyvriendelijker maken

Als een van de weinige journalistieke sites ter wereld is De Correspondent volledig advertentievrij. Tientallen advertentiebedrijven die met je meekijken, zul je bij ons niet aantreffen. En privégegevens over onze lezers verzamelen om deze aan adverteerders te verkopen, doen wij ook niet.

Hoewel we advertentievrij zijn, zijn we helaas niet trackervrij. Waarom, vroegen sommige van jullie ons. Correspondenten Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis schrijven immers al drie jaar over het belang van privacy en het gevaar dat trackers daarvoor vormen. Is het dan niet hypocriet zelf ook trackers op de site toe te laten?

In deze update wil ik, als technisch eindverantwoordelijke van De Correspondent, graag uitleggen welke overwegingen aan deze trackers ten grondslag hebben gelegen. En, nog belangrijker: wat we van plan zijn om, stapje voor stapje, van deze trackers af te komen. Want achter iedere tracker op De Correspondent schuilt een afweging - soms een financiële, soms een praktische.

Afwegingen die we, nu drie jaar na het begin De Correspondent, graag opnieuw onder de loep nemen.

Waarom er trackers zijn op De Correspondent

Als trackers zo omstreden zijn, waarom hebben we dan niet meer gedaan om trackers van onze site te weren?

Het voornaamste antwoord daarop is eenvoudig: mankracht.

Ons developmentteam - de ontwikkelaars achter de site - is zo klein, dat het met gemak tot het jaar 2300 aan het werk zou kunnen zijn met al onze (en jullie) wensen. Om er een paar te noemen:

• Betere notificaties, zoals: een seintje als iemand op jouw bijdrage heeft gereageerd.
• De mogelijkheid om De Correspondent ook offline te lezen.
• Een eigen ticketsysteem dat niet afhankelijk is van derde partijen.
• Meer mogelijkheden om als lid je profiel te personaliseren.

De lijst is in werkelijkheid nog vele malen langer. En dat betekent: prioriteiten stellen. Dagelijks moeten we kiezen welke functionaliteit het meest urgent of belangrijk is. Zo komen andere wensen in de wachtrij te staan. Een daarvan? Iets doen aan onze trackers.

Welke trackers vind je op De Correspondent?

Wie De Correspondent volgt, weet dat we veel aandacht besteden aan beeld en vormgeving. We laten geregeld documentaires zien, leggen waar nodig cijfers uit met grafieken en publiceren een paar keer per week een podcast. En, heel belangrijk: alles op ons platform wordt gepresenteerd in onze karakteristieke Correspondentstijl.

Met trackers dekken de gratis diensten hun kosten, namelijk door ons surfgedrag in kaart te brengen en deze informatie te verkopen aan adverteerders

We gebruiken daarvoor diensten als YouTube, Vimeo, SoundCloud, LocalFocus, Adobe Typekit en Google Analytics. Deze gratis diensten hebben één groot nadeel: trackers. Met trackers dekken de gratis diensten hun kosten, namelijk door ons surfgedrag in kaart te brengen en deze informatie te verkopen aan geïnteresseerde bedrijven.

Om van deze trackers af te komen, zullen we moeten overgaan op andere oplossingen. Geen gebruik meer maken van gratis diensten van anderen, maar zelf gaan opdraaien voor het ontwikkelen, het hosten en het onderhouden. En de bijkomende kosten voor eigen rekening nemen.

Hieronder hoe we dat van plan zijn te doen.

De meest gewraakte tracker: Google Analytics

Laat ik beginnen met de meest in het oog springende tracker: Google Analytics. Bijna alle bedrijven maken gebruik van deze gratis dienst. Daarmee kun je bijvoorbeeld analyseren hoe lang mensen een bepaald verhaal lezen. Nu zul je je afvragen: als Google zulke hardnekkige trackers gebruikt, waarom gebruiken jullie dan geen andere dienst?

Natuurlijk kan dat, maar in veel gevallen verschuiven we het probleem dan slechts. Want, we kennen de commerciële doelen van Google, maar hoe kunnen we garanderen dat een alternatieve aanbieder die niet heeft?

De enige echte oplossing is zelf analysesoftware hosten. Dan draait die op onze eigen server en spelen er geen commerciële belangen van derden meer mee.

Gelukkig hebben we een softwarepakket gevonden dat aan onze eisen voldoet. Dit pakket (voor de liefhebber: het gaat om opensource met de naam Piwik) zijn we momenteel aan het instellen en testen, zodat het het grote aantal bezoekers en pageviews dat wij maandelijks hebben op De Correspondent aankan. Dit zelf hosten en onderhouden van een analysepakket kost geld, maar dat nemen we voor lief.

Als alles volgens plan verloopt, hebben we daarmee binnen enkele weken de eerste stap gezet richting het afscheid van een van onze meest gewraakte trackers.

Ook bij video volgt Google je…

Je kent ongetwijfeld ook onze video’s, zoals de documentaire Een dag uit het leven van een sluipschutter tegen IS of Rio Doce, de rivier des doods over een van Braziliës grootste natuurrampen. Sommige van de video’s die wij tonen zijn eigen producties. Andere zijn al elders verschenen en sluiten perfect aan bij onze verhalen. Deze films worden meestal gehost door YouTube of Vimeo. En die laden trackers in. Met YouTube komt de tracker van DoubleClick mee en met Vimeo die van Google Analytics.

Ook hier geldt: we kunnen dit probleem deels oplossen door zelf video’s te gaan hosten. Dit hebben we al gedaan voor de video’s die bovenaan onze themapagina’s te zien zijn. En binnenkort gaan we dit ook doen voor de andere video’s die we zelf hebben geproduceerd.

Een van de grootste struikelblokken is niet technisch van aard, maar gaat over rechten

Helaas lost dit één van de grootste struikelblokken nog niet op. Een filmmaker die een documentaire uploadt naar YouTube, geeft toestemming om die via dat netwerk te verspreiden. En wij mogen die films niet zomaar van internet halen en delen. Dus we moeten haast wel gebruikmaken van YouTube - met de bijkomende trackers.

Gelukkig hebben we een tussenoplossing. Op dit moment worden de video’s van externe bronnen als YouTube of Vimeo (en daarmee hun trackers) direct ingeladen zodra je een artikel opent. We gaan binnenkort, in plaats van de video’s zelf, eerst een screenshot uit de video tonen. Pas wanneer je daarop klikt, wordt de video ingeladen. Zo ligt de keuze voor het bekijken van een video, en daarmee het inladen van een tracker, iets meer bij jullie.

...net als bij audio

Wat voor video geldt, gaat evengoed op voor de audio die we aanbieden in de vorm van podcasts. We gebruiken hiervoor de online dienst SoundCloud. Bij het tonen van een SoundCloud-widget in een artikel worden de trackers Google Analytics en Beacon ook ingeladen. We zijn nu aan het onderzoeken of we hier ook de keuze voor het laden van een tracker bij jullie kunnen leggen, en zo ja, wat daarvoor nodig is.

Lettertypes: sinds vorige week geen trackers meer

Dan is er nog het lettertype waarin je deze tekst leest. Omdat de lettertypes die wij gebruiken niet standaard op iedere computer aanwezig zijn, maken wij gebruik van de dienst Typekit van Adobe. Bij het gebruik van deze dienst komt een tracker kijken.

Stel je eens voor hoe het eruit zou zien als alle magazines en kranten enkel Arial of Verdana zouden gebruiken

Nu is een veelgehoorde mogelijke oplossing: gebruik gewoon algemene fonts die iedereen heeft, zoals Arial of Verdana. In een wereld waar iedereen om aandacht vraagt, is het belangrijk om een eigen, unieke stem te hebben, niet alleen inhoudelijk maar ook visueel. Bij De Correspondent besteden we veel aandacht aan de manier waarop we onszelf en onze verhalen presenteren. Stel je eens voor hoe het eruit zou zien als alle magazines, kranten en logo’s enkel Arial of Verdana zouden gebruiken.

Toen we in 2013 De Correspondent startten, was er nog geen oplossing voorhanden. Sinds kort wel. Ook hier is het zelf hosten de truc. Destijds kon dat niet: het licentiemodel van ons lettertype - Bree - stond zelf hosten niet toe. En als je het gebruik van een lettertype wilde afkopen, kostte je dat handenvol geld. Gelukkig heeft de licentiewereld op dit gebied niet stilgestaan en hebben we een partij gevonden die uitkomst biedt.

We hebben dit afgelopen woensdag doorgevoerd en de tracker van Adobe Typekit hoort daarmee tot het verleden.

Ook bij graphics komt Google kijken

Omdat we in onze artikelen graag graphics laten zien, hebben wij de dienst van LocalFocus omarmd. Deze tool stelt journalisten in staat om, zonder tussenkomst van een ontwerper of developer, eenvoudig heldere grafieken te maken. Maar: LocalFocus brengt ook graag het gebruik van zijn dienst in kaart en gebruikt hiervoor, jawel, Google Analytics.

Omdat we graag gebruik willen blijven maken van deze fijne dienst, maar zonder deze tracker, zullen we gezamenlijk met hen gaan zoeken naar een passende oplossing. Uiteraard zullen we jullie op de hoogte houden van de vorderingen hiervan.

Trackers die meekomen als we de servers in de gaten houden

Om te zorgen dat de site snel laadt, maken we gebruik van verschillende servers. Om de gezondheid van deze servers goed in de gaten te kunnen houden, zijn we recent gestart met het softwarepakket New Relic. Daarmee kunnen we het wel en wee van de belangrijkste servers in de gaten houden. Het laat ons bijvoorbeeld zien of ze het te druk hebben, of dat er knelpunten in de code zitten die ervoor zorgen dat het inladen van een artikel onnodig lang duurt.

Maar: New Relic voegt wat informatie toe aan iedere pagina die het analyseert. We gaan kijken of het alleen de echt benodigde informatie toevoegt. Ook hiervan zullen we later verslag uitbrengen.

A/B-testen

Oplettende lezers die onze website af en toe onder de motorkap hebben bekeken, zullen hebben gezien dat we op een aantal plekken nog een drietal andere trackers in de code hadden staan. Dit waren Google TagManager, Visual Website Optimizer en Hotjar. Met deze trackers hebben wij experimenten uitgevoerd in de vorm van A/B-testing. Daarmee kijk je of een nieuwe functie (A) beter werkt dan de oude (B).

We gebruiken deze diensten niet meer, dus hebben we ze opgeruimd in de code. Visual Website Optimizer en Hotjar hebben we inmiddels helemaal verwijderd. Google TagManager zal spoedig volgen.

We houden jullie de komende tijd op de hoogte van de vorderingen ten aanzien van de privacy op De Correspondent.